Doğanın en büyük mucizelerinden biri olarak kabul edilen zeytin ve zeytinyağı aynı zamanda Türkiye’nin tarımsal kalkınmasında stratejik öneme sahip. Halk dilinde ‘siyah altın’ olarak bilinen zeytinde, Türkiye’de hem ağaç sayısı hem de zeytin üretimi bakımından dünyada üst sıralarda yer almakta. 320 bin zeytin üreticisi aile, zeytin üretiminden yılda 3.2 milyar TL, zeytin yağı üretiminden ise 4 milyar TL ülke ekonomisine katma değer sağlıyor.

Türkiye’de zeytinin 88 çeşidi var. Zeytin çeşitlerinin yüzde 74’ünü yağlık bir çeşit olan Memecik oluşturuyor. İkinci önemli yağlık zeytin çeşidi ise Ayvalık Yağlık (Edremit) çeşidi. Diğer zeytin çeşitleri arasında Gemlik, Domat, Uslu, Memeli, İzmir Sofralık, Yamalak, Edincik Su, Çelebi, Halhalı, Karamürsel Su, Çilli, Kaba, Erkence, Trilya öne çıkıyor. Zeytinin yüzde 65-70’i yağlığa, yüzde 30-35’i sofralığa işlenmekte. Dane zeytin üretimi, zeytin ve diğer sert kabuklu meyveler toplam üretiminin yüzde 31,8’ini oluşturmakta.

Sağlık ve güzellik için vazgeçilmez

Zeytin ihracatında İspanya 816 milyon dolarla ilk sırada yer alırken, 531 milyon dolarla Yunanistan ikinci, 160.6 milyon dolarla Fas üçüncü, 115.6 milyon dolarla Türkiye dördüncü ve 93,2 milyon dolarla Mısır da beşinci. Zeytinyağı ihracatında ise yine İspanya 3,9 milyar dolarla ilk sırada. Onu 1,7 milyar dolarla İtalya izliyor. Türkiye 262,6 milyon dolarla altıncı sırada. Türkiye’ de 320 bin zeytinci aile işletmesi mevcut. TÜİK verilerine göre, zeytin ağacı varlığı 2000’li yılların başında 100 milyon iken son dönemde verilen teşviklerle birlikte 182 milyona yükseldi.



KANSER RİSKİNİ AZALTIYOR

Zeytinyağı yüzde 75 oranında oleik asit gliseritleri taşımakta. İçinde A, E vitaminleri ve az miktarda fitoserol maddesi bulunmakta. Metabolizmayı artırır, sindirimi kolaylaştırır, cilt sağlığını korur, kalp sağlığını korur, yaşlanmayı geciktirir, safra taşlarını önler, hücre duvarlarını güçlendirir, kanser riskini de azaltır.

Öncelikli kullanım alanı mutfak. Naturel sızma tipi salatalarda ve soğuk yemeklerde, rafine riviera yemeklerde ve kızartmalarda kullanılır. Şampuan, sabun, bakım kremi, maske, duş jeli gibi ürünlerle kozmetik sektöründe de kullanılmakta.

Standart dışı üretime ağır ceza getirilmeli

Türkiye’nin en büyük zeytin üretici birliklerinden Marmarabirlik Genel Başkanı Hidamet Asa üreticilerin başlıca sorunlarına dikkat çekti, şöyle konuştu: Doğa koşullarındaki olumsuzluklar zeytin ve zeytinyağı arzını dalgalandırıyor. Gelecek yıllarda sektörel bazda sıkıntı yaşanmaması için destek lazım. Standart dışı üretim yapan firmaların sıkı bir şekilde denetlenmesi ve gerekli cezai müeyyidelerin uygulanması şart. Gübrede destek artırılmalı, zirai ilaçta da KDV oranlarında indirim yapılmalıdır. Sektörde haksız rekabetin önüne geçmek için zeytin üretimi yapılan bölgenin ambalajlara yazılması konusunda yasal düzenleme yapılması gerekir. Devlet Destekli Tarım Sigortaları (TARSİM), tarım üreticilerini koruması ve riskleri güvence altına alması bakımından zorunlu hale getirilmelidir. Üreticiye destek verilmelidir.