Bu anlaşma kapsamında İran'ın nükleer silah yapmasının önüne geçilmiş ve zenginleştirilmiş uranyum seviyesini düşük tutması kararlaştırılmıştı. Fakat Beyaz Saray'a geldikten sonra önce ABD Başkanı Obama'yı eleştiren ve daha sonra İran ile yapılan bu anlaşmadan çekilme kararı alan Trump, İran'a yeni yaptırımlar uygulayarak yeni bir krizin fitilini alevlemişti. İran'a uygulanan yaptırımlar Tahran yönetimini de kızdırınca, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani nükleer silah üretiminde kullanılan zenginleştirilmiş uranyum yapımına devam edileceğini duyurmuştu.
Tahran yönetiminin kararı basın toplantısında açıklandı.Dün gece ise ajanslar flaş bir son dakika haberini abonelerine servis etti... Reuters'a konuşan bazı İranlı kaynaklar, İran'ın zenginleştirilmiş uranyum seviyesini 2015'teki anlaşmadan daha yüksek bir seviyeye çekeceğini aktardı. İsmini açıklamayan yetkililer, "İran yönetimi zenginleştirilmiş uranyum seviyesini yüzde 3.67'den yüzde 5'e çıkarmaya karar verdi. Fakat bu açıklama yarın (pazar günü) yapılacak" ifadesini kullandı.
KORKUTAN AÇIKLAMA TSİ 09:30'DA GELDİ
Bu açıklamadan sadece birkaç saat sonra ise İran'dan korkutucu açıklama geldi. Yapılan açıklamada, İran'ın P5+1 ülkeleriyle yaptığı anlaşmadaki yükümlülüklerini 60 günde bir iptal edeceğini ve zenginleştirilmiş uranyum seviyesini artıracağı belirtildi. Müzakereleri yöneten üst düzey İranlı Erakçi, "Tahran diplomasiye yeteri kadar zaman verdi. Anlaşma gereklerini azaltması anlaşmaya aykırı değil" ifadesini kullandı. Açıklamada, Tahran yönetiminin Tahran Nükleer Reaktörü için artırılmayacağı belirtilirken Buşehr Nükleer Enerji Santrali için artırılacağı vurgulandı. Buşehr Nükleer Enerji Santrali için daha önce yüzde 5 oranında zenginleştirilmiş uranyuma ihtiyaç olduğu açıklanmıştı.
İran Hükümet Sözcüsü Ali Rabii, “Dünya medyası ve kamuoyu Amerika’nın davranışlarından ve nükleer anlaşmadaki durumdan endişe duymaktadır. Bugünden itibaren 3.67 uranyum seviyesinin üzerine çıkılmasına başlanacaktır” dedi.
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Erakçi, hükümet sözcüsü Ali Rabii ve Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, ortak basın toplantısında nükleer anlaşmadaki taahhütlerin yerine getirilmemesinden dolayı Avrupa’ya verdikleri 60 günlük sürenin sona erdiğini açıkladılar. Toplantıda sürenin bitmesinin ardından İran’ın bu çerçevedeki yeni kararları açıklandı.
Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Erakçi yaptığı konuşmada, “Bugün ilk adım olan 60 günlük sürenin sonuna geldik. Petrol satışı konusundaki isteklerimiz gerçekleşmediği için uranyum zenginleştirme oranının arttırılmasını öngören ikinci adımı atıyoruz” dedi. Erakçi, “Bugün Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif tarafından Mogherini’ye bir mektup yazılmıştır ve gönderilecek olan bu mektupta açıkça anlaşmadaki taahhütlerin yerine getirilmemesinden dolayı 60 günlük sürenin sona erdiği ve uranyum zenginleştirme sürecinin başladığı belirtilmiştir” ifadelerini kullandı.
Bu gelişmeler ışığında Ruhani ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi... Ruhani, "Yaptırımlar kaldırılsa bu İran ve 6 büyük güç arasında bir hareketlenmenin başlangıcı olabilir" dedi.
Nükleer reaktörlerde kullanılan zenginleştirilmiş uranyum, plutonyumun aksine alfa radyasyonu yaydığı için tehlikeli değildir fakat patlayıcı nükleer silah ve silah başlığı yapımında kullanılabilir. Bu durum zenginleştirilmiş uranyumu dünyanın en tehlikeli silahının ana maddesi haline getiriyor.
