Sudanlı diplomatik kaynaklar, Güney Afrika'da yerel mahkemenin "yurt dışına çıkış yasağı" koyduğu Devlet Başkanı Ömer el-Beşir'in, Johannesburg'dan ayrılarak Hartum'a hareket ettiğini bildirdi.
Güney Afrika'da bir mahkeme, 25. Afrika Birliği Zirvesi'ne katılmak üzere bu ülkede bulunan Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir hakkında geçici olarak ülke dışına çıkış yasağı getirmişti.
Pretoria Yüksek Mahkemesi yargıcı Hans Fabricus, kararını Uluslararası Af Örgütü ve Güney Afrika Dava Merkezi'nin çağrısının ardından aldı. Mahkemenin, Beşir hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) 2009'da aldığı tutuklama kararının uygulanıp uygulanmayacağına gün içinde karar vereceği bildirilmişti.
Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir, yüzden fazla ülkede soykırım suçlusu olarak aranmasına karşın Türkiye’de dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından kırmızı halılarla karşılanıp devlet protokolüyle ağırlanmıştı.Uluslararası Af Örgütü Afrika Araştırma ve Avukatlık Direktörü Netsanet Belay, "Beşir adalet kaçağıdır. Güney Afrika Devlet Başkanı Jacob Zuma'nın yönetimi tutuklamazsa, hiçbir şey yapmazsa çatışmada yüzbinlerce insanın ölümüyle suçlanan bir liderin suç ortağı olur" dedi.
Belay, "Yetkililer Beşir'i tutuklamalı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne gönderildiğinden emin olmalı" ifadesini kullandı.
UCM'ye üye olan Güney Afrika'nın imzaladığı anlaşmaya göre Beşir'i tutuklama hakkı bulunuyor. Uzmanlar ise Beşir'in Güney Afrika'nın değil Afrika Birliği'nin daveti üzerine geldiği için tutuklanmasının zor olduğu görüşünde. Uluslararası ilişkiler uzmanı Tom Wheeler, Güney Afrika bütün liderlere ev sahipliği yapmayı kabul ettiği için herhangi bir Afrika ülkesinin devlet başkanını tutuklamasının talihsizlik olacağını söyledi.
Güney Afrika makamlarıysa konuya dair açıklama yapmadı.
UCM'den yapılan açıklamada, mahkemenin daha önce Beşir hakkında verdiği iki tutuklama kararı bulunduğu hatırlatılmış, Güney Afrika'dan tutuklama emirlerinin yerine getirilmesi için çaba göstermesi istenmişti.
Nisan ayında yapılan seçimde yeniden Sudan Devlet Başkanı seçilen Beşir, merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan UCM tarafından savaş ve insanlığa karşı suçlar işlemekle suçlanıyor. Mahkeme, Darfur'da çok sayıda kişinin hayatını kaybettiği çatışmalarda sorumluluğu bulunduğu gerekçesiyle Beşir hakkında 2009 ve 2010'da iki tutuklama kararı çıkartmıştı.
