Zeytinyağı üreticisi Buse Topçuoğlu, 2020 yılında bulduğu bir bitkinin fotoğraf ve örneklerini Ege Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım'a ulaştırdı.
Prof. Dr. Yıldırım, türün literatürde bulunmadığını anlayınca Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Köyceğiz Meslek Yüksekokulu'ndan Dr. Öğretim Üyesi Kenan Akbaş ve doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl ile ortak çalışma başlattı.
3 yıl süren çalışmaların ardından yeni bitkinin 'taksonomik botanik' türü olduğu belirlendi.
Bilimsel ismi 'Leopoldia buseana' olan bitki, bilimsel dergi Phytotaxa'da yer alarak dünyaya tanıtıldı. Bitkinin Türkçe ismi ise yayılış gösterdiği dağ silsilesinden yola çıkarak 'Balan sümbülü' olarak adlandırıldı.
Balan sümbülü, 70 santimetreye kadar uzayabilen, üzerinde uzun bir salkım şeklinde çiçeklere sahip. Bitki mavimsi renkten mora doğru da hatta kahverengiye değişen, tomurcukta farklı renkte, olgunlaştıktan sonra farklı renge doğru dönüşen çiçeklere sahiptir.
Prof. Dr. Yıldırım, türün Balan dağ serisi üzerinde popülasyonu bulunduğunu ancak yol çalışmaları ve orman yangınları nedeniyle risk altında olduğunu vurguladı.
"Gerek yol çalışmaları gerekse orman yangınları için potansiyel bir alan olmasından dolayı bu türün geleceği için bilim insanları endişeli" diyen Prof. Dr. Yıldırım, " Yerel yönetimler ve bilim insanları olarak bu bitkinin acil bir şekilde koruma stratejilerini ortaya koyarak bir an önce çalışmalarına başlamamızda fayda görmekteyim" ifadelerini kullandı.(DHA)
