Hükümetin daralan piyasaları canlandırmak amacıyla kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçlularına 72 aya kadar sağladığı borç yapılandırması bankaların “keyfine” takıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan yönetmelik değişikliği, yapılandırma ve taksitlendirmenin yapılıp yapılmaması konusunda tercihi bankalara bırakıyor.
Çünkü düzenlemede kredi kartları için “taksitlendirilir” yerine “taksitlendirilebilir” ihtiyaç kredileri için de “yapılandırılır” yerine “yapılandırılabilir” ifadesi yer alıyor. Yapılandırma ve taksitlendirme konusunda zorunluluk konulmadığı için bankalar istediği borçlunun talebini onaylıyor, istemediğini onaylamıyor.

FAİZİN UCU AÇIK

Düzenlemeyle yapılandırma ve taksitlendirme kararının yanı sıra uygulanacak vade ve faiz oranı da bankaların inisiyatifine bırakıldı. Düzenlemede vade için “en fazla 72 ayla sınırlı olmak üzere” ibaresi yer alıyor. 72 aya kadar olan tüm vadelerdeki yapılandırmalara BDDK tarafından eşit düzeyde karşılık desteği verildiği için bankalar 72 ay yerine daha kısa vadelerde taksitlendirme yapıp aynı desteği alıyor. Dolayısıyla 72 ay vadeli yapılandırma talepleri genellikle geri çevriliyor. Aynı şekilde yapılandırmalara uygulanacak faiz konusunda da düzenlemeye herhangi bir oranın yazılmaması bankaları faiz konusunda da serbest bırakıyor.
SÖZCÜ’nün yaptığı araştırmalara göre, düzenlemeye ilişkin ilk uygulamalar vatandaşta ciddi hayal kırıklığına neden oldu. Birçok banka düzenlemeyi farklı algılayıp yorumladığı için uygulamalarda ciddi farklılıklar oluştu.

72 DEĞİL, 48 AY VERELİM

Kimi banka şubesi, taksitlerini aksatmamış olan müşterilerinin yapılandırma talebini kapsama girmedikleri gerekçesiyle geri çevirirken kimi banka, 90 günlük azami takip süresi şartını 60 gün olarak uyguladı.
72 aylık vade talepleri genellikle geri çevrilirken borçlulara genellikle 48 aylık yapılandırmalar teklif edilip uygulandı. İhtiyaç kredilerinde faiz yüzde 1.20 ila 1.30 aralığında yoğunlaştı. 72 ay vade uygulayan bir banka ise 20 bin liralık borcu 40 bin lira olarak yapılandırma önerisi sundu. Bir bankacı, “Yapılandırma bizim de işimize geliyor. Ancak takipteki kredisi fazla olan bir bankanın yapılandırma taleplerine sıcak bakması da beklenmemeli” açıklamasını yaptı.

‘Yasal zorunluluk getirilsin’

Tüketici Dernekleri Federasyonu Başkan Yardımcısı Ferda Hekimci, kredi yapılandırma konusunda tüketiciden şikayet yağdığını söyledi.
Vade ve faiz konusunda hayal kırıklığı yaşandığını belirten Hekimci, “Yapılandırmada vade ve faizde yasal sınırlama getirilmeli. Bankalara ‘şu kadar vadeye şu kadar faiz’ şeklinde bir üst-alt limit konulmadığı sürece bankalar istedikleri gibi davranır, bankaların insafına terkedilmiş tüketici mağdur olmaya devam eder” şeklinde konuştu.