ANKARA-SÖZCÜ

Türk F-16’larının hava sahası ihlali nedeniyle bir Rus savaş uçağını düşürmesi, iki ülke arasında gerginliğe neden olurken, Ankara’da ‘’Uçağa vur emrini kim verdi?’’ sorusunun cevabı aranıyor.

Bu tür durumlarda, ‘’Angajman kurallarının’’ önceden saptanması nedeniyle plan dahilinde hareket edildiği belirtilirken, Rus uçağının vurulması emrinin ‘’En üst düzey askeri makam ya da siyasi otoritenin haberi olmadan verilemeyeceği ‘’ vurgulanıyor.

‘’VUR EMRİ VAR’’


Türkiye 22 Haziran 2012'de F-4 keşif uçağının Suriye tarafından Akdeniz üzerinde düşürülmesi ve iki pilotumuzun şehit edilmesinin ardından angajman kurallarını değiştirdi ve ‘’Sınır ihlali yapan uçak ve helikopterlerin düşürüleceğini’’ açıkladı.

Bu kararın ardından da 16 Eylül 2013’de Suriye helikopteri, 23 Mart 2014’de Suriye’ye ait MİG-23 uçağı Türk F-16'ları tarafından düşürüldü.

KURALLAR NELER ?


Halen Türkiye’nin uyguladığı Angajman kurallarına göre yabancı bir ülkeye ait askeri uçak yönünü ülkemize çevirerek sınıra yaklaşıyor ve seyrine devam ediyorsa, Türk savaş uçakları havalanıyor ve öncelikle uyarıyor.

Bu uçak uyarıyı dinlemiyor ve kontrol radarını bizim savaş uçağımıza kilitleyerek 4 milden daha fazla yaklaşırsa son uyarının ardından ateş ediliyor. Yabancı askeri uçak sınırımızı 500 metre ve daha fazla ihlal ederse de yine ateş ediliyor.

EMİR ÜST MAKAMDAN


Angajman kurallarına rağmen bu tür durumlarda pilotlar üst makamlara durumu iletiyor ve son talimatı alıyor. Pilotun tek başına vereceği bir karar ile yabancı ülkenin askeri uçağını düşürmenin, ülkeyi savaşa sokma riski taşıyacağı anlamına geleceğini hesaplıyor.

Bu nedenle ihlale ilişkin durum öncesi konu Ankara’ya bildiriliyor. İhlalin sürmesi ve hava sahamız içine girilmesi durumunda, uçağı vurup vurmama kararı Hava Kuvvetleri Komutanı ya da Genelkurmay Başkanına bırakılıyor. Zaman yeterliyse siyasi otorite olarak Başbakan ve Cumhurbaşkanı da bilgilendirilerek talimat isteniyor.

TÜRKMEN FAKTÖRÜ


Ankara’da Rus uçağının düşürülmesi konusundaki talimatın, Hava Kuvvetleri Komutanı, Genelkurmay Başkanı ve Başkomutan olarak Cumhurbaşkanının anlık istişaresi ile verdikleri bir karar olduğu vurgulanıyor. Bu kararın alınmasında, Rus savaş uçağının uyarılara yanıt vermemesi ve Suriye’de Türkmen bölgesine yönelik bombalama faaliyetlerinin de rol oynadığı değerlendiriliyor.