Tarihi kasteller gün yüzüne çıktı
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) geçici listesine alınan ve turizme kazandırılan, Gaziantep'in tarihi altyapısı olarak bilinen, yer altı su tesisleri, içme suyu şebekesi kasteller (livaslar) ziyaretçilerini bekliyor.
Hanifi KILIÇ / Gaziantep
Şahinbey Belediyesi’nin restorasyon çalışmalarıyla bölge ve Türk turizmine kazandırdığı Selçuklu ve Osmanlı mimarisinden izler taşıyan İhsanbey, Pişirci, Kozluca ve Şıh Cami kastelleri, yerli ve yabancı turistlerin büyük ilgisini çekiyor.
Şahinbey Belediye Başkan Mehmet Tahmazoğlu, dünyada eşi ve benzeri bulunmayan kastellerin mutlaka görülmesi gerektiğini belirterek, "Gaziantep kültürünün ve mimarisinin yansıması olan İhsanbey, Pişirci, Kozluca ve Şıh Cami kastellerini restore ederek, Gaziantepli vatandaşlarımızın ve turizmin hizmetine sunduk. Geçmişten günümüze kadar gelen kastellerde sular, yer altından tüneller vasıtasıyla geliyor. Günümüze kadar birkaç kez restorasyon geçirmiş. Su kanalları halen aktif olarak görevini görüyor" dedi.
GAZİANTEP MİMARİSİNİN YANSIMASI
Dünyada benzeri bulunmayan ve su mimarisinin eşsiz örnekleri olan Gaziantep kastelleri, bir çok işlevi bulunan yapılar olarak inşa edilmişti. Türk mimarisinde sadece Gaziantep’te bulunan bu yapılar kısmen veya tamamen yer altında bulunmaları ile ilgi çeken en önemli yapılar arasında yer alıyor.
Gaziantep’te oluşturulan su sistemi, evlerin altından geçen ve “Livas” adı verilen su yolları ile her eve içme ve kullanma suyu ulaşmasını olanaklı kılmış, bu nedenle tarih boyunca meydan ve duvar çeşmelerine konut alanlarında fazla ihtiyaç duyulmamıştı. Özellikle ticaret dokusunun yer aldığı bölgelerde nüfusun yoğunluğu nedeniyle çeşmeler daha fazla yapılmıştı.
UNESCO GEÇİCİ KORUMA LİSTESİNDE
Anadolu'da sadece Gaziantep'te rastlanan geçmişte su dağıtım sistemi olan kastel ve livasların turizme kazandırılması amacıyla yapılanı çalışmalar meyvesini verdi. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), geçtiğimiz Mayıs ayında bu eserlerin UNESCO Geçici Listesi'ne alındığını açıklamıştı.