Makinist Halil, ev kadını Hünkar Duran çiftinin oğlu olarak doğdu. Bayburtlu. İstanbul’un ilk ‘Büyükşehir Belediye’ başkanı. 8 çocuktan üniversite okuyan tek çocuk. Mühendis, siyasi parti kurucusu, milletvekili, eğitimci. İSTEK Vakfı ve Yeditepe Üniversitesi Kurucu Onursal Başkanı Bedrettin Dalan, eğitim sisteminin hallerini ve özel hayatının bilinmeyenlerini SÖZCÜ’ye anlattı.
“MEZUNLARA SINAV KONMALI”
“Üniversite eğitimi yaygınlaştırıldı ama kalite çok aşağı indi. Bu, büyük bir risk. Hukuk, tıp, diş hekimliği, inşaat gibi bazı mühendislik mezunlarına, mezuniyet sonrası sınav konulmalı. Adamın yaptığı inşaat, ilk depremde çöküyor. Yüzlerce insan ölüyor. Türkiye’de yükseköğretim standardını artırmalıyız. Herkesin üniversite mezunu olması gerekmiyor. Ama herkesin bir meslek sahibi olması gerekiyor. Türkiye’de teknik elemanlar, mühendisten çok daha fazla para kazanıyor.”
“DİPLOMALI İŞSİZLER YETİŞTİRİYORUZ”
“Üniversite mezunları, mecburen bir işe giriyor. Asgari ücret alıyor. Bu çok acı. Diplomalı işsizler yetiştiriyoruz. Bazı üniversiteler, teknisyen yetiştiren okullara çevrilip, güçlü laboratuvarlar kurulup, ara kademe insan yetiştirilmeli. Piramit terse döndü. Sistem, üniversite mezunlarını, hayatta cezalı bir hale düşürdü. ”
“SEÇMELİ SINAV İHANETTİR”
“Çoktan seçmeli sınav, 1953’te ABD’den Türkiye’ye geldi. İlkokul 5. sınıftaydım. ‘Birinci oldum’ diye çok sevindim. Türkiye’de eğitimi, bu sistem mahvetti. Çoktan seçmeli sınav, insanlığa ihanettir. Düşünmeyi kaldırıp, ezberi besleyip, insanları robotlaştırıyor. Dünyada karar vericiler, düşünen insan istemiyor. Ne kadar mümkünse, o kadar aptallaştırmak istiyorlar.”
MENDERES OKUTTU
Aydın’da ilk vakıf öğrenci yurdunu Adnan Menderes kurdu. 1953’de orta 1. sınıftayım. Derslerim, pekiyi. Okula beni de aldılar. Telefon yok, kasabada polis yok. Eve jandarma gönderip, ‘Çocuğunuz gelmeyecek’ demişler. İpek gömlekler, kumaş pantolonlar, pardesüler, şapkam, ayakkabılar. Yatılı okulda, 1 haftada değiştim. Eve geldiğimde babam tanımadı. ‘Ulan sen kimsin’ dedi. Aydın Lisesi’nde okudum. Fizik, kimya, biyoloji, tarih her ders ayrı laboratuvarda işlenirdi.”
AYAKKABILARIN SIRRI
“İlk kösele ayakkabımı, devlet aldı. Ayakkabılarım eskimesin diye, okul ayakkabılarımı elime alır çıplak ayakla yürür, okula varınca giyerdim. Menderes beni okuttu, ben de çok çocuk okuttum. Onlar da başka çocukları okutacak. Bu bir zincir. Burslu bir çocuğum fabrika kurdu. Ayağımdaki ayakkabıları o gönderdi. İTÜ’yü kazandığımda, Germencik’ de kasabada yaşıyordum. Elektrik gece saat 01:00’de sönerdi. Annem, 8 çocuğun ekmeğini pişirip, çamaşırı elde yıkardı. ”
KADINLAR KURTARACAK
“Türkler, bütün kıtalarda devlet kurup, kültür öğreten 20 bin yıllık bir millet. Türkleri çıkarırsan, dünya tarihi çöker. Coğrafyamızdaki, ‘Batılılar ne yaparsa çok daha iyi yapar’ kompleksini kaldırmak için Atatürk, ‘Ey Türk, öğün, çalış, güven’ dedi. Biz Atatürkçüler, kadın erkek eşitliğini yüzde 100 sağlamalıyız ki, Türkiye kurtulsun. İBB Başkanı olduğumda yüzde 2 olan kadın oranını, 5 yılda yüzde 50’ye çıkardım. Yeditepe’de de kadın yönetici oranı yüzde 50’yi geçti.”
GENÇLERE ALTIN ÖĞÜTLER
“Nobel Ödüllü İva Andirç’in Dirina Köprüsü romanını 15 yaşında okuduğumda, vakıf kurma kararı aldım. Gençler; istediğiniz filmi seyredip, dünyayı görün. Ama mutlaka klasik roman okuyun. Klasikler, sizi okul hayatından daha fazla eğitir. Coğrafyamızı, zamanınızı ve sınırlarınızı aşın.”
Bedrettin Dalan oturanlar alt solda...
TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTE OKUYUP ABD ONAYLI DİPLOMA ALACAKLAR
Amerika Diş Hekimliği Birliği Akreditasyon Komisyonu (CODA), Avrupa’da ilk ve dünyada ikinci üniversite olarak Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi diplomasını akredite etti. ABD ve ABD diplomasının geçerli olduğu tüm ülkelerde, Yeditepe Diş Hekimliği diploması da geçerli oldu. Yeditepe Üniversitesi Kurucu Başkanı Bedrettin Dalan, “Bu akreditasyon Türkiye’de, diş hekimliği eğitiminde önemli bir mihenk taşı” dedi. Rektör Prof. Dr. Canan Aykut Bingöl, dünya standartlarında eğitim verdiklerinin tescillediğini söyledi. Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bahar Eren Kuru, fakültenin 6 ana ve 86 alt standartta incelendiğini bildirdi. Amerika’da diş hekimliği yapmak isteyenler, Ulusal Diş Hekimliği ve EPT gibi zorlu sınavları geçip, 100 bin dolar (3.2 milyon TL) gibi paralar ödeyerek ancak akreditasyon alabiliyordu.