Sabah akşam ekonomi konuşmamız gereken günlerden geçiyoruz...
Önceki akşam Ferit Atay, Cem Özüak ve Hamza Yardımcıoğlu’nun Zanka TV’deki programlarına denk geldim.
Açık biçimde özellikle yoksul halkları derinden etkileyen “kara kışa” dikkat çekiyorlar.
★★★
Önceki hafta da Medyascope’ta yayınlanan “Ağır Ekonomi” programına konuk olan İYİ Parti Ekonomi Politikaları Başkanı Prof. Dr. Bilge Yılmaz; Prof. Dr. Öner Günçavdı, Prof. Dr. Haluk Levent ve Prof. Dr. Asaf Savaş Akat’ın sorularını yanıtlıyordu. Yılmaz partisinin hazırladığı “Ekonomide Kurtuluş Planı” ayrıntılarını anlatırken, yoksullardan zenginlere kaynak aktaran sisteme son vereceklerinin altını çizdi.
Muhafazakar sağ partilerin bir karması olan İYİ Parti’nin, patenti sol partileri ait olan “sınıf temelli” kalkınma söylemine sarılmasına şaşırmamak gerek.
Dünyamız, derin yoksulluğu besleyen yıkıcı küresel ekolojik-ekonomik tasarımdan kurtulmaya çalışıyor.
★★★
Atay’a dönersem; dünyayı kasıp kavuran olguların altını çizerek söze giriyor:
“Adeta birileri düğmeye bastı, dünyayı kara kışa hazırlıyorlar. Bütün dünyada yüksek enflasyon (fiyatların artış oranı) stagflasyon (enflasyonla aynı anda görülen işsizliğin yol açtığı durgunluk), resesyon (milli gelirde gerileme) aynı anda görülüyor. Yetmez; gıda krizi, enerji krizi, tedarik krizi, açlık-kıtlık bu olayların sonunda bir dünya savaşının çıkma olasılığından bile bahsediliyor.”
★★★
Yardımcıoğlu, küresel sermaye fonu Rockefeller International’in Yatırım Danışmanı Ruchir Sharma’nın Financial Times’ta 28 Ağustos’ta yayımlanan “Güçlü dolara aldanmayın. Dolar sonrası dünya geliyor” başlıklı makalesini hatırlatıyor.
Dijitalleşen dünyanın “2030 Ajandası” ile paralellik taşıyan bir makale...
13-14-21 Eylül tarihlerinde ABD’nin açıklayacağı üretici ve tüketici enflasyon oranı ve FED’in açıklayacağı faiz oranına dikkat çeken Yardımcıoğlu, “Bu tarihlerde açıklanacak enflasyon ve faiz oranları verileri piyasalarda deprem etkisi yaratacak. AB’nin son açıklanan yıllık tüketici enflasyon oranı yüzde 9.1. Tüketici enflasyonu ise yüzde 37.9.”
★★★
Konuta gelen yüzde 20, sanayiye gelen yüzde 50 doğalgaz zammı üretim maliyetlerine yansıyacak.
Eylül sonrası katlanacak elektrik, su, doğalgaz faturalarının geniş halk kitleleri tarafından “ödenemeyecek” boyutlara geleceğini öngörmek için kahin olmaya gerek yok.
Yardımcıoğlu, TMMOB’un yaptığı bir araştırmayı baz alıyor.
Buna göre “2022’de elektrik-su-doğalgaz faturası 1000 TL olurken, 2023 yılında bu bedel yalnızca doğalgaz için ödenecek” diyor.
Finans platformu ve haber sitesi Investing.com’da çıkan “Piyasalar çirkin bir eylüle hazır olmalı” başlıklı analizin bu tahminleri doğruladığını ekliyor.
★★★
Küresel şirketlerin savaş dahil gıda ve enerji piyasalarını ele geçirmek için oynadıkları kirli oyunun seyircisi/kurbanı konumundayız...
Hollanda, Belçika’da, Almanya’da yaygınlaşan çiftçi eylemleri, Avrupa’da artan geçim krizinin “sokak isyanlarına” dönüştüğünü gösteriyor.
İklim, gıda, enerji krizini çıkaran sermaye oligarşisinin isyanları da destekleyerek; ulus devletlerin elindeki kaynakları ele geçirmek istediklerini belirten Yardımcıoğlu’nun verdiği örnekleri aklıda tutmakta yarar var:
■ Venezuela eski Cumhurbaşkanı Hugo Chavez’in uzun iktidar döneminde insanların ömür ortalaması 18 yıl azalmış.
■ Halkın İngiltere’de yüzde 57’si, Almanya’da yüzde 64’ü, Fransa’da yüzde 69’u, Polonya’da yüzde 79’u; grevler, isyanlar olursa destekleyeceğini ifade ediyor.
Yoksullaşmanın ve aşırı/adil olmayan zenginleşmenin ülkede yarattığı erozyon ekonomistlerin değil de, savcıların konusu haline geliyorsa sallanmadan çözüm üretmek gerekiyor demektir.
Bill Gates’in sivrisinekleri
Microsoft’un kurucusu, dünyanın en zengin ilk üç iş insanından birisi olan Bill Gates’in Marmaris ve Bodrum koylarında seyreden mega yatını konuşup duruyoruz.
Küreselcilerin sözcüsü kabul edilen Gates’in fabrikalarında üretilen sivrisinekler Türkiye’ye de salındı mı?
Bu soru “magazin” gibi gelebilir ama ciddiyim. Sağlık Bakanlığı’nın bu konuda bir açıklama yapmasını gerektiren sivrisinek istilası ile boğuşuyoruz.
Geçen yaz İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden bir yönetici ile karşılaşmıştım. İstanbul’da “saksı sularında” bile fazla sayıda üreyen özel bir tür sivrisinekle mücadele ettiklerini anlatmıştı.
Bill Gates, “gatesnot” adresinde 18 Ağustos’ta yayımlanan bir haberi paylaştı.
Buna göre Kolombiya’da bilim insanlarının sivrisinek kaynaklı bulaşıcı hastalıklarla mücadele etmek üzere Wolbachia adlı bakteriyle üretilen sinekleri duyuruyordu.
Hemen aynı hafta Yunanistan’da sivrisineklerden bulaşan Batı Nil Virüsü nedeniyle 11 kişinin yaşamını kaybettiği haberleri yayıldı.
Gates’in 2015 yılında başlattığı “Dünya Sivrisinek Programı” kapsamında Güney Afrika’da haftada toplam 30 milyon sivrisinek üreten 12 fabrika açılmış. Bu bilgi ve üretim süreci biyolojik silah olarak da kullanılabilir mi?
Küresel kurumların herkesin aklına gelen bu basit soruya verdikleri yanıtı bulamadım.
AB ülkeleri yoksul halkın enerji faturasına destek sağladı
2 Haziran 2022 tarihli yazımda, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) ve Sabancı Holding Enerji Grup Başkanı Kıvanç Zaimler’in “Devlet yoksulların elektrik faturasını sübvanse etsin. Botaş’ın zararını 84 milyona ödetmesin” dediğini yazmıştım.
Zaimler varlıklı kesimin elektrik faturasına verilen destekle, yoksulun faturasına verilen desteğin eşit olmaması gerektiğini savunuyordu.
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri de Zaimler gibi düşünüp, yoksulları elektriksiz, doğalgazsız bırakmamak için çareler üretti.
“İspanya’nın, Belçika’nın da arasında olduğu AB ülkelerinde yoksullara yönelik enerji tarifesi ucuzlatıldı. Evini kaloriferle ısıtanlara 225 Euro’luk çek verildi...” diyen Atay dünya kasıp kavrulurken AB ülkelerinin bu krizde aldığı önlemlerden şu örnekleri veriyor:
Almanya: Artan enerji fiyatları yükünü azaltmak için her vergi mükellefi çalışana bir defaya mahsus 300 Euro ödeme yaptı. Geçici süre akaryakıt vergisini düşürdü.
Fransa: Yoksul hanelere, 100 Euro enerji ödemesi yapıldı, doğalgaz fiyatları Ekim 2021 seviyesinde donduruldu. Yıl sonuna kadar elektrik fiyat artışları yıl sonuna kadar yüzde 4 ile donduruldu.
İngiltere: Düşük gelirli haneler için otomatik ödemeli 400 Sterlin enerji indirimi uygulandı. Kamu yardımı alanlara 600 Sterlin ödeme yapıldı. Emeklilere 300 Euro ek katkı sağlandı.
İtalya: Akaryakıt fiyatları bir miktar indirildi. Düşük gelirlilerin enerji faturalarına destek sağlandı, vergi desteği verildi. Güneş enerjisi yatırımına sübvansiyon verildi.
Bu tabloya Türkiye’yi de eklemek istiyorum.
Ancak Türkiye’nin önce israf ve yolsuzluğu/rüşveti önleyecek kurumsal dönüşümü gerçekleştirmesi gerekiyor.
