Mesela Nurettin Nebati... Ülke ekonomisinin tam tabiriyle içine etti. Ne yaptığının farkında bile değildi... İşler seçime kadar böyle sürüp gitti.
Bir defasında sordular soruyu; neden Kur Korumalı Mevduat diye bir şey uyduruldu?
Uygulamanın 2021 sonunda döviz piyasalarında oluşturulan panik havası ve yüksek oynaklık sonucu devreye alındığını duyurdu.
★★★
Peki güzel kardeşim piyasalarda panik havasını kim oluşturdu? Ekonomiyi yönetirken dini referans alıp faizler gereksizce düşürülürken sen neredeydin?
Neyse olan oldu. Döviz kuru, cari açık, enflasyon hepsi rekorlara koştu.
★★★
Şimdi bankalara denildi ki, değişikliğe göre, vadesi gelen Kur Korumalı Mevduat hesaplarını standart Türk Lirası mevduata dönüştürün. Yavaş yavaş miktar azalsın. Ufaktan kurtulalım. Bu konudaki kriterleri tutturamayan bankalar ek menkul kıymet tesisine mecbur olacak. Yani bir anlamda cezalandırılacak.
★★★
Peki bankalar müşterilerini nasıl ikna edecek? Bankaların vadesi gelen Kur Korumalı Mevduatı, Türk Lirası mevduata çevirmekte müşterileri ikna edebilmeleri için daha yüksek faiz teklif edilecek.
Anlayacağımız, “faizleri artırın” demenin adı “müşterinizi ikna edin” diye değiştirildi.
★★★
Enflasyonun artış sürecine girdiği bu dönemde bankalar faizleri ciddi anlamda yükseltemezse para ya Kur Korumalı’dan çıkmayacak ya da dövize kayacak.
Ne olması bekleniyordu ki? O yediğimiz hurmalar var ya işte onlar bizi fena tırmalayacak!
Vay be! Nasıl bütçe fazlası verdik ama?
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı rakamlara göre; Merkezi Yönetim Bütçesi temmuz ayında 48.6 milyar lira fazla verdi. Görüyorsunuz değil mi alınan kararların meyvelerini...
Yok be... Ortada sevinilecek bir şey olsa söylemez miyim ben size? Ocak-temmuz dönemi bütçe açığı 434.7 milyar lirada... Felaket düzeyde....
★★★
Yedi aylık bütçe açığı, yılsonunda 659.4 milyar lira olarak öngörülen bütçe açığı hedefinin üçte ikisi... Peki temmuz ayında nasıl frene basıldı da geriledi?
3 Temmuz’da yayınlanan Cumhurbaşkanı kararlarıyla yürürlüğe konulan çeşitli ürünlerden alınan KDV, ÖTV’nin kat kat artırılması, harçlara zam yapılması... Esas olarak Hazine’nin bugüne kadar bütçeden ödediği Kur Korumalı Mevduat faizinin ve kur farkının Merkez Bankası’na yıkılması...
Bebek bezinden deterjana, tuvalet kağıdına varan KDV artışları, akaryakıt, tütün ve alkolden alınan KDV ve ÖTV’nin yükseltilmesiyle bir ayda geçen yılın temmuzuna göre 281.5 milyar lira daha fazla vergi toplandı ve vergi gelirleri yüzde 166.7 arttı.
Merkez Bankası’nın dövizden geçen KKM hesaplarına yaptığı ödemeler gizlenirken, Türk Lirası’ndan geçen KKM hesaplarına Hazine’den yapılan ödemeler ise bütçede yer alıyordu.
Temmuzda bütçeden yapılan KKM ödemeleri 34.5 milyar TL ile bugüne kadarki en yüksek aylık tutar. KKM’nin bütçeye yedi aydaki yükü 59.5 milyar TL oldu.
★★★
Tekrar etmekte fayda var, bu durum sadece Türk Lirası marifetiyle KKM yapanlara ait. Dövizden KKM yapanların ödemeleri bunun kat be kat fazlası... Bilemiyoruz. Gizliymiş orası...
Bundan sonra her daim KKM masrafları, Merkez Bankası tarafından ödeneceği için sanki hiç yokmuş gibi gizli saklı sürüp gidecek. Hani şeffaflık? Yönetim değişse de bazı şeyler hiç değişmiyor...
Vay be! Nasıl cari fazla verdik ama?
Durun durun daha bitmedi başarı hikayesi... Faiz indirim sürecinin başlangıcında 2021 Ekim ayında cari fazla verilmesinden bu yana ilk kez haziran ayında 674 milyon dolar cari fazla verildi.
Yaklaşık 2 yıl sonra ilk kez cari fazla verilmesi iktidar ve ekonomi yönetimi tarafından, uygulanan yeni politikaların mucizesi, başarısı olarak sunuldu.
★★★
Hazirandaki 674 milyon dolarlık cari fazlanın gerçek boyutuna bakıldığında öncelikle 9 güne uzatılan resmi Kurban Bayramı tatili devreye girdi.
Resmi tatil nedeniyle gümrük işlemlerinin durması, haziran dış ticaret rakamlarına düşüş olarak yansıdı.
★★★
Yine de haziranda ithalat yüzde 25 düşüşle 26.3 milyar dolar, ihracat 20.9 milyar dolar, aylık dış ticaret açığı 5.4 milyar dolar oldu.
Net Hata ve Noksan denilen kaynağı belirsiz para miktarı girişi ise 11.4 milyar dolar tutarında gerçekleşince bir anda cari fazla verdi ülke...
Soruyorsun Merkez Bankası’na bu para nereden geldi? O da senden benden farklı değil... Bilmiyor ki!
★★★
Ocak-haziran döneminde 6 aylık cari açığın 36 milyar 803 milyon dolar ve yıllık cari açığın 56.5 milyar dolar olması zaten yeteri kadar kötüyken bir de üzerine yaklaşık 6 milyar dolarlık temmuz cari açığı gelecek.
Hikaye böyle devam ederse muhtemelen Türkiye ödemeler dengesi açığına kadar gidecek. Nitekim yaz mevsimine bağlanmıştı umutlar... Maalesef düzelme namına bir tablo çizemiyorlar.
