DIŞİŞLERİ KOMİSYONU’NDA NE YAŞANDI?

TBMM Dışişleri Komisyonu İsveç’in NATO üyeliğini kabul etti. AKP-MHP-CHP “evet” dedi, İYİ Parti ve Saadet ise “Hayır”.

Önce sizi birkaç ay öncesine götüreyim.

“İsveç’in NATO’ya Katılım Protokolü” kasım ayında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından imzalanarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sevk edilmişti. Sonrasında MHP lideri Devlet Bahçeli, partisine yakın Türk Gün gazetesine verdiği röportajın ilgili bölümünde (8 Aralık 2023) “İsveç’in NATO’ya üye olmasına nasıl bakıyorsunuz” sorusu üzerine şunları söyledi:

“İsveç’in NATO’ya girişine elbette soğuk bakıyoruz. Fakat bizim için kitabımıza hakaret etmekle Müslümanlara zulmetmek aynıdır. Eğer İsrail ile Filistin arasında kalıcı bir barış ortamı sağlanırsa, 1967 sınırları dâhilinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız ve toprak bütünlüğüne sahip Filistin devleti tanınırsa, İsrail tazminat ödemeyi kabul ederse, Netanyahu’nun Lahey’de yargılanmasının yolu açılırsa İsveç’in NATO üyeliğine tamam deriz.”

Bu açıklamadan yedi gün sonra.

Tarih 15 Aralık 2023. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cuma namazı çıkışı konuştu. Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden’la telefon görüşmesiyle ilgili şunları söyledi: “F16 ile ilgili gelişmeler konusunda Biden kendisinin olumlu bir bakış açısının olduğunu, bununla ilgili olarak kongreye bu noktada teklifini yapmaya hazır olduğunu söylüyor. Kendilerine İsveç konusunda bizim parlamentomuzun dürüst bir yaklaşım içerisinde olduğunu yeter ki terörle ilgili yaklaşımlarını İsveç kontrol altına alsın ve bunun dışında da bizler millet meclisimiz olarak şu anda komisyondan zaten geçti.”

Oysa daha komisyon toplanmamış, İsveç’in NATO üyeliği Dışişleri Komisyonu’ndan geçmemişti. Aslında olan şuydu: Erdoğan yanlış bilgilendirilmişti! Şimdi geçelim önceki gün Meclis Dışişleri Komisyonu’ndaki toplantıya.

Zorlu’dan komisyonda zor sorular!

AKP Ankara Milletvekili Fuat Oktay’ın başkanlığında toplanan TBMM Dışişleri Komisyonu, İsveç’in NATO’ya katılımına ilişkin protokolün onaylanmasının uygun bulunmasına ilişkin yasa teklifini, gündemin 10’uncu sırasına aldı. Toplantı öncesinde, Komisyon Başkanı Fuat Oktay, siyasi partilerin komisyon sözcüleri ile bir araya gelerek bilgilendirme yaptı.

Komisyon toplantısından öğrendiğime göre Fuat Oktay dedi ki:

“Komisyonda bu kararı vermiş olmamız genel kurulda bu kararın çıkacağı anlamına gelmemektedir. Bu bir süreç. İsveç makamlarından istediğimiz ölçüde olmasa da bazı adımlar gelmiştir.”

İYİ Parti Ankara Milletvekili Kürşad Zorlu da bunun üzerine dedi ki:

“Birincisi; Sayın Cumhurbaşkanı Cuma namazı çıkışında ‘Komisyondan geçti ve komisyon ABD kongreyle görüşüyor’ cümlelerini kurdu. Bir defa komisyondan geçtiği yok. Ya Cumhurbaşkanına yanlış bilgi veriyorsunuz ya da o geçtiğini biliyor.

“İkincisi; Komisyon hangi yetkiyle ABD kongresiyle görüşüyor. Bildiğim kadarıyla ya Dışişleri Bakanlığı yetkilidir ya da Cumhurbaşkanı. Bu komisyonun ben de üyesiyim ve komisyon adına bir görüşme olsa ben de orada olurdum.

“Bu problemi bu noktaya getiren sizin yüksek perdeden yaptığınız açıklamalar. Her konuyu İsveç’e getiren bir anlayışınız var. Seçimden önce siyaset malzemesi yaptınız. Bugün ne değişti? Atılmayan adımlar konusunda ne değişti? Siz bunları söylememiş gibi bizi suçlarcasına konuşuyorsunuz. Dışişleri Bakan Yardımcısı Burak Akçapar burada. İstediğimiz teröristlerden biri iade edildi mi? FETÖ ve PKK birlikte soruyorum. İkisini de birbirinden ayıramazsınız.”

Bunun üzerinde Bakan Yardımcısı Akçapar yanıt verdi:

“O tarihten bu yana herhangi bir iade olmamıştır. Ama Kürt Kızılay’ı kapatıldı. Bazı yasal düzenlemeler yapıldı.”

Zorlu bunun üzerinde Akçapar’a bir soru daha yöneltti: “F-16’lar konusu çok önemli. Sınır ötesi operasyonlar sürerken... Amerika Yunanistan’da, Dedeağaç’ta konuşlanırken, F-16’ların hızlı bir şekilde alınması önemli. Fakat, ABD bu tasarı Meclis’ten geçtiği vakit, size nasıl bir taahhüt verdi? Nasıl bir görüşme yaptınız?”

Akçapar da şu yanıtı veriyor: “Sayın Cumhurbaşkanımız ile Biden’ın telefon görüşmesinde bu konu ele alınmıştır.”

Zorlu sonrasında diyor ki:

“Böyle siyaset olmaz. Bunca başlığı İsveç konusuna bağlayan sizsiniz. Biz Türkiye Cumhuriyeti devletiyiz. Siz Meclis’ten geçirin biz bakarız anlayışı bu. Biz elimizdeki kartı kullandık ama ABD, PYD/YPG konusunda verip tutmadığı sözler gibi yaparsa. İki ay sonra ‘siz bu F-16’ları Suriye’nin kuzeyinde kullanamazsınız’ diye bir şartla gelirlerse. Ne yapacaksınız? Dedeağaç’taki konuşlanmaya karşı kullanamazsınız derlerse ne olacak? Bunu kabul edemeyiz. Toplantı tarihini erteleyelim ve Kongre’nin somut adımlarını görelim önce. Süreç yönetimi yapalım.”

Bu arada MHP’nin kısa bir süre önceki sert çıkışına rağmen toplandıta “evet” oyu verdiğini ve toplantı sonunda söz alan MHP’li Kamil Aydın’ın, “Hiç birşey olmamış gibi böyle bunu akamate uğratmaya çalışmak...Ya bunu kabul edelim. Biz bir adım gittik çeyrek adım geldi, o zaman o kapıyı açık tutup onu devam ettirelim. ABD senatosundan geçmiyorsa onlarla gidip görüşelim.” diye konuştuğunu hatırlatmak gerekiyor.

Sonuçta; artık İsveç meselesi Meclis’te ve aklımda MHP lideri Bahçeli’nin şu cümleleri var: “İsveç’in NATO üyeliğine şu şartlar altında MHP’nin olumlu bakması ise eşyanın tabiatına bütünüyle aykırıdır. (19 Eylül 2023)”