Türkiye’de hafta sonu 3 milyon 427 bin 566 aday, üniversite sınavına girecek. Aday sayısı İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa hariç 81 ilden 77’sinin ve Arnavutluk’tan Uruguay’a 208 ülkeden 77’sinin nüfusunu geçti. YÖK’ün son verilerine göre üniversitelerde örgün öğretimde kayıtlı 6 milyon 951 bin öğrenci var. Açık öğretimdeki 1 milyon 276 bin lisans öğrencisi eklenince üniversiteli öğrenci sayısı 8.2 milyon oldu. Sıfır net yapanı bile, “Ne olursan ol gel” diye çağıran AKP’nin icadı bu sınav sistemiyle geçen yıl üniversitelere 1 milyon 846 bin 654 öğrenci girdi. 2023 YKS bittiğinde, 2 milyon genç daha üniversiteli olacak.

AKADEMİK ENFLASYON

Üniversitede hâlâ 8.2 milyon olan öğrencisi sayısıyla Türkiye, dünyanın en gelişmiş ülkeleri İsviçre’den Hong Kong’a 109 ülke nüfusunu geçti. Türkiye’de geçen yıl 903 bin 673 genç üniversite bitirdi. Üniversiteler bu yıl 1 milyon mezun daha verecek. 1 milyon mezun yerine 2 katı, 2 milyon genç üniversitelere alınacak. 2023 YKS bittiğinde, Türkiye’de üniversite öğrenci sayısı 10 milyonu aşacak. Sınav sonunda Türkiye’de üniversite öğrenci sayısı Yeni Zelanda’dan Singapur’a 123 ülke nüfusunu geçecek. 22 yılda üniversite sayısı 74’ten 208’e ve öğrenci sayısı 1.5 milyondan 10 milyona çıkarılarak ülke nüfuslarını geçme rekoru kırıldı. Sayısal artış yükseköğretimde kaliteyi artırdı mı? Sayısal verilere bakalım.

ÇATLAYIP PATLAYIN

12 Eylül’ün, “Her ile bir üniversite kurma” hedefini AKP aştı. İl, ilçe, kasaba, dağ, taş, tarla, tepe derken 134 yeni üniversite kurdu. Akademik, teknolojik, bilimsel altyapı eksikliğini bir yana bırakın; kampüsü, kapısı, binası, bacası olmayan 134 yeni üniversite açmak bile AKP iktidarına yetmedi. 41 yıllık Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, 32 yıllık Harran Üniversitesi ve 31 yıllık Süleyman Demirel Üniversitesi için “Üniversite mi vardı? Biz kurduk biz” diye sahiplendiler. Cumhurbaşkanının, “Üniversite kurduk” diye başlayan her cümlesini, ahali avuçları çatlayıp patlayıncaya kadar alkışladı. Oysa AKP’nin kurduğunu söylediği üniversiteler kurulduğunda daha AKP kurulmamıştı.

DÜNYA KISKANIYOR

Yarın çıkıp, Fatih Sultan Mehmed’in 570 yıl önce temelini attığı ve Atatürk’ün 90 yıl önce Türkiye’nin ilk ve tek üniversitesi olarak açtığı İstanbul Üniversitesi’ni de “Biz kurduk, biz” derlerse şaşırmayın. ODTÜ’yü de, Boğaziçi’ni de varın siz kurmuş olun. Times Higher Education (THE 2023) Dünya Üniversiteleri Sıralaması açıklandı. Eskiden ilk 200’e giren ülkenin en eski üniversitesi İÜ, son 2 yıldır sıralamada ilk 1000’e bile giremiyor. THE 2023’de ilk 500’e Türkiye’den sadece iki vakıf üniversitesi Koç ve Sabancı girdi. İlk 100’de ABD’den 34, İngiltere’den 10, Almanya’dan 9 üniversite var. Yükseköğretim sistemimizi dünya kıskanıyor, dünya (!)

GERİLEDİKÇE GERİLEDİK

Türkiye’deki üniversitelerden ilk 500’e 10 yıl önce ODTÜ, Boğaziçi, Bilkent, Sabancı, Hacettepe, Koç, İÜ ve İTÜ gibi 8 üniversite çeşitli kategorilerde girerdi. Ne değişti? Rektörleri artık saray atıyor. Boğaziçi Üniversitesi, dünya sıralamasında 10 yılda 301-350 bandından, son 2 yıldır THE sıralamalarında 801-1000 bandına gerileyip sabitlendi. Boğaziçi’nde akademisyenler 2 yıldır, ‘Akademik özerklik’ diye boşu boşuna ayakta dikilmiyor. THE 2023 ölçüm kriterine göre yüzde 37.5’le bilinirlik ve yüzde 42.4’le araştırmada ODTÜ, atıf sayısında yüzde 56.1’le Koç, endüstriyel gelirde yüzde 100’le Koç Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi Türkiye birincisi oldu.

EĞİTİME YOĞUNLAŞMAYIN!

İktidar, “Türkiye Yüzyılı” diye bir türkü tutturdu. Cumhurbaşkanı, “Eğitimde kaliteyi yükseltecek projelere artık daha fazla yoğunlaşacağız” dedi. Eğitime yoğunlaşmayın! AKP, eğitime yoğunlaştıkça 500 yıllık köklü üniversiteler liyakatsiz atamalarla dünya liginden düştü. 50 yıllık Cumhuriyet Üniversitesi’nden Ondokuz Mayıs Üniversitesi’ne kadar 26 üniversiteyi ilahiyatçı rektör, mimarlık-mühendislik gibi 100’den fazla fakülteyi şu anda ilahiyatçı dekan yönetiyor. “Giderlerse, gitsinler!” dediniz, 12 bin akademisyen yurt dışına gitti. Türkiye’de 34 bin 280 profesör, 22 bin 462 doçent kaldı. Profesörden ders almayı bırakın, profesör yüzü bile görmeden yüz binlerce genç üniversite bitiriyor. Mezun, 3 gençten 1’i işsiz, işsiz! Aileler çocuklarına eskiden, “Okumazsan seni tamirciye çırak veririm” derdi. AKP’nin kötü eğitim politikası, inşaat mühendislerini inşaat amelesi, endüstri mühendislerini tamirci çırağı yapıyor. YKS’ye girecek gençler, sınavı kazanamazsanız hiç üzülmeyin. Türkiye’de malesef ki, üniversite okumayanlar bir pişmansa üniversite okuyanlar bin pişman ediliyor.