Kuvayi Milliye'nin sesini Anadolu’ya ve tüm dünyaya duyurdu
Mustafa Kemal Atatürk'un "Anadolu Ajansı Türkiye’nin sesini bütün dünyaya duyuracaktır" diyerek tarif ettiği Anadolu Ajansı, Osmanlı topraklarının işgal altında olduğu yıllarda, Kuvayi Milliye Hareketi’nin sesini, öncelikle Anadolu’ya ve tüm dünyaya duyurma gereksiniminden doğmuştur.
Mustafa Kemal Paşa, Büyük Millet Meclisi açılmadan önce, "askeri ve ulusal teşkilatların mahallelere ve köylere kadar ulaştırılması ve genişletilmesi" için uğraşmış; 27 Kasım 1919 tarihinde Erzurum Heyet-i Merkeziyesi’ne gönderdiği yazıda, "Zamanın gereğine göre acele olarak mahalle ve köylerde Teşkilat-ı Milliyeler kurulması" gerektiğini belirtmiştir.
Mustafa Kemal Paşa’nın düşüncesine göre "ulusal örgütler" oluşturulduktan sonra buralara Ulusal Bağımsızlık Savaşı ile ilgili bilgiler ulaştırılacaktır. Nitekim bu amaçla önce Sivas’ta "İrade-i Milliye" (14 Eylül 1919) daha sonra Ankara’da "Hakimiyet-i Milliye" (10 Ocak 1920) gazeteleri yayımlanmış; 6 Nisan 1920’de Ankara’da Anadolu Ajansı kurulmuştur.
Atatürk'ün, yakın bir arkadaş grubunu, Anadolu Ajansı'nı Batılı anlamda bir haber ajansı kimliğine kavuşturmakla görevlendirmesiyle 1 Mart 1925'te ise "Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi" kuruldu. O tarihlerde, Batı ülkelerinde bile örneği görülmeyen böyle bir yapılanmayla Anadolu Ajansı, özerk statüye kavuştu.
“Anadolu Ajansı” adı nasıl verildi
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kuruluş hazırlıkları için Ankara’da bulunan Mustafa Kemal Paşa, Ulusal Kurtuluş Hareketi’nin haklılığını tüm dünyaya duyurmak amacıyla haber ajansı kurulması düşüncesini önce dönemin aydınlarından, Kurtuluş Hareketi’nin önemli simalarından Halide Edip Hanım’a (Adıvar) açmıştır.
Halide Edip ve gazeteci Yunus Nadi, Ankara’ya gelirken, Büyük Önder’in istediği bir haber ajansının nasıl oluşturulması gerektiğini, 31 Mart 1920’de, Geyve’nin Akhisar kasabası tren istasyonunda konuşmuşlardır. Yunus Nadi kurulacak ajansa “Anadolu” adının verilmesi fikrinin, ilk kez bu istasyonda Halide Hanım tarafından önerildiğini söylemiştir. Bu konuda Yunus Nadi ile Halide Edip arasında geçen konuşma şöyledir:
- Çok güzel, dedi, daha iyisi gider gitmez bir ajans teşkilatı kuralım, o vasıta ile dahile ve harice söyleriz.
- Birinci şart, hanımefendi. Sonra tabii bunun teferruatı gelir; mesela ilk merhalede neşriyat ki başlı başına teşkilata ihtiyaç gösterir. Sonra propagandanın envai…
- Tabii sıra ile hepsi yapılır. Fakat benim fikrimce ilk iş ajans olmalıdır. Hatta isterseniz adını burada koyuverelim. Mesela Türk Ajansı, mesela Ankara Ajansı, mesela Anadolu Ajansı… Daha da bulunabilir.
- Bana “Anadolu Ajansı” en iyi bir isim gibi görünüyor.
- Bana da öyle, değil mi... Evvela kendini ve mümkünse bütün vatanı kurtaracak olan Anadolu’dur. O halde kararımızı vermiş olalım: Anadolu Ajansı…
- Evet Anadolu Ajansı hanımefendi...”
A.A.’nın Kuruluş Genelgesi
“İslam dünyasının kalbi olan Osmanlı Saltanat Merkezi’nin düşman işgali altına girmesi, vatan ve milletimizin büyük tehlike ile karşı karşıya kalması sonucu bütün Rumeli ve Anadolu’nun giriştiği kutsal mücadele sırasında tüm halkın en doğru iç ve dış haberlerle aydınlatılması ihtiyacının zorunluluk kazanması önemle dikkate alınmış ve burada en yetkili kişilerden oluşan bir özel kurul yönetiminde, Anadolu Ajansı adı altında bir kurum kurulmuştur.
Anadolu Ajansı’nın en hızlı araçlarla vereceği haber ve bilgilerin, Heyet-i Temsiliyemizin temel kaynaklarına, belge ve değerlendirmelerine dayanacağı dikkate alınarak, Ajans bültenlerinin özellikle Müdafaa-i Hukuk Teşkilatımız tarafından topluca görülebilecek yerlere asılması, çoğaltılması ve dağıtılması, hatta nahiye ve köylere kadar ulaştırılması yolunda mümkün olduğunca fazla yayılması için acilen örgütlenilmesi, gerekli önlemlerin alınması ve sonuçtan bilgi verilmesi önemle rica olunur.”
Ajans bugün tartışmaların odağında
Bugün tartışmaların odağında Bugün 99'uncu kuruluş yıl dönümünü Kutlayan AA, Türkiye merkezli uluslararası bir haber ajansı olarak 13 dilde yayınıyla 93 ülkede yaklaşık 6 bin kullanıcıya hizmet veren, 100 ülkede 3 binden fazla çalışanı bulunan, günlük 1600 haber, 2 bin 300 fotoğraf, 6 infografik, 400 video yayınlayan ve 15 canlı yayın yapan bir kurum haline geldi. Ancak Ajans son yıllarda iktidara yakınlığı ve son seçimlerde abonelerine sağladığı sandık verileri ile tartışma konusu oldu. Özellikle 31 Mart 2019 yerel seçimlerinden sonra saatler boyu veri akışını kesmesi ve gelen verilerin hangi kaynaktan alındığının açıklanmaması Anadolu Ajansı'nın güvenilirliğini sorgulattı.
"Dürüst ve tarafsız haberler"
Bu tartışmaların odağında 99'uncu yaşını kutlayan AA'nın kuruluş yıl dönümünü dolayısıyla farklı kurumlardan da mesajlarda yayınlandı. Anadolu Ajansı'nın (AA) kuruluşunun 99. yıl dönümünü tebrik eden ATO Başkanı Gürsel Baran, "Faaliyetlerini uluslararası alanda kabul görmüş habercilik ilkelerinden şaşmadan sürdüren Anadolu Ajansı, yaptığı dürüst ve tarafsız haberleriyle Türkiye'nin gözü kulağı olmuştur" ifadelerini kullandı.
"En güvenilir haber kaynağı"
Anadolu Üniversitesi (AÜ) Rektörü Prof. Dr. Şafak Ertan Çomaklı ise mesajında, "Tüm Türk milletinin gururu olan AA'nın gelecekte de Türk halkının dünyadaki sesi olacağını ve kendileri için en güvenilir haber kaynağı olmaya devam edeceğini ifade ederek şunları kaydetti: "Özellikle FETÖ'nün kötülüklerinin Türk milletine doğru ve güvenilir şekilde ulusal, uluslararası alanda cesurca aktarılmasında tüm personeliyle rol oynayan AA'ya emek vermiş ve hali hazırda emek vermeye devam eden tüm çalışanlarını tebrik ediyor, başarılı çalışmalarının devamını diliyorum." dedi.
"Bilgilendirmede öncü rol"
AA'nın kuruluş yıl dönümü münasebetiyle mesaj yayınlardan biri de İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı oldu. "İnsanlarımızın sağlıklı bilgiye erişimi bakımından Anadolu Ajansı,
kurulduğundan bu tarafa öncü bir görev gördü ve görmeye devam ediyor" diyen Çataklı, AA'nın kamuoyunu bilgilendirmede öncü role sahip olduğunu söyledi. Çataklı açıklamasında, bilginin 1920'de ve bugün güç olduğunu, gelecekte de güç olmaya devam edeceğini belirterek, "İnsanlarımızın sağlıklı bilgiye erişimi bakımından Anadolu
Ajansı, kurulduğundan bu tarafa öncü bir görev gördü ve görmeye devam ediyor." dedi.
[old_news_related_template title="Anadolu Ajansı, yıl dönümünde Atatürk'e yer vermedi!" desc="Anadolu Ajansı (AA) 31 Mart Yerel Seçimleri'nde büyük bir skandalının ardından bu kez de Atatürk'le ilgili bir skandalla gündeme geldi. Önceki yıllarda kuruluş yıl dönümlerindeki mesajlarda Atatürk'e yer veren AA, kuruluşunun 99. yılındaki metinde kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e yer vermedi. " image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2019/04/05/iecrop/aaaa_16_9_1554481055.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/anadolu-ajansindan-ataturk-skandali-4314673/"]
