Apgar Skoru, doğumdan sonraki ilk dakikalar içinde yenidoğanın sağlığını hızlıca değerlendiren temel bir araçtır. Bu skoru anlamak, ebeveynler ve bakıcıların doğumdan sonraki kritik anlarda daha bilgili ve güvende hissetmelerine yardımcı olabilir.
APGAR SKORU NEDİR?
Apgar Skoru, yenidoğanın sağlığını beş kriter üzerinden değerlendiren bir puanlama sistemidir: Görünüm (cilt rengi), Nabız (kalp atış hızı), Refleks (uyarıya tepki), Aktivite (kas tonusu) ve Solunum (nefes alma). Her kriter 0 ile 2 arasında bir puan alır ve toplam puan 0 ile 10 arasında değişir. Test genellikle doğumdan 1 dakika ve 5 dakika sonra yapılır ve bebeğin ilerleyişi izlenir.
APGAR SKORUNUN BEŞ KRİTERİ
GÖRÜNÜM (CİLT RENGİ)
Bu kriter, bebeğin cilt rengini değerlendirir ve kandaki oksijen seviyesini gösterebilir. Bebek soluk veya mavi ise 0 puan, vücut pembe ama ekstremiteler mavi ise 1 puan, tüm vücut pembe ise 2 puan verilir.
NABIZ (KALP ATIŞ HIZI)
Kalp atış hızı, yenidoğanın sağlığının en kritik göstergesidir. Nabız yoksa 0, kalp atış hızı dakikada 100'ün altındaysa 1 ve dakikada 100'ün üzerindeyse 2 puan verilir.
REFLEKS (UYARIYA TEPKİ)
Bu kriter, bebeğin uyarılara, örneğin hafif bir çimdiklemeye, verdiği tepkiyi ölçer. Tepki yoksa 0, bazı yüz hareketleri varsa 1 ve kuvvetli bir tepki, örneğin ağlama, varsa 2 puan verilir.
AKTİVİTE (KAS TONUSU)
Kas tonusu, bebeğin fiziksel aktivitesini yansıtır. Bebek gevşekse 0, kollar ve bacaklarda biraz hareket varsa 1 ve aktif hareket varsa 2 puan verilir.
SOLUNUM (NEFES ALMA ÇABASI)
Bu kriter, bebeğin nefes alma çabasını değerlendirir. Solunum yoksa 0, solunum yavaş veya düzensizse 1 ve güçlü bir ağlama varsa 2 puan verilir.
APGAR SKORU NASIL YORUMLANIR?
Toplam Apgar Skoru, sağlık profesyonellerine yenidoğanın anlık sağlık durumu hakkında bilgi verir:
7-10: Genellikle normal olarak kabul edilir; bebek iyi durumdadır.
4-6: Bebeğin oksijen veya emme gibi bazı tıbbi müdahalelere ihtiyaç duyabileceğini gösterir.
0-3: Ciddi sıkıntıya işaret eder ve acil müdahale gerektirir.
APGAR SKORUNUN ÖNEMİ
Apgar Skoru, yenidoğanın sağlığı hakkında hızlı bir genel bakış sağlar. Ancak, uzun vadeli sağlık sonuçlarının bir göstergesi değildir. Bu skor, doğum sonrası anında yapılan eylemleri yönlendirmek için kullanılan bir araçtır ve yenidoğanların doğumdan hemen sonra gerekli bakımı almasını sağlar.
APGAR SKORU NE ZAMAN KULLANILIR?
Apgar Skoru genellikle doğumdan 1 dakika ve 5 dakika sonra değerlendirilir. Eğer bebeğin skoru 5. dakikada düşükse, bebeğin durumu stabilize olana kadar her 5 dakikada bir ek değerlendirmeler yapılabilir.
APGAR SKORUNUN SINIRLILIKLARI
Apgar Skoru değerli bir araç olmasına rağmen, bazı sınırlamaları vardır. Uzun vadeli sağlık sorunlarını veya gelişimsel sonuçları öngörmez. Öncelikle acil bakım kararlarını yönlendirmek için kullanılır.
