Diyet ve sağlıklı beslenme konusunda ‘tabuları yıkan’ hekim olarak tanınan Kalp ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Canan Karatay uzun yaşamın sırlarını ve yapılmaması gerekenleri SÖZCÜ okurları için sıraladı. Ramazan ayında vücudun tıpkı tarım topraklarının nadasa bırakılması gibi dinlendiğini anlatan Canan Karatay iftar ve sahurda doğru beslenilmesi halinde insülin direncinin de kırılacağını söyledi. Canan Karatay ramazan ayında beslenmeyle ilgili merak edilen soruları yanıtladı.

RAMAZAN 6-8 ÖĞÜN YİYİN DİYENLERE DERSTİR
Hande Zeyrek’in sorularını yanıtlayan Karatay, “Ramazan bolluk, berekettir. 6-8 öğün yiyin diyenlere derstir. Çünkü insan vücudu 2 öğüne programlanmıştır” dedi.


- 11 ayın sultanı bilinen ramazan  bereket bolluk ve bir arınma ayı olarak görülür. Sizin için ne ifade ediyor?

Hakikaten bolluk berekettir vücudu dinlendirmektir. Günde 6-8 öğün yemeye karşıdır. 6-8 öğün yiyin diyenlere bir derstir. Çünkü insan vücudu 2 öğüne programlanmıştır. Temel fizyolojiden bahsediyorum. Vücudumuzun fabrika ayarlarından bahsediyorum. Fabrika ayarları da 12 saatte bir kendini toparlar. Onun için oruç aslında bütün dinlerde vardır. İnsan vücudu ve ruh sağlığı için çok önemlidir.

TOPRAK NADASA BIRAKILIRDI

- Orucun vücuda faydaları nelerdir?

Eğer sağlıklı ve doğal yerseniz iftar ve sahurda insülin direnciniz kırılır. Leptin direnciniz kırılır. Bunlar kırılınca ne oluyor? Diğer hormanlarınızın çalışması devreye giriyor. Leptin ve insülin yüksekliği diğer hormonların çalışmasını baskı altına alır. İnsülin ve leptin hormonları vücudumuzda uzun süre açlıktan sonra normale geldiği zaman, direnç kırıldığı zaman mesela büyüme hormonu rahatlıkla salgılanır. Tahterevalli gibi düşünün. Bu bir denge meselesidir. İnsülin yükselince diğer hormonlar azalıyor. Benim tiroidim çalışmıyor diyemezsiniz. İnsülini düşürürseniz troid hormonları da çalışır. Benim büyüme hormonlarım çalışmıyor vücudum iyileşmiyor diyorsunuz. Büyüme hormonu biz yaşlılarda yaraların iyileşmesini sağlar ve gece salgılanır. Ama insülininiz yüksekse bu salgılanmıyor. Yüksekse uykusuz kalıyorsunuz çarpıntınız oluyor. Kortizon salgılanıyor. Yani denge bozulduğu zaman hastalanıyoruz. Eskiden toprağı nadasa bırakırlardı. Bir sene bir şey ekilmezdi toprak kendisini toparlasın diye. İnsan vücudu da oruçta bu şekilde nadasa bırakılıyor diye düşünüyorum. Hz. Muhammed de iki öğün yerdi ve az yerdi... İbni Sina da iki öğün sağlıklıdır, üç öğün hastalıktır demişti, 11’inci Yüzyıl’da.


Taze enginar salatası tarifi


Malzemeler:
- 4 adet taze enginar (körpe, kılçıksız olanlardan)
- 1 limonun suyu (enginarları temizlerken kullanmak için)
- 2 adet havuç
- Yarım demet maydanoz
- 1 limonun suyu (salata için)
- Yarım çay bardağı sızma zeytinyağı
- Kristal kaya tuzu.

Hazırlanışı: Enginarları büyük yapraklarından ve içindeki tüylerinden temizleyip, limon suyu ile ovun (kararmaması için). Havuçların dış kısmını kazıyın. Maydanozu temizleyip, yıkayın. Temizlediğiniz enginarları ve havuçları rendenin iri tarafı ile rendeleyin. Maydanozları ince ince doğrayın. Tüm malzemeleri salata kasesine alıp harmanlayın. Zeytinyağı, limon suyu ve tuzu ilave edip karıştırın ve servis edin.

Eğer sağlıklı besin vücuda girerse acıkmıyorsunuz


- Ramazan alışverişinde nelere dikkat edilmeli?

Doğal olan alınacak. İsraf yapılmasın ifrata da kaçılmasın. Tüm bilimsel açıklamalar gösterdi ki eğer sağlıklı besin vücuda girerse acıkmıyorsunuz kardeşim. Acıkmanın sebebi yanlış besinler yemeniz. Biz senelerdir iki öğün yiyoruz. Ama şimdi sıcak ve uzun günler olduğu için susuz kalmamak önemli. İftar ve sahur arasında bol bol likit almamız lazım. Ama şekerli içecek değil. Çünkü aksine şekerli tatlı içecekler sizi halsiz bırakır ve susatır. İftarda enginar çok önemli. Mevsimindeyiz diye söylüyorum. Lifi çok fazladır, tok tutar, bağırsak çalıştırır ve vücutta birikmiş yağları yavaş yavaş atar. Salatası olabilir, yemeği olur, çorbası dahi olur. Biz küçük enginar soyup elma gibi yeriz. Tok tutar besler yağlarınızı eritir.



- Ramazan denilince pide geliyor akıllara. Yiyebilir miyiz bir ölçüsü var mı?

Pidesiz yapamazsanız avuç içiniz kadar içine bol tereyağ sürüp yiyebilirsiniz. Eski pideler yok şimdi, o yüzden yememenizi tavsiye ediyorum ama illa tutmayın beni yiyeceğim diyorsanız tereyağı ile yiyin. Çünkü unun içindeki zararları daha önce söylemiştim. Fabrikasyon unların içine çok katkı maddeleri katılıyor. Koruyucular var. Bunlar beyni de uyarıyor mideyi ve bağırsağı da bozuyor.

- Peki hurma için ne dersiniz? Çok çeşidi var...

Eğer keseniz müsaitse hurma iyidir. Tamamen bütçe meselesi. Bu kadar basit.

- Ya güllaç...

Güllaç hafiftir yapılabilir, diğer sütlü tatlılar da tercih edilebilir ama şekersiz olacak. Meyvenin kendi şekeriyle yapılacak ilave rafine şeker eklemeyecek.



- Pastırma yiyebilir miyiz?

Bir dilimi kaç lira? Cebiniz müsaitse hakiki pastırma yiyebilirsiniz ama şart değil yani yemesek de olur. Pastırma yiyeceğim diye tutturmayın onun yerine 4 yumurta yiyin.

- İftarı kelle paça çorbası ile açın diyorsunuz.  Nedir faydaları?

İftarda ya da sahurda fark etmez. Kelle paçanın içinde her türlü vitamin hayvansal yağ ve kolojen var. Mideyi yormaz çok hafiftir. Bol limon sirke ile kesinlikle içilir bütün gün sizi dinç ve genç tutar.

İftar ve sahurda neler yiyelim?


- İftar ve sahurda neler yiyip neler içebiliriz?

Öncelikle iftar ve sahur arasında bol sıvı tüketmek gerekir. Limonlu şekersiz çaylar, limonlu bol su, ayran ve süt tüketilmeli. İftardan sonra uzun yürüyüş yapmak da son derece faydalı olur. Bir yaşam biçimi olan Karatay Diyeti ramazan ayında da iftarda sahurda uygulanırsa daha sağlıklı rahat oruç tutulur.

Sahurda yiyebileceklerinizin listesi:

- Az pişmiş 2-3 yumurta. (bol peynirli omlet ya da menemen de olabilir)
- Bol domates, salatalık, yeşil biber, kırmızı biber ve turp.
- Bir avuç içi kadar tam yağlı peynir.
- 9-10 adet zeytin.
- Bir kase yoğurt, içine ceviz ya da kuruyemiş, nane, zerdeçal, bir çorba kaşığı soğuk sızma zeytinyağı. (keten tohumu ve zeytinyağı kabızlığı önler.
- Süt ayran veya şekersiz limonlu çay.
- Bol su.
- Bir kase çorba. (kelle paça, tarhana, mercimek, yoğurt çorbası veya sebze çorbası olabilir)

İftarda yiyebileceklerinizin listesi:

- Sıcak çorba ile oruç açılabilir. Hazır çorba asla tüketilmeyecek.
- 1 adet orta boy lahmacun yenebilir.
- Köfte sulu sebzeli et yemeği, zeytinyağlı yemekler, dolma sarma karnıyarık gibi yemekler tercih edilebilir.
- Her türlü kırmızı et kebabı 2-3 kaşık bulgur pilavı ve mevsim salatası ile birlikte olabilir.
- Yemekle birlikte çay ya da şekerli içecek içilmeyecek.



Tatlı yerine komposto tarifi:

Kuru kayısı, mürdüm eriği, çekirdekli kuru üzüm, kuru incir, yaban mersini, bol ceviz ve badem bir tencereye konulduktan sonra üzerine su eklenerek buzdolabında bir gece bekletilir. Yemeklerde tatlı yerine tüketilir. Bu kompostoya şeker ya da tatlandırıcı ilave edilmez. Komposto kaynatılmaz.

YARIN: Yanlış beslenme vücuda nasıl zarar veriyor?