Irak'ta doğup Suriye'ye kadar yayılan ve özellikle son bir buçuk yıldır bombalı saldırılarıyla Türkiye'yi kana bulayan dinci terör örtütü IŞİD, Türk Silahlı Kuvvetleri Müşterek Özel Görev Kuvveti ve Koalisyon Hava Kuvvetlerince Suriye'nin Türkiye sınırındaki Cerablus bölgesine düzenlenen operasyonla yeniden gündemimize girdi. Ancak örgütün ismi konusundaki kafa karışıklığı hâlâ giderilebilmiş değil. Örgütün ismi konusundaki son 'karmaşa' dün Ak Saray'daki basın toplantısında yaşandı.  ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ile ortak basın toplantısı düzenleyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, soru cevap kısmına geçildiğinde ABD'li gazetecinin IŞİD sorusuna 'isim tepkisi' gösterdi.

Toplantıda ABD’li bir gazetecinin IŞİD hakkında sorduğu, “Suriye’de yaşanan İslami Devletine karşı yapılan savaşlar hakkında ne diyeceksiniz?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, düzeltme yaparak, “Sayın Biden'ın özellikle bu değerlendirmesine katılıyorum, yalnız hanımefendinin bir sürçü lisanı oldu galiba, onu düzeltirsek isabetli olacak. Sayın Biden aslında onu düzeltti. Eğer İslam devleti dersek bu yanlış olur. Burada DAİŞ ifadesidir asıl olan” dedi.

IŞİD Mİ, DEAŞ MI, DAEŞ Mİ YOKSA DAİŞ Mİ?


Peki büyük çoğunluğumuzun IŞİD, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın DAİŞ, bazı hükümet üyeleri ve akademisyenlerin DEAŞ, kimilerinin de DAEŞ olarak kısalttığı örgütün ismi ne? Biz de bu soruyu Ortadoğu'yu ve örgütü en iyi bilen isimlerden güvenlik uzmanı Abdullah Ağar'a sorduk.

Örgütün ismini yorumlayan Ağar;
"Doğru isim: Arapça avam ağzında: DAAŞ (Ad-Davla Al-Islāmiyya fi al-‘Irāq wa-sh-Shām)
Arapça elit ağzında: DAİŞ (Ad-Davla Al-Islāmiyya fi al-‘Irāq wa-sh-Shām)
Türkçe de: IŞİD (Irak Şam İslam Devleti)
İngilizce: ISIS (Islamic State of Iraq and Syria)
İngilizce son durum: IS (Islamic State)
İngilizce: ISIL (The Islamic State of Iraq and the Levant)

İngilizce isim için yaygın olarak kullanılan hatalı ISIS yerine, doğru olan “ISIL” yani “The Islamic State of Iraq and the Levant…” tanımlamasıdır. Batılıların “Levant” dedikleri eski Suriye’nin içinde, Ürdün ve Lübnan’da yer almaktadır"dedi.

Ağgar'a göre; en doğru isim IŞTÖ (Irak-Şam Terör Örgütü) ya da ILTÖ (Irak-Levant Terör Örgütü) Ağgar'a göre; en doğru isim IŞTÖ (Irak-Şam Terör Örgütü) ya da ILTÖ (Irak-Levant Terör Örgütü)

EN DOĞRU TANIM: IŞTÖ YA DA ILTÖ


"IŞİD-DAİŞ’ın kullandığı anlamda Şam; bütün Suriye, Ürdün ve Lübnan’ı içine alır. Bizim “Şam” dediğimiz şehre Araplar; “Dımeşk” derler. IŞİD ismi Türkçeye birebir çevrildiği için hata yapılmıştır" diyen Abdullah Ağar "Eğer böyle bir çeviri yapılacaksa Irak-Suriye İslam Devleti’nin kısaltması olan ISİD kullanılması gerekir. Hatta IŞİD-DAİŞ, Lübnan ve Ürdün’ü de Suriye’nin (yani ŞAM’ın) bir parçası olarak kabul ettiği için, en doğru isim ‘IŞİD’in kullandığı anlamda’ ILÜSİD (Irak-Lübnan-Ürdün-Suriye İslam Devleti) olmalıdır. Biz ise çok önemli bir hata yapmaktayız. Bu terör örgütü, adının içine İslam’ı koymakla, örgütün ve ardı güçlerin hedef ve menfaatlerine hizmet eden çok tehlikeli subilimine-bilinçaltı bir mesaj göndermektedir. En doğru isim IŞTÖ (Irak-Şam Terör Örgütü) ya da ILTÖ (Irak-Levant Terör Örgütü)’dür" diye konuştu.

İŞİD’İN ORTAYA ÇIKTIĞI TARİH


IŞİD’in ilk ortaya çıktığı tarih için genellikle 2003 yılının telaffuz edildiği hatırlatan Ağar "Bu da yanlıştır. IŞİD’in varlığını ortaya koyan bilinen ilk belge 2001 tarihlidir. Saddam döneminin Muhaberat’ına aittir. Bu belge 18 Eylül 2001 tarihlidir. Ve bu tarih çok ilginçtir. Yani belge; 11 Eylül’de İkiz Kuleler saldırısının bir hafta sonrası tarihini taşımaktadır" dedi.


IŞİD’İN ZAMAN İÇİNDE İSİM DEĞİŞİKLİKLERİ

- İlk kurulduğu ve eylem yapmaya başladığı 2001-2004 yıllarda ismi “Cemaat el-Tevhid vel-Cihad…”
- Ekim 2004'te “Tanzim Kaidat el-Cihad fi Bilad el-Rafidayn” ya da daha çok bilinen isimleriyle “Mezopotamya El Kaidesi” ya da “Irak el Kaidesi…” Rafidayn; İki nehir ülkesi yani Mezopotamya demektir.
- Ocak 2006'da “Cünd el-Sahabe, Katbiyan Ensar El-Tevhit ve Sünne, Ceyş ül Fatihin” gibi birkaç küçük grupla birleşerek; “Mücahidin Şûra Konseyi…” adını almıştır.
- Ekim 2006'da bu isim “Irak İslam Devleti…” olarak değiştirilmiştir.- Nisan 2013'te “Irak ve Şam İslam Devleti[1>…” adını aldığı ilan edilmiştir.- 2012’in ortalarından itibaren özellikle bağlıları ve sempatizanları arasında “El-Devle…” olarak anılmıştır.- Suriye’de ve Irak’taki toprak kazanımlarıyla birlikte bağlıları ve sempatizanları arasında “İslami Devle (İslam Devleti)…” olarak anılmaya başlanmıştır.
- Son evrilmede ise IŞİD’in toprak kazanımlı alanlarına Libya, Nijerya, Sina yarımadası Cebel’i Halil ile Afganiztan ve Pakistan’da bazı alanlar eklenmiştir.