Merkez Bankası Başkanlığı’na getirilen Murat Çetinkaya’nın atamasında yeni bir skandal daha patlak verdi. Eğitimi yetmediği için ‘kişiye özel’ kanun değişikliği yapılan Çetinkaya’nın atandıktan 10 ay sonra hissedarların onayına sunulduğu, 1 yıl sonra da Bakanlar Kurulu Kararı alındığı ortaya çıktı.
Foto: Merkez BankasıYASAYI DEĞİŞTİRDİLER ANCAK…
Önümüzdeki Salı günü Merkez Bankası Başkanlığı görevini Erdem Başçı’dan törenle devralması planlanan Murat Çetinkaya’nın atama sorununa her geçen gün yenisi ekleniyor. Hükümet’in, 2012 yılında Çetinkaya’yı Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı görevine atamak için Merkez Bankası Kanunu’nun atamayı düzenleyen 29’uncu maddesini değiştirdiği ortaya çıkmıştı. 13 Haziran 2012 tarihinde yapılan bu değişikle Çetinkaya’nın yeterli olmayan eğitimi kanuna yazıldı, 29 Haziran 2012 tarihinde de ataması yapıldı.
ESAS MUKAVELEYİ UNUTTULAR
Ancak, atamaya ilişkin yasal prosedürün tamamlanabilmesi için, bu değişikliğin atama öncesinde ‘Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Anonim Şirketi Esas Mukavelesi’nde de yapılması gerekiyordu. Esas mukavele, genel kurulda ortakların üçte iki çoğunluğunun kararıyla değişmesi gerektiği halde, olağanüstü genel kurul kararı alınmadı. Bunun yerine 29 Haziran 2012’de atama yapılıp 10 ay sonra gerçekleştirilecek olağan genel kurul tarihi beklendi. 9 Nisan 2013 tarihinde yapılan genel kurulda, söz konusu değişiklik, ortaklar tarafından onaylanması talebiyle gündemin 6’ncı maddesine yazıldı. Yapılan oylamada değişiklik ortaklarca onaylandı.
BAKANLAR KURULU ŞARTI
Ancak, Merkez Bankası Kanunu’nun 16’ncı maddesine göre, esas mukavelede yapılan değişikliğin yürürlüğe girmesi için Bakanlar Kurulu’nun da kararı onaylaması gerekiyor. Bakanlar Kurulu, bu değişikliği 6 Haziran 2013 yılında, yani Çetinkaya’nın atamasından yaklaşık bir yıl sonra onaylayarak Resmi Gazete’de yayımladı.
HUKUKA DEĞİL, KANUNA UYGUN
Bankacılık uzmanları, Merkez Bankası’nın bir anonim şirket olduğunu, dolayısıyla şirket ortaklarının onayı alınıp banka ana sözleşmesi değiştirilmeden atama yapılmasının ‘etik’ olmadığını söylediler. Yapılan işlemi ‘kanuna uygun ancak hukuka aykırı’ olarak ifade eden bankacılar, “Eğitimi atanma için yeterli olmayan bir isim kanun değiştirilip bankaya atanıyor. Kanun değiştirilebilir. Ancak esas mukavele değiştirilmeden atama yapılması yanlış. Bu değişikliğin önce banka esas mukavelesine de yansıtılması, ortakların bu yolla onayı alındıktan sonra atamanın yapılması doğru olurdu. Genel Kurul’da ortaklar gündemin bu maddesini kabul etmeselerdi ne olacaktı? Binlerce banka ortağı, zaten atanmış bir yönetici için, 10 ay sonra önlerine gelen esas mukaveledeki değişikliği oyladı” dediler.
ATAMADAN BİR YIL SONRA YASAL PROSEDÜR TAMAMLANDI
** 13 Haziran 2012: Merkez Bankası Kanunu’nun atamayı düzenleyen 29’uncu maddesi değiştirildi. Bu sayede Çetinkaya’nın Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı’na atanmasında yetersiz kalan eğitimi kanuna açıkça yazıldı.
** 29 Haziran 2012: Kanunda yapılan ‘kişiye özel’ değişiklikle atanmasının önündeki en büyük engel kaldırılan Çetinkaya, müşterek kararnameyle Başkan Yardımcılığı makamına atandı.
** 9 Nisan 2013: Genel Kurul toplantısında Banka Esas Mukavelesi, Çetinkaya başkan yardımcısı olacak şekilde değiştirildi.
** 6 Haziran 2013: Bakanlar Kurulu Kararı yayımlanarak Çetinkaya’nın başkan yardımcılığı imkanı getiren Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Anonim Şirketi Esas Mukavelesi yürürlüğe girdi.
BANKAYA GENEL MÜDÜR OLAMIYOR
Merkez Bankası Başkanlığı koltuğuna oturmak için gün sayan Murat Çetinkaya’nın mevcut eğitim seviyesi, herhangi bir bankaya genel müdür atanmaya yetmiyor. Türkiye’de bir bankaya genel müdür olabilmek için hukuk, iktisat, maliye, bankacılık, işletme, kamu yönetimi ve dengi dallarda en az lisans düzeyinde; mühendislik alanında lisans düzeyinde öğrenim görmüş olanların ise belirtilen alanlarda lisansüstü öğrenim görmüş olmaları gerekiyor. Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler ile Sosyoloji dalında lisans eğitimi alan Çetinkaya ise bu şartlara uymuyor.
