RANTA KURBAN GİTTİ
Camişerif Mahallesi Uray Caddesi üzerinde ikinci derecede tarihi eser olarak tescilli olan ve Mersin Limanı’na yakınlığından dolayı yoğun ticari faaliyetlerin yürütüldüğü Azakhan, 90’lı yıllarda mal sahibinin beş katlı bir iş hanı yapma önerisiyle gündeme geldi. Bu öneri Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun kararı ile reddedildi. Bunun üzerine İdari Mahkemeye başvuran mal sahipleri restorasyon bahanesiyle çatı katından başlayarak tarihi yapının bazı bölümlerini yıktı. Uzun yıllardır bu şekilde kalan yapı, kısmen çökmeye başladı ve çıkan bir yangında büyük hasar aldı. Yangının ardından Azakhan’ı tamamen yıkan mülk sahipleri, burayı iş hanı yapmak için tekrar harekete geçti. Buraya beton temeller atarak direkler diken mülk sahiplerinin bu girişimi yine Anıtlar Kurulu tarafından durduruldu.
Tarihi yapının geçmişteki hali.“ANITLAR KURULU’NUN ONAY VERMEDİĞİ BİR PROJE YAPILAMAZ”
Betonarme yığınının bulunduğu ve atıl halde kalan Azakhan’ın yerinde, çevresindeki tarihi dokuya uygun bir proje çalışması yapılmasını isteyen Mimarlar Odası Mersin Şube Başkanı Ünal Şahin, 90’lı yıllarda bir şekilde temsili kavramların hiçe sayılarak yıkılıp yerine Anıtlar Kurulu’nun onayı olmadan yapılaşmak istendiğini dile getirdi.
GÖZLER YENİDEN ANITLAR YÜKSEK KURULUNDA
Dönemin Mimarlar Odası Temsilcisi Doğan Kalkancı’nın 1988 tarihinde gerekli itirazları yaptığını belirten Şahin, bu girişimler sonucunda yapı projesinin kurul tarafından durdurulduğunu söyledi. Arsa sahiplerinin alanla ilgili tekrar başvuru yaptığını hatırlatan Şahin, “Anıtlar Kurulu’nun onaylayacağı bir proje ile devam etmek istediklerine ilişkin beklentileri vardı. Tabi ki oranın sit alanı olması itibariyle Adana Bölgesi Koruma Kurulu’nun orayla ilgili onay verdiği bir projenin uygulanması lazım. Mülk sahibi ailenin başvurusunun önümüzdeki günlerde sonuçlanacağını düşünüyorum. Aile orayı tekrar iş hanı yapmak istiyor. Ama Anıtlar Kurulu’nun onaylayacağı bir proje ile. Anıtlar Kurulu da herhalde oranın eski halini, özelliklerini esas alıp bir proje yürütecek. Tarihsel açıdan değeri nedir ne değildir onu da tartışacağız” dedi.
"ÇOK GEÇ KALINDI"
Azakhan’ın yerinde şimdi çirkin beton görüntülerinin yer aldığını hatırlatan Başkan Şahin, buranın en kısa zamanda, kent merkezinin tarihi dokusuna uygun olarak değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Buranın bir takım yeni malzemelerle, son teknolojiyle yapılmasını uygun görmediklerinin altını çizen Şahin, şunları kaydetti:
“Çok geç kalınmış bir dönem yaşamışız. Ancak bu dönemde neler yapabiliriz? Mersin Üniversitesi ve Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin birlikte yürüttüğü tarihi kent merkezi ilgili bir çalışma var. O proje Azakhan’ın yerini de kapsıyor. Tüm bunlar ışığında neler olacak, buraya ne yapılabilir, bunu çıkan kararlar doğrultusunda değerlendireceğiz.”
TARİHİ 14.YÜZYILA KADAR DAYANIYOR
Yapılış tarihi tam olarak bilinmeyen Azakhan’ın 14. yüzyıldan kaldığı tahmin ediliyor. Son kayıtlara göre Marelanbus Şatır adında bir Rum tarafından 1899’da Hamdi Paşa’ya ardından 1918 yılında Adanalı Hüseyin’e satıldı. 1922 yılında Hulusi Efendi’ye, 1927 yılında Abbas Hilmi Paşa’ya ve 1928 yılında da yapıya adını veren Azakzadelere geçti. 1986 yılında Vaizoğluları Tarım Ürünleri Tic. ve San. AŞ’ye satıldı. Mahir Şahin’in başında olduğu şirket burayı inşaat yapmak için kiracıları teker teker tahliye ettirdi ve bu Azakhan’ın sonu oldu. Restorasyon bahanesiyle kısmen yıkılan Azakhan, daha sonra şiddetli yağmurlara dayanamayarak çöktü. Ardından büyük bir yangın sonucu kurtarılamayacak hale gelen tarihi yapı iş hanı yapılmak üzere yıkıldı.
