Vanilya, dünyanın en değerli baharatlarından biridir ve aslında bir orkide türüdür. Tropikal iklimlerde yetişen vanilya orkidesi, sıcak ve nemli ortamlarda büyüyüp gelişirken, iklim şartları her zaman ideal olmayabiliyor. Ancak doğru şartlar sağlandığında vanilya orkidesi saksıda bile yetiştirilebiliyor hem de tek bir şarta bağlı olarak.
Yetiştiriciliği biraz zahmetli olsa da elde edilen ürünlerin değeri de oldukça yüksektir ve taneyle satılır. Vanilya çubukları mutfakta tatlılarda, içeceklerde ve parfüm endüstrisinde yaygın olarak kullanılır. Bu değerli bitkinin yetişmesi için bilinen tek bir önemli şart var: sıcaklık ve nem. Vanilya orkidesinin üretimi, doğal ortamlarında kendi kendine döllenme yapmakta zorlanan bir bitki olduğundan çiçeklerinin elle döllenmesi gerekir. Bu durum yetiştiriciliği biraz daha zahmetli hale getirir ancak doğru teknikler ve özenli bakımla bu orkide türü meyve verebilir ve sonunda uzun kokulu vanilya çubukları elde edilebilir.
SAKSIDA VANİLYA NASIL YETİŞTİRİLİR?
Saksıda vanilya orkidesi yetiştirmek biraz özen ve dikkat gerektiren bir süreçtir çünkü vanilya orkidesi tropikal bir bitki olduğu için belirli koşullar sağlandığında yetiştirilebilir. İşte dikkat edilmesi gereken noktalar:
Vanilya orkidesi, sıcak ve nemli tropikal iklimlerde yetişir. Bu nedenle, saksıda yetiştirirken ortamın sıcaklık ve nem seviyeleri çok önemlidir. Vanilya orkidesi 25 derece ile 30 derece arasında sıcaklıkları tercih eder. Gece sıcaklıklarının 18 derecenin altına düşmemesi gerekir. Yüksek nem oranı da bu orkide için oldukça önemlidir. Nem seviyesi yüzde 60 ila yüzde 80 arasında olmalıdır. Bunun için, ortamda nemi artırmak adına nemlendirici cihazlar veya saksının etrafına su dolu tabaklar yerleştirilebilir.
Aynı zamanda vanilya orkidesi, hafif, iyi drene olan toprakları sever. İyi bir drenaj, köklerin çürümemesi için çok önemlidir. Genellikle, orkideler için özel hazırlanmış toprak karışımları kullanılır. Ayrıca, şamandıra gibi gevşek ve nem tutabilen bir toprak da tercih edilebilir. Vanilya orkidesi, bir tırmanıcı bitki olduğundan, saksınızda ona destek verecek bir çubuğa ihtiyacınız olacaktır. Geniş bir saksı seçmek, köklerin rahatça gelişmesini sağlar.
Cam balkonlar ya da pencere önü gibi alanlarda yetişir
Vanilya orkidesi, doğrudan güneş ışığını sevmez çünkü bu onun yapraklarına zarar verebilir. Ancak, bol dolaylı ışık gereklidir. Vanilya orkidesi için ideal ışık, doğrudan güneş ışığı almayacak ancak bol dolaylı ışık sunan bir yer olmalıdır. Cam balkonlar ya da pencere önleri gibi alanlar uygundur. Vanilya orkidesi, çiçeklerinin elle döllenmesini gerektirir. Bu, bitkinin doğal ortamındaki polinatörlerin eksikliğinden dolayı önemlidir.
Çiçek açtıktan sonra, bir ince fırça veya benzeri bir araçla, erkek organın (polen) sıvısını dişi organına transfer etmeniz gerekir. Bu işlem dikkatli yapılmalıdır. Çiçeklenme genellikle, bitki 3 yıl sonra başlar. Fakat, bazı bitkiler bu süreyi daha kısa tutabilir. Öte yandan vanilya orkidesi bir tırmanıcı bitkidir, bu yüzden saksıda büyürken bir destek çubuğuna ihtiyaç duyar. Bitki, tırmanırken köklerini çubuğa sararak büyür.
Toprağın üst kısmı kuruduğunda sulayın
Vanilya orkidesi, fazla suya dayanıklı değildir. Toprağın nemli kalması, ancak su birikmemesi gerekir. Toprağın üst kısmı kuruduğunda sulama yapılmalıdır. Ancak, toprağın tamamen kurumasına izin verilmemelidir. Ayrıca, köklerin su içinde kalmaması için iyi bir drenaj sağlanmalıdır.
