İklimsel değişiklikler biyoritmi etkiler
İnsan vücudunun kendine özgü bir yapısı vardır. Gerek iç gerek dış faktörler vücudun biyolojik yapısını etkiler. Dış etkenlerden en önemlisi sıcak ve soğuk farklılıklarıdır. Soğuk havada vücudu kaplayan deri ve altındaki damarlar büzüşür; böylece vücut ısı kaybeder. Bu toparlanma sırasında damarlar daraldığı için tüm kan beyin, kalp, böbrekler ve diğer organlarda yoğunlaşır.
Soğuk havada bazal metabolizma yavaşlar, vücut ısısı düşer ve vücut normal ısı düzeyine ulaşmak için daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar. Sıcak havada ise bu durum tersine döner. Damarlar genişler, organlardaki kan miktarı azalır ve damarlardaki kan miktarı artar. Hava sıcaklığı, nem oranı, rüzgar, sis gibi iklimsel değişiklikler insanın biyoritmini etkiler ve bu durum beraberinde organizmada birtakım değişiklikleri de getirir. Normalde vücuda alınan sıvı miktarı ile vücuttan atılan sıvı miktarı arasında bir denge söz konusudur. Dolaşım sistemi kalpten aldığı sıvıyı damarlarla dokulara taşır. Bu sıvı, dokuların ihtiyacı olan oksijeni ve çeşitli besin öğelerini içerir. Dokulara gelindiğinde besin ve oksijen kan damarlarından gerekli dokulara aktarılır.
Sebepleri nelerdir?
Hareketsizlik: Bacak kasları yürürken veya koşarken damarları sıkıştırarak kanın akmasını sağlar. Kaslar hareketsiz kaldığında kan damarlarda toplanır, sıvıyı dokulardan damarlara aktarmak zorlaşır, sıvı dokularda birikir ve ödem oluşur.
Isı: Fazla ısı damarları genişletir ve sıvının dokulara geçişini kolaylaştırarak ödeme neden olur. Yüksek nem bu tabloyu daha da ağırlaştırır.
Lodos: Bedensel ve ruhsal açıdan insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen uykusuzluk ya da aşırı uyku hali, baş ve mide ağrısı, yorgunluk, huzursuzluk, iştahsızlık veya aşırı iştah gibi pek çok probleme neden olan lodos, vücutta su toplanmasına ve şişkinliğe yol açar.
İlaçlar: Kan basıncı düzenleyiciler gibi bazı ilaçlar damarlardan ayrılan sıvının hızının ayarlanmasını etkileyerek ödeme neden olur.
Tuzlu besin tüketimi: Vücut dokularının belli oranlarda tuza ihtiyacı vardır ancak fazla tuz tüketildiğinde vücut bu tuzu yapısında suyu tutarak seyreltir ve böylece ödem oluşur.
Adet görme ve hamilelik: Hormon seviyelerindeki değişim vücuda giren ve atılan sıvı dengesini etkileyerek sıvı tutulmasına neden olur.
Çeşitli hastalıklar: Kalp, böbrek, karaciğer hastalığı, tiroit, lenfödem gibi hallerde kan pıhtılaşmasında, enfeksiyonda ve tümör gibi durumlarda vücudun sıvı dengesi bozulur.
Dağ sporları: Dağ sporlarıyla ilgilenenlerde çıkılan yükseklik arttıkça vücut su ve sodyumu daha çok tutar, vücuttaki sıvı miktarı da artarak ödem oluşturur.
Bir uyarı
Ödem oluşumunun altında çok ciddi bir sağlık problemi bulunabilir. Bu nedenle vücuttaki değişiklikleri gözlemlemek ve gerektiğinde doktora başvurmak gerekir.
Nasıl önlenebilir?
- Vücuttaki ödeminin çözülmesine yardım edeceği için masaj yaptırın.
- Yeterli miktarda su için ve sodyum alımını azaltın çünkü yüksek sodyum sıvı tutulmasını arttırır.
- Karahindiba, kabuklu armut, maydanoz, salatalık, elma, üzüm, kabak, portakal, tam tahıl ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, tarçın ve karanfille yapılmış çay, kiraz sapı ödemi atmaya yardımcıyken; salamura ve turşu gibi tuzlu yiyecekler, alkol, kola, kafein, çikolata, şeker, soya sosu, fazla protein ve süt ürünleri tüketimi, meyankökü içeren besinler ödemi arttırır.
- Sağlıklı kilo diliminde yer alın. Fazla kilo damarlar üzerinde ekstra basınç oluşmasına, dolaşımın yavaşlamasına ve vücuttaki sıvı dengesinin bozulmasına neden olur.
- Egzersiz yapın çünkü düzenli fiziksel aktivite sıvı dengesini düzenlemeye yardım eder.
Günün besini: Ceviz
Tüm yağlı tohumlar içinde bitkisel kaynaklı en iyi omega 3 yağ kaynağı cevizdir. Zeka gelişimi, konsantrasyon gücü, kalp damar sağlığı için önem taşıyan omega 3 yağ asitleri vücut tarafından üretilemediği için dışarıdan alınması elzemdir. İyi protein kaynağı olan yağlı tohumlar vücut için önemli yağ asitleri, posa, mineral ve E vitamini içermektedir. Önemli ölçüde protein içermesine rağmen bu proteinin biyo yararlılığı düşüktür. Ceviz ayrıca zengin bir kalsiyum, magnezyum, çinko, potasyum, folik asit ve E vitamini kaynağıdır. Sağlıklı yağ asidi içeriğiyle kolesterolü düşürücü etkileri vardır.
