Yüksek üretim maliyetleri ile son iki yılda kan kaybeden ve dış ticaret açığı veren ayakkabı sektörü 2024’e de umutsuz girdi. 2023’ü adet bazında yüzde 20 daralma ile kapatan sektör, özellikle 2024’ün ilk yarısında da düşüş beklerken, ithalatta ise artışın devam etmesi öngörülüyor. Döviz kurunun seviyesi ve üretim maliyetlerindeki artışın siparişleri kestiğini kaydeden Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Berke İçten, şu değerlendirmeyi yaptı:
SEKTÖR MÜDAHALE BEKLİYOR
“Deri ayakkabı maliyetlerimiz çok yükseldi. Biz neredeyse Napoli’de üretilen deri ayakkabıyı geçtik. Portekiz’le de aramız çok yaklaştı, kafa kafaya geldi. Bizim 37 dolar dediğimiz ayakkabıya Portekiz 40 dolar diyor, Napoli ise 36 dolar diyor. Şimdi de sipariş alamama durumu söz konusu. Bu yıl da yüzde 30 bir düşüş olur ihracatta. İthalatta ise yüzde 55-60 artış seviyesi devam eder. Döviz kuru rekabetçiliğimizi kırıyor. Ya destekleneceğiz ya da bu ihracat kayıplarını yaşayacağız.” Sektörün yaptığı 580 milyon çift üretim ile global pazardan yüzde 2.4’lük pay aldığını kaydeden İçten, bir markanın Vietnam’da 11 dolara mal olan aynı ayakkabıyı Türkiye’de 17 dolara üretilebildiğini dile getirdi. Döviz kurunun rekabetçi olmaması, yan sanayideki maliyet artışları ile işçilik maliyetinin bu noktada etkin olduğunu belirten İçten şöyle devam etti: “Ekonomi yönetiminden beklediğimiz adımlar var. Emek yoğun sektörlerin rekabet gücünü artıracak pozitif adımlar bekliyoruz. Bizim ürettiğimiz ayakkabı ile Vietnam’ın ürettiği ayakkabı Almanya’da rekabet edecekse sektör desteklenmeli.”
Vergi kanser hastasına verilen serum kadar etkili
Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği Başkanı Sait Salıcı, konjonktür gereği ihracatlarında azalma olduğunu, ayakkabı ithalatındaki artışın yan sanayideki üreticileri de etkilediğini söyledi. “İthalata vergi koyma konusu tamamıyla geçici çözümler. Kanser olmuş hastaya ömrünü uzatmak için verilen serumdur, iğnedir. Bundan sonra fiziki şartların değişmesi çok önemli. Ek vergi geldi ama zihniyetlerimizi değiştirmiyorsak ürün kalitesini artıramıyorsak şapkayı kendi önümüze koymamız lazım” ifadelerini kullanan Salıcı, sadece vergi ile ihracatta artışın sağlanamadığını kaydetti.
