Başkanlığını Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in yaptığı Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), 23 Mart 2020 tarihinde, Encümeni toplayıp bir dizi kararlar almıştı. Bunların yapılması halinde belediyelerin salgınla mücadelesinde daha da etkili olacağı sonucuna varılmıştı.

Bugün, birçok belediye sıkıntı içinde. Salgınla mücadele ediyor ama öz gelirleri yüzde 50’den fazla aldığı gibi, İller Bankası’ndan alınan pay da neredeyse yarı yarıya düştü. Önemli gelir kalemini inşaat ruhsatları oluşturuyordu. İnşaat olmadığı için bu gelirin yanı sıra bir çok gelir kaleminden de mahrum kalındı.

BUNLARI İSTEDİLER

TBB Encümeni toplantısında Belediye Başkanları, Cumhurbaşkanı ve ilgili bakanlara bu öneri ve konuların iletilmesini istemişti:

1- Belediyelerimizin borçları nedeniyle merkezi idare genel bütçe vergi gelirleri paylarından yapılan kesintiler, Nisan ve Mayıs aylarında yüzde sıfır olmalı.

2- Belediyelerin içme suyu hizmetlerinin kesintisiz yürütülmesi için birikmiş elektrik borçları yapılandırılmalı.

3- Belediyelerin geçmişe dönük borçlarından dolayı haciz ve icra takiplerine uğramaması için düzenleme yapılmalı.

4- Belediyelerin ve su, kanal idarelerinin İller Bankası’ndan çekmiş oldukları kredi (teminatlı krediler dâhil) borçlarının kredi ve faiz ödemeleri 2020 yılı sonuna kadar ertelenmeli.

5- Belediyelere, İller Bankası, kamu bankalarından faizsiz veya düşük faizli kredi verilmeli.

6- Belediyelerin toplu taşıma araçlarında kullanılan akaryakıttaki ÖTV ve KDV oranı yüzde 1’e indirilmeli, taşınan yolcu başına da destek verilmeli.

7- Belediyelerce işletilen raylı sistemlerde kullanılan elektrik için düşük tarife uygulanmalı.

8- Belediye personelinin bir kısmı izne ayrıldığından dolayı kısa çalışma ödeneğinden belediyeler, bağlı kuruluşları ve belediye şirketlerinin de faydalandırılmalı.

ÇARPIKLIĞA BAKIN

1.389 belediyenin üyesi olduğu TBB, merkezi idare ile belediyelerin menfaatlerinin korunması açısından yakın işbirliği içinde çalışıyor. İşte, Belediye Encümeni’nin kararları da Cumhurbaşkanı’na, ilgili bakanlıklara zamanında iletildi. Toplu taşımanın desteklenmesi, su faturaları başta olmak üzere bazı vergi ve harçların, kiraların, satış gelirlerinin tahsilinin ileriye bırakılması, belediyelerin vergi ve SGK payların olan 3,4 milyar liraya ulaşan borçları ertelendi. Belediyelerde haciz yapılamaması ve borçlarından dolayı İller Bankası paylarından kesinti yapılmaması kararları alındı.

TBB Encümeni kredi verilmesini öngördü ama CHP’li belediyelere kredi konusunda bütün  bankalar kapalı. Yatlara verilen akaryakıttan yüzde 1 vergi alınırken, üstelik de ÖTV’den de muaf tutulurken, belediye toplu taşım araçlarına verilen akaryakıttan ise hala yüzde 18 KDV alınıyor. Servis araçlarına yüzde 8 KDV uygulanırken, halk otobüslerinden hala yüzde 18 KDV alınıyor. Bunu yüzde 1’e indirmeyecekleri kesin ama hiç değilse, makul bir düzeye indirilse...

GÖREV GÜCÜ

TBB’nin de üyesi olduğu Avrupa Belediyeler ve Bölgeler Konseyi, salgının yerel yönetimler üzerindeki etkisini değerlendirmek, ekonomik iyileşme dâhil olmak üzere süreçte karşılaşılan sorunların üstesinden gelmek için fikir üretmek amacıyla “COVID-19 Görev Gücü” kurdu.

Ülkemiz belediyeleri ile Avrupalı yerel yönetimlerin salgına karşı yürüttüğü çalışmalar değerlendirildi. Salgın ile mücadelede belediyelerimizin yürüttüğü çalışmaları rapor altında topluyor. Başkan Fatma Şahin, “Avrupa’da bu şekilde çalışma yürüten ilk yerel yönetim birliğiyiz” diyor.

KRİTERLERE GÖRE

Salgın, ekonomik açıdan tüm dünyada merkezi ve yerel yönetimleri, çok sert bir biçimde  etkiledi. Ülkemizde belediyelerin öz gelirleri dışında, merkezi idare genel bütçe vergi gelirleri payları da var. Bu paylar, belediye başkanının partisine göre değil, İl Özel İdarelerine ve belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun’un belirlediği kriterlere göre dağıtılıyor. Başkan Fatma Şahin, belediyelerin içinde bulunduğu durumu şöyle anlatıyor:

“Vergi gelirlerindeki düşüşün belediyelerimizi etkilememesi mümkün değildir. Belediyelerimizin çalışmaları, ülkemizin COVID-19 salgınıyla mücadelesinin de merkezini oluşturuyor. TBB, parti ayrımı gözetmeksizin tüm belediye başkanlarımızın oluşturduğu bir çatı organdır. Parti ayrımı gözetmeden belediyelere, araç ve proje desteğinde bulunuyoruz. Önümüzdeki dönemde yürüteceğimiz çalışmaların başarısının, merkezi idare ile çatışmaktan ziyade birlikte işbirliğinden geçeceğine inanıyorum.”

Başkan Fatma Şahin, sözlerinde son derece haklı. Ama, özellikle Cumhur İttifakı belediye meclis üyelerinin çoğunlukta olduğu CHP’li başkanların bulunduğu illerde bırakın işbirliğini, sürekli engelleme taktiği var. Bu aşılmadıkça gerginlikler de bitmeyecektir.