UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan, kuzeyde Kızılırmak, doğuda Yeşilhisar, güneyde Hasan ve Melendiz Dağları, batıda Aksaray ve kuzeybatıda Kırşehir ile sınırlanan Göreme'nin gezilecek tarihi ve turistik yerlerinden bazılarını sizler için derledik... Sırasıyla; Hititler, Asur, Kaloniler, Frig, Tabal, Med, Pars, İskender Sultası, Selevkus, Bizans Selçuk, Karamanlı ve Osmanlı dönemlerinde yerleşim görmüş olan Nevşehir’in en önemli özelliği; Erciyes Dağı ile Hasan Dağı tüflerinin, rüzgar ve su aşınması sebebiyle meydana gelen büyüleyici kaya şekilleri ve kışları ılık, yazları serin olan ve bu nedenle iç iklim koşulları her mevsim uygun, kayaya oyulmuş mekanlardır. Göreme, özellikle yedinci ve on üçüncü yüzyıllar arasında, baskılardan kaçan Hristiyanların yerleşmesi nedeniyle Hristiyanlığın önemli bir merkezi haline gelmiştir. Volkanik tüflerden oluşan peri bacaları ile birlikte yüzyılların birikiminin buluştuğu bu doğal ve kültürel miras, Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır. Şimdi Göreme'nin gezilecek yerlerinden bazılarını tanıyalım... GÖREME'NİN GEZİLECEK YERLERİ GÖREME AÇIK HAVA MÜZESİ Göreme'ye yaklaşık 2 kilometre mesafedeki Göreme Açıkhava Müzesi, M.S. IV. yüzyıldan XIII. yüzyıla kadar yoğun bir şekilde manastır hayatına ev sahipliği eden bir kaya yerleşim yeri. Bir vadi oluşturan alanda, kaya blokların içinde kiliseler, şapeller, yemekhaneler ve oturma mekânları oyulmuş. Göreme Vadisi, manastır eğitim sisteminin başlatıldığı yer olarak kabul ediliyor, aynı eğitim sistemi daha geç tarihlerde Soğanlı, Ihlara, Açıksaray’da da görülmüş. Kiliselerde Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde kullanılan geometrik süslemeler ortaya çıkarılan ilk boya katmanlarında görülebilirken, daha sonraki tarihlerde yapılan freskler İncil ve Hz. İsa’nın hayatından sahneleri betimliyor. Göreme Açık Hava Müzesi’nde Kızlar ve Erkekler Manastırı, Aziz Basileus Kilisesi, Elmalı Kilise, Aziz Barbara Kilisesi, Yılanlı Kilise, Karanlık Kilise, Çarıklı Kilise ve Tokalı Kilise gezilebiliyor. Göreme Açıkhava Müzesi 6 Aralık 1985 tarihinden bu yana doğal ve kültürel varlık olarak UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor. FIRKATAN KİLİSESİ Aynalı Kilisesi olarak da bilinen Fırkatan Kilisesi, Ortahisar kasabasına 1 kilometrelik bir mesafede, Göreme'ye ise 500 metrelik bir mesafede yer alır. Kilisenin mimarisi bölgedeki diğer kiliselere göre farklıdır. İçerisinde gizli geçitler, mutfak, erzak depoları, tehlike anında sığındıkları mekanlar ve bu mekanlara giden gizli tüneller vardır. Kırmızı renkle boyanmış bazı geometrik şekiller dışında pek fazla resim yoktur. peri bacaları sözcü ile ilgili görsel sonucu KARANLIK KİLİSE Zemi Vadisi'nin sol tarafında, çok sarp bir yamaçta bulunuyor. Girişi yıkılmış olmasından dolayı ancak 1957 yılında bulunabilmiştir. Kuzeydeki kavisli bir merdivenden kilisenin dikdörtgen, beşik tonozlu narteksine çıkılır. Narteksin güneyinde bir mezar bulunmaktadır. Kilise haç planlı, haç kolları çapraz tonozlu merkezi kubbeli, dört sütunlu, üç apsislidir. Karanlık Kilise olarak adlandırılmasının nedeni, narteks kısmındaki küçük bir pencereden çok az ışık almasından dolayıdır. Bu sebeple fresklerdeki renkler oldukça canlıdır. Kilise ve narteks İncil ve Hz. İsa siklusunu içeren zengin süslemelere sahiptir. Ayrıca Elmalı ve Çarıklı Kilise'de olduğu gibi Tevrat kaynaklı sahneler de resmedilmiştir. Kilise, 11. yüzyıl sonu 12. yüzyıl başına tarihlenmektedir. GÜVERCİNLİK VADİSİ İlgi çeken tarihi ve geçmişten günümüze kadar vadiye adını veren güvercinlerin öyküsü ile bütünleşen vadi 4.100 metre uzunluğunda ve Kapadokya’nın en uzun vadilerinden biridir. Vadinin Batı tarafında, Uçhisar Kalesi bulunuyor. Vadiye adını veren güvercinlikler ise, vadinin doğu tarafında bulunuyor. Vadinin tabanında yürüyüş sırasında terk edilmiş olan güvercinlikler, yüzyıllardır güvercinlere ev sahipliği yapmış. Üzüm bağlarında ve bahçelerinde toprağın verimini arttırmak için güvercin gübresi kullanılmasının yanı sıra güvercin yumurtaları da freskler için harç malzemesi olarak kullanılması vadisi önemli yapan etmelerin başında geliyor. GÜLLÜDERE VADİSİ Göreme ve Çavuşin Köyü arasında yer alan Güllüdere Vadisi, peri bacaları ile ünlü olanıdır. Aynı zamanda muhteşem bir trekking alanı olan vadi, Meskendir Vadisi'ni geçince yaklaşık 4 kilometrelik bir alana yayılmıştır. Kapadokya'nın diğer ünlü vadileri gibi eşsiz bir gün doğumu ve gün batımı manzarasına da ev sahipliği yapan Güllüdere Vadisi'nin, volkanik bir yapıya sahip olması onun tarih boyunca barınma amaçlı kullanılabilmesini sağlamıştır. Güllüdere Vadisi, Güllüdere I ve Güllüdere II ismi ile iki farklı kola ayrılmaktadır. Bu iki kolda Yovakim – Anna Kilisesi ve Direkli Kilise yer alırken, ikinci kolda Ayvalı Kilise, Haçlı ve Üç Haçlı Kilise bulunmaktadır.