Geçen cuma günü Suudi Arabistan’da “oynanamayan” Fenerbahçe-Galatasaray Süper Kupa maçından yaklaşık 20 gün önce. Bir dost sohbetinde Fenerbahçe Kulübü’nü 20 yıl yöneten Aziz Yıldırım’la oturuyorum. 4-5 kişi daha var. Yıldırım’la bir araya geldiğimizde konu siyasete de muhakkak geliyor. Bir soru sorayım dedi: “İktidara karşı tek muhalefet kim?” Yanıtını da hemen verdi: “Atatürk.”
Arabistan’da yaşananlar bu diyaloğu getirdi aklıma.
Sonra geçen yıla döndüm ve iki ankete baktım.
15 Temmuz- 19 Temmuz 2023 tarihleri arasında yapılmış.
Metropoll Araştırma’nın anketine göre; Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk, yüzde 58.2 ile en çok beğenilen tarihsel kişilik oldu. Metropoll Araştırma, halka “Aşağıdakilerden hangisi tarihte en beğendiğiniz liderdir?” diye sordu. Seçenekler arasında Atatürk, Osmanlı padişahlarından Fatih Sultan Mehmet ve Abdulhamit yer aldı. Katılımcıların yüzde 58,2’si Atatürk, yüzde 28’,5’u Fatih Sultan Mehmet dedi. Abdulhamit diyenlerin oranı ise yüzde 8,2’de kaldı. Parti bazında incelendiğinde ise AKP’lilerin çoğu (yüzde 45) Atatürk diye yanıt verdi.
Sonra...
Metropoll Araştırma’nın, “100. Yılında Cumhuriyet: Kazanımları ve Değerleri Toplumsallaştı mı?” alt başlıklı Ekim 2023 Türkiye’nin Nabzı araştırmasına baktım. 10-16 Ekim 2023 arasında 1691 kişiyle yapılan anket sonuçlarına göre... “Aşağıdaki rejim türlerinden hangisinde yaşamak istersiniz?” sorusuna katılanların yüzde 41.1’i “cumhuriyet”, yüzde 26.7’si “demokratik cumhuriyet” cevabını verirken “İslam cumhuriyeti” diyenlerin oranı yüzde 19.2, saltanat isteyenlerin oranı ise yüzde 3 oldu. “Türkiye için laik bir yönetimi gerekli görüyor musunuz?” sorusuna evet cevabı verenlerin oranı “cumhuriyet” ve “demokratik cumhuriyet” tercih edenlerin toplamından biraz az, yüzde 64.4. “Hayır” diyenlerse yüzde 28.6.
Gelelim esas soruya:
Vatandaşlara “Atatürk’ün bu ülkeye yaptıklarından dolayı ona şükran duyuyor musunuz?” sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 86.4’ü “evet” dedi. Şükran duyanların partilere göre dağılımı da şöyle oldu: AKP seçmenlerinin yüzde 82.4’ü, MHP seçmenlerinin yüzde 99.9’u, CHP seçmenlerinin yüzde 94.4’ü, İYİ Parti seçmenlerinin yüzde 95.7’si, HDP (DEM Parti) seçmenlerinin yüzde 79.8’i.
Bir başka soru da şuydu:
“Cumhuriyet tarihine damga vuran lider sizce kim?” sorusuna da yüzde 64.7 “Atatürk” yanıtı verildi.
Cuma akşamı Riyad’da ertelenen maç sonrasında, iktidarından muhalefetine herkes “Atatürk’te” birleşti. Bu bile bize Cumhuriyet’in ve onun devrimci liderinin bugün ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösterdi. Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan da dedi ki: “Dün gece (cuma) yaşanan hadiselerden üzüntü duyduğumuzu vurgulamak istiyorum. Biz futbol başta olmak üzere Türk sporunun tartışmalarla değil, başarılarla gündeme gelmesini arzu ediyoruz. Hangi sebeple olursa olsun sporun günlük siyasi rekabetin mezesi haline getirilmesi yanlıştır, hatalıdır, sporumuza hiçbir faydası yoktur. Cumhuriyet 85 milyonun ortak değeridir. Mustafa Kemal bu ülkenin banisidir. (Kurucusudur.)”
Şimdi o geceye ve bir ayrıntıya bakalım.
Fenerbahçe’nin açıklaması “ortak” açıklamaya zıt!
Galatasaray ile Fenerbahçe arasında Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da cuma akşamı oynanacak olan Turkcell Süper Kupa maçı öncesi “Atatürk pankartı” ve “Atatürk tişörtü” krizi yaşandı. Takımların maç öncesinde sahaya Atatürk tişörtleriyle ve seremoniden önce sahaya Atatürk’ün sözlerinin yazılı olduğu pankartlarla çıkmak istemesi, Suudiler tarafından kabul görmedi. Galatasaray ve Fenerbahçe kulüpleri, maçtan önce Atatürk tişörtleriyle sahaya çıkılmasına izin verilmediği için sahaya çıkmayı reddetti. Süper Kupa maçının iptal olduğu açıklandı! Yaşanan krizin ardından TFF, Galatasaray ve Fenerbahçe ortak bir açıklama yayımladı. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Kamuoyuna duyurulur, Cumhuriyetimizin ve Türkiye Futbol Federasyonu’nun 100. Yılını yurtdışında da kutlamak amacıyla, Türk Futbolunun marka değerine ve kulüplerimize katkı sağlayacak şekilde kulüplerimizle organize ettiğimiz, 29 Aralık 2023 Cuma günü saat 20.45’te oynanması planlanan 2023 Süper Kupa müsabakası organizasyondaki bazı aksaklıklar nedeniyle kulüplerimizle birlikte aldığımız ortak karar neticesinde ileri bir tarihe ertelenmiştir. Ev sahibi ülkenin Futbol Federasyonu, ilgili kurum ve kuruluşlarına şu ana kadar Süper Kupa’nın organizasyonu için göstermiş oldukları çaba nedeniyle teşekkür ederiz.”
Bu “ortak” açıklamadaki vurgu neydi:
“2023 Süper Kupa müsabakası organizasyondaki bazı aksaklıklar nedeniyle... ileri bir tarihe ertelenmiştir.”
Önceki gün Fenerbahçe tarafından yapılan açıklamaysa Riyad’da yapılan “ortak açıklamaya” muhalefet eder gibiydi. Nasıl mı? Açıklamanın “o” bölümüne dikkat çekelim:
“Şunu da özellikle belirtmek istiyoruz ki; Süper Kupa final maçının organizasyonu ile ilgili yaşanan aksaklıklar, sadece iki kulübün taleplerinin kabul edilmemesinden ibaret değildir.”
TFF ve iki kulübün ortak açıklamasındaki “2023 Süper Kupa müsabakası organizasyondaki bazı aksaklıklar nedeniyle...” cümlesine sarı lacivertli kulüp tarafından şu yanıt verildi: “Aksaklıklar sadece iki kulübün taleplerinin kabul edilmemesinden ibaret değil.”
İki açıklama arasındaki farktan anlaşılıyor ki; kamuoyunun yanıtını bilmesi gereken çok soru var.
Örneğin...
“Aksaklığın” temelinde ne yatıyor?
TFF, iki kulüp ve Suudi Arabistan arasında imzalanan protokolde ne var?
Fenerbahçe’nin maçtan üç gün önce “Atatürk forması ve pankart talebi” konusunda federasyon nasıl bir diplomasi yönetti?
Bu arada bir not daha: Cuma günü öğlen saatlerinde başlayan krize sonrasında Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da dahil oldu ancak sorun yine de çözülemedi.
