Türkiye Varlık Fonu (TVF) bundan 5 yıl önce kurulmuştu. Bunun üzerine 2016’da Sözcü TV’de Bora Erdin ile “Devlet varlık fonları nedir” üzerine söyleşi yapmıştık. Ben de Türkiye, “varlık fonu” kuramaz, olsa olsa “yokluk fonu” kurabilir demiştim. Çünkü “Devlet Varlık Fonu /Sovereign Wealth Fund” kurmak için öncelikle cari işlem fazlası veren bir ekonomiye sahip olmak gerekir. Bu da yetmez, devletin vergi toplama dışında bir “gelir kaynağı”nın olması lazımdır. Böyle bir gelir kaynağı da ancak devletin bizatihi kendisinin sahip olduğu yeraltı zenginliklerinden doğabilir. Böylesi kısmetli devletler, hazinelerinde biriken para boş yatmasın “para da para kazandırsın” diye “yatırım fonları” kurmuştur. Zaten “varlık fonu”nun diğer adı “yatırım fonu”dur. Bu fonda (havuzda) biriken “dövizlerle” yabancı ülke hisse senetleri ve tahvillerine yatırım yapılır, yabancı ülkelerde gayrimenkul satın alınır. Türkiye’nin ne cari işlem fazlası, ne de devletin vergi gelirleri dışında “yeraltı zenginliklerinden doğan” geliri yoktu. Dolayısıyla Türkiye Varlık Fonu, yatırım yapmak için kurulmuş olamazdı. Açık ki; AKP, bu fonu, kamu varlıklarını teminat gösterip dış borç almak için kurmuştu.

DEVLET VARLIK FONLARI

“Statista” adlı internet sitesinde yer alan bilgilere göre 2021 yılında en büyük varlık fonuna sahip ülkeler ve fon büyüklükleri şöyledir.

1. Norveç 1273 milyar dolar. (Petrol)

2. Çin 1045 milyar dolar (Sınai üretimi) (Çin’in birkaç tane fonu vardır)

3. Abu Dabi 579 milyar dolar. (Petrol)

4. Hong Kong 576 milyar dolar. (Ticaret-bankacılık)

5. Kuveyt 533 milyar dolar. (Petrol)

6. Singapur 453 milyar dolar. (Ticaret)

7. Adını açıklamayan bir ülke (Katar olabilir) 417 milyar dolar. Gaz.

8. Çin 372 milyar dolar. (Sınai üretim)

9. Dubai 301 milyar dolar. (Petrol)

VARLIK FONU OLMAYAN ZENGİN ÜLKELER

Görüldüğü gibi, dünyanın en zengin üç dev ülkenin, yani ABD, Japonya ve Almanya’nın bu listede yer alan “devlet varlık fonu” yok. Çin’in varlık fonları da muhtemelen Merkez Bankası rezervlerin değerlendirilmesi için kurulmuştur. Zaten Çin “komünist-kapitalist” karması bir ülke olduğu için, son tahlilde, merkez bankası dahil, yeraltı ve yer üstü her varlığın sahibi devlettir. Zengin devletlerin “devlet varlık fonu” yoktur, ama çok sayıda “özel sektör varlık fonu” vardır. Varlık fonlarının önemli bir bölümü sigorta şirketlerine, özellikle özel emeklilik ile hayat sigortası firmalarına aittir. Sigorta şirketlerine ait fonlar, daha çok sabit getirili uzun vadeli tahvillere yatırım yapar. Onlar zaten bilançolarının pasifinde risk taşıdıkları için, ayrıca aktiflerine riskli varlık koymak istemez. Buna mukabil zengin insanların servetlerini yöneten özel fonlar her tür spekülatif yatırım kalemine “sepet” mantığı içinde yatırım yapar. Varlık fonu yönetiminin başarı kıstası yaptıkları yatırımlardan elde ettikleri nemanın “yüksekliği” Türkiye Varlık (yokluk) Fonu yönetiminin başarı kıstası ise aldıkları borçların maliyetinin “düşüklüğü”dür.

Son söz: Hiç borç verenle, borç alan bir olur mu?