Yapabilen dengeli beslenip sağlıklı kalıyor. Uzmanlar da milleti sık sık uyarıyor: Ne yerseniz yiyin ama mevsiminde yiyin... Ekim ayı geldi mevsiminde ne yenir acaba?


Fındık, ceviz, ıspanak, havuç, yer elması, pırasa, lahana, kıvırcık salata, kırmızı turp, armut, üzüm, elma, greyfurt, mandalina, muz. Geçip gidiyor olsa da hala kabak, biber, incir, patlıcan da var. Armudun, pırasanın, karnabaharın, nar ve yer elmasının ise tam mevsimi!


Hepsi de yararlı ama karnabaharın yeri ayrı. Karnabahara sorsanız rahmetli Barış Manço gibi, “Hemşerim memleket nire” diye. Alacağınız yanıt, Anadolu olacaktır. MÖ 600 yıllarında üzerinde yaşadığımız topraklarda boy göstermiş.


Bol bol C vitamini, folik asit, lif, K vitamini, manganez, bitki kimyasalları, vücudun sağlıklı kalmasını sağlayan antioksidan bileşenleri ne ararsan var. İçinde karnabaharın da bulunduğu diyetlerin kanseri önlediği biliniyor. Bir kase pişmiş karnabahar günlük C vitamini gereksiniminin yüzde 73’ünü karşılıyor. Karnabahar, lif zenginliğinden ötürü sindirime yardımcı oluyor, tuvalet düzeni sağlıyor. İçindeki glikozinolatlardan ortaya çıkan sülforafanın, mide bakterisinin mide duvarına tutunmasını önlediği böylece mide duvarının sağlıklı kaldığı kanıtlanmış. Hamileler için bile çok yararlı. Glikozinolat, prostat kanseri gibi bazı kanser türlerine yakalanma riskini azaltıyor. Yaraların iyileşmesine, deri ve saç sağlığına yararlı. İltihap karşıtı. Kalp ve beyin dostu. Kemik güçlendirici. Kısaca içindekiler ve ak pak görünüşü ile ilaç gibi bir sebze karnabahar.


Pişirilerek de yenebiliyor, çiğ de. Çorbası da oluyor, kızartması da! İster yemeğini yap, ister salatasını.


Kıymalı karnabahar, kaşarlı karnabahar köftesi, salçalı karnabahar çorbası, fırında baharatlı karnabahar kızartması, fırında karnabahar, yoğurtlu karnabahar kavurması, fırında karnabahar yemeği, fırında karnabahar köftesi, fırında beşamel soslu kıymalı karnabahar, karnabahar pane, karnabahar musakka, sütlü karnabahar çorbası, portakallı karnabahar yemeği, tavuklu karnabahar salatası, fırında karnabahar mücveri, karnabaharlı omlet, sodalı karnabahar kızartması, sirkeli karnabahar salatası gibi onlarca karnabahar yemeği yapılabilir.


Mesela bir küçük boy karnabahar alınır, ufak parçalar halinde doğranır. Bir adet orta boy nar, yarım demet maydanoz, yarım demet dereotu, 5-6 taze soğan, tuz, zeytinyağı ve bir limonla çeşnilendirilip çiğ olarak afiyetle tüketilebilir.


Onca yararının yanında Anadolu toprakları gibi bereketlidir karnabahar. Göbeğe benzeyen sevimli görüntüsü yüzünden memleketin çoğu yerinde ona ‘karnıbahar’ da denir. Kıymalı karnabaharın pul biberli suyuna dört beş kişi ekmek bana bana gayet güzel doyar.


Canınız çekti değil mi?


İstanbul’a taşındık taşınalı TÜİK’çilerin asla uğramadığı Erenköy Pazarı’nın müdavimiyiz. Son gidişimde sürekli alışveriş yaptığımız köşedeki ıspanakçının tezgahına yanaşıp öncelikle bir kilo ıspanak istedim. Tezgahın sahibi ıspanağı tartarken, öndeki küçük bir karnabaharı yakalayıp poşete koyması için ona uzatacaktım ki fiyatını merak ettim. “Kaça karnabahar” dedim. Pazarcı, “30” dedi! Anlayamadım önce, tekrar sordum, “Kaça kaça?” Pazarcı tekrarladı, “Otuz otuz...” Kilosu mu dedim bu kez... Pazarcı, “Yok abi tanesi” dedi. Elimde Alaaddin’in sihirli lambası gibi tuttuğum karnabaharı gösterip, “bu ne kadar gelir peki” dedim. Pazarcı, “1.5-2 kilo falan” dedi ekledi: İnan, bana gelişi 26 lira!


Altın mı alıyoruz birader, bu toprakların karnabaharı yahu dedim, almadım tabi...


Eve dönünce ilk işim İstanbul Meyve Sebze Hali’nin resmi internet sayfasına girip bakmak oldu. Karnabahar’ın en ucuzu 8, en pahalısı 10 lira! Geçen yılın aynı tarihine baktım. En ucuz 3, en pahalısı 4 liraymış. Yanlış anlaşılmasın, tane değil kilo fiyatı... Kendi kendime söylendim sonra: “Gramı 500 lira olan altınla 16 tane karnabahar alınıyor ancak! Kimin maaşı bir yılda yüzde 100, yüzde 150 arttı?”


***


Biraz daha araştırmaya karar verdim karnabaharı ve ‘iyi ki almamışım’ dediğim bilgilere ulaştım!


Meğer karnabahar da, diğer turpgiller gibi gaz ya da şişkinlik yapabilirmiş! “Az gazım var” demeye hiç niyetim yok... Hatta Arizona Üniversitesi bir araştırma yapmış, karnabahar vücudun tiroit bezi için gerekli iyodin emilimine müdahale ediyormuş! Bu nedenle tiroit problemi olanlar bu sebzeden uzak durmalıymış. Bak sen şu karnabahara!


Sonra karnabaharda doğal yollardan oluşan pürin adlı maddeler bulunuyormuş! Bu purinler parçalanarak ürik asit oluşturuyormuş! Ürik asidin birikmesi de gut hastalığına, böbrek taşı oluşumuna neden oluyormuş! Aman aman...


Ohio Üniversitesi bir başka araştırma yapmış. Kan seyreltici ilaç kullanan kişiler karnabahar tüketirlerse içindeki bol miktardaki K vitamini bu ilaçların etkisini bozabiliyormuş!


Aniden soğudum karnabahardan, bizim ıspanakçı aldığı fiyata bıraksa bile almam artık! Baksanıza ne çok zararı varmış, sebze değil mübarek zehir! “İnsan uzanamadığı karnabahara mundar dermiş” demeyin, mis gibi ‘sade suya ucuz halk ekmeğinden tirit’ varken kim alır 30 liraya onu?