Bankalar topladıkları 100 liralık mevduat için 145 lira kredi vermiş durumda. Daha çoğunu bulabilseler onu da verecekler. Devlet kuşu kondu derler ya o hesap... Nasıl olsa verdikleri kredinin kefili devlet...
30 Nisan itibarıyla 225 bin 358 firmaya Kredi Garanti Fonu destekli 160 milyar liralık kredi verilmiş. Bunun anlamı krediye ihtiyacı olan on binlerce batık şirket ve “hazır bulmuşum neden almayayım?” diyen başka on binlerce şirket söz konusu...
Sonuç ne? Sanayi üretiminde aylık bazda yüzde 1.3 yükseliş mi? Yükselişin hatırı sayılır bölümü vergi indirimleri ile desteklenen dayanıklı tüketim mallarından geliyor. Bu sektörün ağırlıklı kesimini oluşturan firmaların da Kredi Garanti Fonu ile işi yok. Bosch, Arçelik, Vestel, Beko, Ariston...

ALINAN KREDİLER İLE NE YAPILIYOR?

Belli ki krediyi alanların bir kısmı parayı dövize gömmüş. Ocağın ikinci haftasında 170 milyar dolar olan yabancı para mevduatı, şimdi 196 milyar doları geçti. Nereden geldi bu para?
Şöyle ki 26 milyar dolar artışın Türkçe meali 93 milyar liraya tekabül ediyor. Belli ki hepsi olmasa da bu kredinin hatırı sayılır bir kısmı dolarda.
Başka? Türk Lirası mevduatlar Mart başından Nisan sonuna kadar 75 milyar lira artmış. Kredi Garanti Fonu’nun faizi ortalama yüzde 14.50’lerde. Piyasada yüzde 14 ile mevduat alabiliyorsunuz. Acil bir durum olur, para yüzde yarım maliyetle dursun bankada...
İşin komik tarafı banka mevduatı bulunca kredi veriyor, kredi bankaya geri yatıyor, banka mevduat bulduğu için yine kredi veriyor. Nereye gidecek bu işin sonu?

AMAÇ NEYDİ? NE OLDU?

Tabii ki krediler sadece mevduata yatmıyor. Birçok firmanın zaten yancıkta paraları var. Fazlasını bulunca ev alan var, arsa alan var, araba alan var, ofisini yenileyen var.
İşletme sermayesi olarak kullanan var ki bu para da üretime gitmez. Günlük rutin faaliyetlerinde kullanır, maaş, fatura öder. Zaten ödeyemeyen şirket bu kredi ile birkaç ay daha idare eder. Sonrası malum.
Eski kredilerini ödeyip yeniden yapılandıranlar var. Nitekim bankalar da firmaları bu yola sevk ediyorlar. Batık krediyi ödesin ki, yeni aldığının kefili devlet.
Demem o ki; Kredi Garanti Fonu kredileri üretim ve yatırıma dönüşmesi oldukça zayıf ilerliyor. Haliyle alınan kredi, nakit üretmiyor. Günü kurtarıyor. Vadesi gelince ödeyemeyen yine ödeyemeyecek. Batacak olan yine batacak.
Kredi Garanti Fonu ile faizleri artırdık, dolara talep yarattık. Sahi, neden yedik biz bu haltı?