Surlarla ilgili dijital bir kaynak oluşturmak amacıyla Koç Üniversitesi-Stavros Niarchos Vakfı, Geç Antik Çağ ve Bizans Araştırmaları Merkezi (GABAM) 2017 yılında İstanbul Surları projesini başlattı.
Proje bu yıl tamamlandı ve İstanbul surları, aralarında sarayların da bulunduğu surlara bitişik yapılar, kuleler, fotoğraf, makale ve yazıtlar bir araya getirilerek
www.istanbulsurlari.ku.edu.tr internet sitesi hazırlandı.
Site sayesinde dünyanın her yerinden İstanbul surlarını bütün bilgileriyle karış karış gezip öğrenmek mümkün oldu.
6 BİN FOTOĞRAF
GABAM idari koordinatörü Barış Altan, proje koordinatörleri Dr. Nikos Kontogiannis ve Merve Özkılıç, fotoğrafçılar Gökhan Tan ve Görkem Kızılkayak, proje asistanı Ali Öz ile iki yıllık bir alan çalışması yaptı.
Sonuçta, bütün kara ve deniz surları 6 bin dijital fotoğraf ve 40 saatlik drone uçuşu ile fotoğraflanarak güncel durumlarıyla belgelendi.
Bütün sur hattını havadan izlenebileceği bir film hazırlanarak zengin bir arşiv oluşturuldu.
43 KİŞİLİK EKİP
Projeyi, arkeolog, sanat tarihçisi, tarihçi, epigrafi bilimcisi, fotoğrafçı ve çeşitli alanlardaki uzmanlardan oluşan 43 kişilik uluslararası bir ekip yürüttü. Prof. Dr. Neslihan Asutay-Effenberger tüm projenin bilimsel editörü olmak üzere, Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. James Crow ve Prof. Dr. Albrecht Berger'in katılımıyla projenin Bilimsel Danışma Kurulu oluşturuldu, 100 makale hazırlandı.
Bugün surlarda tespit edilen ya da İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde bulunan, kaybolmuş ancak çeşitli yayınlarda yer alan sur yazıtları Dr. Hüseyin Sami Öztürk ve Ezgi Demirhan Öztürk tarafından derlenerek projeye dahil edildi. Osmanlı arşivlerinde 68 belge proje için kullanıldı. Bütün bu derlenen görsel ve yazılı materyaller elektronik ortamda yer alan interaktif platformda Hüseyin Kuşcu tarafından bir araya getirilerek www.istanbulsurlari.ku.edu.tr internet sitesini oluşturdu.
"İSTANBUL'DAKİ EN BÜYÜK MİMARİ KALINTI"
GABAM Direktörü Prof. Dr. Engin Akyürek, "İstanbul'da tarihi yarımadayı çevreleyen Bizans Surları bugünkü kentin en önemli kültürel varlıklarından birisi. Orijinalde 24 kilometreyi bulan bir sur var, Marmara kıyısında, Haliç kıyısında ve kara tarafında. Bunlar İstanbul'daki en büyük mimari tarihi kalıntıdır. Tabii bunun bir kısmı bugün yok olmuş, bir kısmı kaybolmuş tamamen, üzerini yapılar kaplamış ama nereden baksanız 15-16 kilometresi ayakta. Surların önemli bir kısmı 5. yüzyılda inşa ediliyor. Sonrasında Orta Çağ'da yapılan Ayvansaray tarafındaki surlar var. Çeşitli dönemlerde ekler, onarımlar yapılıyor, Osmanlı döneminde olanları da var. Önemli bir kültürel varlık, zaten UNESCO'nun Kültürel Miras listesinde de yer alıyor surlar. Bugün büyük ölçüde bakımsız, depremlerle, doğal nedenlerle, insan faaliyetleriyle kısım kısım yok oluyor. Biz surların bugünkü halini belgeleyelim dedik ve bunu dijital bir ortamda insanların kullanımına açalım. Böylece karar verdik" dedi.
(DHA)
