Vücudun üretemediği ama mutlaka dışarıdan alınması gereken temel yağ asitlerinin en önemlisi omega 3’tür. Balık da en zengin omega 3 kaynaklarından biridir. Dolayısıyla haftada 2-3 kez tüketmeyi unutmayın…
Vitamin ve mineral deposu
Kemik gelişimi, gözün değişik ışık durumlarında görebilmesinde ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde önemli rolü olan A vitamini, kalsiyumun kemiklere yerleşmesi, kemik sağlığı ve gelişiminde görevli olan D vitamini ve özellikle kanın akışkanlığında görevli K vitamini ve B grubu vitaminleri (B1, B2, B6, B12) açısından balık çok zengindir. Ayrıca iyot, selenyum, fosfor, çinko ve enzim sisteminde katalizör rolü oynayan magnezyum mineralleri bakımından da iyi bir kaynaktır. Göz sağlığı, kanın akışkanlığı, beyin fonksiyonları, bilişsel gelişim ve sinir iletiminde önemli rol oynayan, vücut tarafından sentezlenemedikleri için de dışarıdan muhakkak alınması gerekli olan çoklu doymamış yağ asitlerinin yüksek miktarda varlığı sebebiyle de insan beslenmesinde önem arz eder.
Astım hastaları da tüketmeli
Çoklu doymamış omega 3 yağ asitleri bağışıklık sistemini düzenler ve organları korur. Kan damarlarının yüzeyini genişletip dokulara daha fazla oksijen girişine yardımcı olur ve astım hastalığına karşı direncin arttırılmasında da önemli etkilere sahiptir. Yeterli miktarda su ürünleri tüketmenin anne karnındaki bebeğin fetal beyin gelişimine, bebeklerin ve çocukların bilişsel gelişimlerine ve görsel zekalarına faydalı olduğu bilinmektedir. Bilimsel çalışmalar, prematüre bebeklerin dokularındaki DHA düzeyinin normal sürede doğan bebeklerden daha az olduğunu göstermiştir. Omega 3 yağ asitlerinden fakir diyetle beslenen bebeklerin görme ve sinir dokusu gelişiminin yetersiz olduğu rapor edilmiştir.
Dengeli beslenmenin önemi
Dengeli beslenme; gerekli enerjinin sağlanması, besin ögelerinin gereksinimleri karşılayacak miktar ve kalitede vücuda alınmasıdır. Yeterince yemesine karşın insan kendisi için gerekli besin ögelerinin bazılarını alamayabilir. Bu durumda, o besin ögesinin vücut çalışmasındaki işlevi yerine getirilemediğinden kişi dengesiz beslenmiş olur. İşte balık ve diğer su ürünlerinin insanların en eski besin kaynaklarının başında gelme sebebi de dengeli beslenme kavramıyla özdeşleşmiş olmasıdır.
Besin içeriği çok zengin
Balık ve su ürünleri tüketiminin sağlığa yararları öncelikle birçok hastalığa karşı koruyucu etkileriyle ilişkilendirilmektedir. Sağlık üzerindeki olumlu etkileri, uzun zincirli, çoklu doymamış omega 3 yağ asitlerinden kaynaklanmaktadır. Protein içeriği bakımından oldukça zengin bir besindir. Dünya çapında sıklıkla tüketilen balık eti, midye ve karides gibi su ürünleri; yumurta, et ve süt gibi iyi kaliteli protein kaynaklarındandır ve yüzde 8-28 oranı arasında (örneğin; 100 gr yağlı balık 22 gr, yağsız balık 10 gr ) protein içerir. Bu proteinler sindirim enzimleri tarafından kolayca parçalanmakta ve bu nedenle vücudun bu proteinlerden faydalanma oranı yüksek olmaktadır.
İşte sağlığa etkileri...
OMEGA 3 yağ asitleri kalp kasları üzerine doğrudan etki yaparak kan akışını arttırır, damarlarda iyileşmelerle aritmiyi, enfarktüs olasılığını ve şiddetini, kalp fonksiyonlarında tehlikeli olan kimyasal ve hücresel işlemleri azaltır. Bunların yanında diyetle alınan çoklu doymamış omega 3 yağ asitlerinin kanser ve romatoid artrit gibi yangısal hastalıklara da iyi geldiği bildirilmektedir. Günümüzde, balık tüketen insanlarda kalp hastalıklarından dolayı ortaya çıkan ölüm oranlarında azalma olduğu bilinmektedir. Haftada en az iki öğün yağlı balık yiyen erkeklerde, hiç yağlı balık yemeyen erkeklere oranla iki yıl sonra ölüm oranında yüzde 29 oranında azalma olduğu rapor edilmiştir. Amerikan Kalp Birliği’ne bağlı uzmanlar tarafından sağlıklı, yetişkin bir insanın beslenme programının kalp hastalıklarına karşı önleyici olması için haftada iki öğün balık tüketmesi gerektiği bildirilmiştir.
Sonuç
Omega 3 yağ asitleri; kalp hastalığı, kanser, şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi hastalıkların önlenmesinde ve tedavisinde yararlı etkilerinden dolayı önerilmektedir.
Dikkat!
Üç tarafı denizlerle çevrili olan, çok sayıda göl, gölet, baraj, sulama gölü, akarsu kaynağına sahip ülkemizde balık bol olduğu halde bu değerli besinin tüketimi oldukça az. Ancak sağlıklı yaşam için tüm yaş grupları haftada mutlaka 2-3 kez balık tüketmeli.
