BORÇLANMAYLA EMEKLİLİK SORUSU
SORU: 1988 yılında Sağlık Bakanlığı mecburi hizmet atamasıyla Gaziantep’te doktor olarak çalışmaya başladım. Bir yıl çalıştıktan sonra askerlik yaptım ve tekrar göreve döndüm. 1992 yılında istifa ettim. 1992’den beri Güney Afrika’da çalışıyorum. Borçlanarak emeklilik hakkım var mı? Eğer varsa ne yapmam gerekiyor? V.K.
CEVAP: Yurt dışındaki çalışma sürelerinizi borçlanarak 5400 prim günü ve 58 yaş şartlarıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olmaya hak kazanmanız mümkün. Borçlanacağınız her bir gün için borçlanma başvuru tarihindeki günlük asgari ücret ila günlük asgari ücretin 7.5 katı arasında kalmak koşuluyla belirleyeceğiniz kazanç tutarının yüzde 45’i kadar prim ödersiniz. Emeklilik şartlarını sağladıktan sonra aylığınızın bağlanması için yurt dışındaki çalışmanızın sona ermiş olması gerekir. Çalışmanız devam ettiği sürece emekli aylığınız bağlanmaz.
SGK BORÇLANMA NEDİR?
SGK borçlanması ya da geriye dönük emeklilik borçlanması, sigortalının geçmişteki prim borçlarını ifade eder. Emeklilik yaşını etkilemeyen bu borçlanma, prim günlerinde eksiklik olan bazı sigortalıların ödeme yaparak bu farkı kapatması anlamına gelmektedir.
MADDE 41- Bu Kanuna göre sigortalı sayılanların;
a) Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan süreleri,
b) Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreleri,
c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların, personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,
d) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
e) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
f) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,
g) Grev ve lokavtta geçen süreleri
h) Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
ı) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,
i) Bu bendin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,
j) Sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı, kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın % 32’si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılır.
SGK BORÇLANMA HESAPLAMA NASIL YAPILIR?
Askerlik, doğum ya da yurt dışı çalışma süreleri için yapılabilecek emeklilik borçlanmasının tümü asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Buna göre Asgari ücrete göre bir günlük asgari tutar borçlanması 21,6 TL olarak belirlenmektedir.
-540 gün askerlik borçlanması 11 Bin 691 TL,
-3 Çocuk için 2 bin TL,
-160 gün doğum borçlanması için 46 Bin 764 TL,
-5 bin gün yurt dışı borçlanması için 108 Bin 250 TL geri ödeme ile emekli olunabilir.
