Daha birkaç sene öncesine kadar İstanbul'un en hareketli yerleri olan İstiklal Caddesi ve Bağdat Caddesi eksi dokusunu kaybetti. Yüksek dükkan kiraları ve inşaatlar yüzünden şantiyeye dönüşen bu caddelerden kaçan vatandaş İstanbul'un alternatif noktalarını tercih ediyor. Avrupa yakasındaki Balat ve Anadolu Yakası'ndaki Yeldeğirmeni buralardan kaçanların uğrak noktası oldu. Her geçen gün yeni kafeler açılan bu semtler yeni bir silüet kazanıyor. Sozcu.com.tr olarak Balat ve Yeldeğirmeni'ne gittik. Değişimi yerinde gördük.

‘ORAYA YER AÇMAK İNTİHAR ETMEK’


Balat’ın en meşhur mekanlarından Cibalikapı Balıkçısı’nın işletmecisi Behzat Şahin, Balat sahilinin çehresinin tamamen değiştiğini fakat iç tarafların eski dokusunu koruduğunu anlatıyor. Sozcu.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Şahin Cibalikapı’yı 16 yıl önce açtığını söyledi ve “Burayı devraldığımda zaten batakhaneydi. Yani o zaman ilk eli ayağı düzgün, başka yerden insanların gelebileceği ilk restoran biz olduk. Dostlarım ilk zamanlarda ‘Oraya yer açmak intihar etmek’ diyorlardı. Ama işini iyi yaparsan dağ başında da olsan insanlar yine de gelirler. Dolayısı ile bir kaç ay içerisinde fark edildi burası. Başka semtlerden Etiler’den falan dostlarımız gelmeye başladı.” dedi.

Cibalikapı Balıkçısı’nın işletmecisi Behzat Şahin Cibalikapı Balıkçısı’nın işletmecisi Behzat Şahin

‘DEĞİŞİM ÜNİVERSİTE İLE BAŞLADI’


“Bizim yan tarafımız da batakhane tarzı, dansöz çıkan bir yerdi.” Diyen Behzat Şahin, “Bu hareketliliği görünce yavaş yavaş mekânlar dönüşmeye başladı. Ardından Kadir Has Üniversitesi açıldı. Sanırım bizden bir ya da iki yıl sonra. O zamanlar bu arka taraflarda -ki hala çok bir değişim yok.

Haliç'te bulunan Kadir Has Üniversitesi Haliç'te bulunan Kadir Has Üniversitesi


Oralar hala küçük Rize, küçük Kastamonu, küçük Siirt- oradaki dokuda çok bir değişim olmadı. Balat’ta sahil bandında yoğun bir değişim oldu. Buradan Ayvansaray’a kadar kafeler doldu. Yeni yeni restoranlar açıldı. Sadece sahilde bir değişim oldu. Bu durum içerilere pek yansımadı.” ifadelerini kullandı.

Balat'ın iç kesimlerinde mahalle kültürü hala devam ediyor. Sahil şeridinde ise açılan çok sayıda kafe bulunuyor. Balat'ın iç kesimlerinde mahalle kültürü hala devam ediyor. Sahil şeridinde ise açılan çok sayıda kafe bulunuyor.

‘HAREKET HALA DEVAM EDİYOR’


“Diğer büyük şehirlerde olduğu gibi zaman içerisinde merkez köhneleşmiş daha sonra tekrar kıymete binmiş. Heralde burada yaşanan da o.” diyen Behzat Şahin, “İnsanlar önce yeni yeni semtlere gitti. Sonra tekrar gerçekten şehir dokusunun olduğu yerlere dönmeye başladı. Benim de tanıdığım bir sürü arkadaşım farklı çevrelerden sanatçı, avukat, doktor… Buralardan eski binaları alıp dönüştürdüler.

Balat sokakları FOTO: Depo Photos Balat sokakları.


Onların sayesinde bu binaların eli ayağı düzeldi. Tabi ki hassasiyetleri olduğu için de ne üdüğü belirsiz yerler yapmadılar. Buradaki dokuya, aslına uygun binalar yaptılar. Sanat galerileri açıldı. Epey bir hareket var ve bu hareket hala devam ediyor. Burada öyle bir an parlayıp sönme olmadı. Hala ivme devam ediyor. Çünkü zaten İstanbul burası. İstanbul Suriçi. Onun da kadim semtlerinden biri buralar.” açıklamasında bulundu.

2 Balat'ın sahile yakın kısmında her geçen gün yeni mekanlar açılıyor

‘HALİÇ’İN TEMİZLENMESİ BÜYÜK ETKEN’


Yaşanan değişimde Haliç’in suyunun temizlenmesinin de büyük etkisi olduğunun altını çizen Şahin, “Haliç’in suyunun temizlenmesi de yaşanan bu durumda etkili oldu. Eskiden kokudan durulmuyordu. Ben eskiden gazetecilik yapıyordum. O zaman Cağaloğlu’ndaydı gazeteler. Havaya bağlı olarak geceleri bazen kokular oraya kadar geliyordu. O kadar kötü bir koku vardı. O koku devam ediyor olsaydı insanları buraya getiremezdik.” ifadelerini kullandı.

3

KİRALARDA ARTIŞ OLDU  MU?


Dükkânların kiralarında bir ara yükselme olduğunu söyleyen Behzat Şahin, “Öyle bir durum yaşandı. Biraz da spekülatif bir artıştı. Fakat sonra taşlar yerine oturdu. Yani kiralar mantıklı hale geldi.” dedi. Dükkân kiralarından şikâyetçi olmadıklarını söyleyen Şahin, “Biz de kiracıyız burada ve mülk sahibimiz çok düzgün bir insan. Hiçbir türlü fırsatçılık yapmadı. Dolayısı bizim kiramız hala o makul seviyede devam ediyor. Ama işte sağımızda ki solumuzda ki yerlere saçma sapan kiralar istendiğini biliyoruz. Bu durum şimdi değişti çünkü artık o kadar talep yok. Bir ara öyle bir parlama olmuştu. Şimdi o dönüşen ve iş yeri haline gelen binaların bazıları boşaldı, bazı yerler maalesef kapandı.” dedi.

5

‘TAHRİBATA GÖZ YUMULMAMALI’


"Açılan mekânlar tarihi dokuya tahrip ediyorsa buna göz yumulmamalı" diyen Behzat Şahin, “Ama öyle çok dramatik bir durum görmüyorum ben. Arada yürürüm, dolaşırım güzel ve yaşayan yerler. O yüzden korunuyor. İnsanlar buraya zaten bu doku için geliyorlar. Aklı olan insan böyle bir şeye teşebbüs etmez.” açıklamasında bulundu.

6

‘BURANIN GİDEREK ARTAN POTANSİYELİ VAR’


Balat’ın her zaman değerli bir yer olduğunun altını çizen Şahin, “Sadece biz ya da diğer işletmeler geldi diye değerlenmedi. Biz sadece doğru yere gelmiş olduk. On yıllardır burada yaşayan insanların dışında, insanların geliyor olması hakikaten zenginleştiriyor. Yani kozmopolit yapı her zaman zenginliktir. Onlar buranın eski sakinlerinden bir şeyler öğreniyor. Yeni gelenler onlardan bir şeyler öğreniyor.  Bir üniversite tek başına bölgeye ciddi katkıda bulundu. Sadece ekonomik anlamda değil. Sosyal yapıda da bir değişiklik oldu. Buranın hala giderek artan bir potansiyeli var. Balat moda olup da sönen bir yer değil.” İfadelerini kullandı.

img_1274

‘BALAT’TAKİ SOKAK KÜLTÜRÜ HİÇBİR YERDE YOK’


Balat Mahalle Muhtarı Adem Özbektaş ise Sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada Balat’ın çok eski bir yerleşim yeri olduğunu ve hiçbir yerde bulunmayan sokak kültürlerinin Balat’ta hala devam ettiğini söyledi. Balat’ın yerli ve yabancı turistler tarafından gezip görülmesi gereken yerler arasına girdiğini söyleyen Özbektaş, semtin içinde çok önemli tarihi binaları barındırdığını sözlerine ekledi.

Balat Mahalle Muhtarı Adem Özbektaş Balat Mahalle Muhtarı Adem Özbektaş

UNESCO’NUN KÜLTÜR MİRASI LİSTESİNDE


1998 yılında Fener-Balat olarak UNESCO’nun Dünyan Kültür Mirası listesine girdiğini söyleyen muhtar Özbektaş, “Bölgede camii ve kiliseleri bir arada görebilirsiniz” dedi. Haliç’te yaşanan kirliliğin bitmesinden sonra bölgede büyük bir hareketlilik olduğunu söyleyen Adem Özbektaş,  son iki yılda çok sayıda yeni kafe ve restoranın açıldığını belirtti.

Balat'ın iç kesimlerinde bir mahalle. Balat'ın iç kesimlerinde bir mahalle.

EV FİYATLARI ARTTI


Yaşanan gelişmelere paralel ev fiyatlarında artış olduğunu söyleyen Özbektaş, “Bu hareketlilik bölgeye gelen insan sayısının da artmasına vesile olmuştur. Özellikle Cumartesi ve Pazar günleri gelenlerde önemli artışlar oluyor. Fotoğraf çekimleri için doğal plato görevi gören mahallelerimiz dizi ve film yapımcılarının uğrak yeri oldu.” dedi.

Eski İstanbul’un göstergesi, çok katlı olmayan cumbalı evlerin, Balat’ta çok fazla olmasının, semtin cazibesini artırdığını söyleyen Özbektaş, “İnsanlar buralarda, modern yapılaşmalar arasında ayakta kalmayı başaran eski İstanbul manzaralı bu yerleri gezerek iki akımı da görebiliyor. Bölge halkı da bu değişime ayak uydurmaya gayret gösteriyor. Bölgemizde hiç alışık olmadığımız müzayede yerleri faaliyet gösteriyor. Buralara olan ilgi de memnuniyet verici.” dedi.

İstanbul'un tarihi dokusunu yansıtan cumbalı evleri Balat'ın her sokağında görebilirsiniz. İstanbul'un tarihi dokusunu yansıtan cumbalı evleri Balat'ın her sokağında görebilirsiniz.

‘BALAT MAHALLESİNİN EN BÜYÜK SORUNU…’


Balat Mahallesi’de yaşanan en büyük problemin artan nüfusa bağlı olarak ortaya çıkan otopark sorunu olduğunu söyleyen muhtar Özbektaş, “İnsanlar araçlarını gelişigüzel yollara park ediyorlar. Bu durum bölge insanının tepki göstermesine neden oluyor.” dedi. Bir diğer önemli konunun ise esnafların geçiş güzergahlarında yaptığı işgaliyeler olduğunu söyleyen Adem Özbektaş, “Bu iki konu çözülürse ve denetleme devamlı yapılırsa hem mahalle hem de ziyarete gelenler açısından daha huzurlu bir ortam sağlanmış olur. Balat muhtarlığı olarak bize iletilenleri mahalleli adına takip ediyoruz. Mahallemizle ilgili tüm konularda ilgili birim amirleri ile iletişim halindeyiz. Söylenecek çok şey var ama son söz olarak , 'Balat'ı görmek lazım’ diyoruz.” açıklamasında bulundu.

bozkan@sozcu.com.tr

SOZCU.COM.TR YARIN YELDEĞİRMENİ'NİN DÖNÜŞÜM HİKAYESİNİ ANLATACAK...