Zonguldak Çatalağzı’nda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan yetkilendirilmiş, akredite bir laboratuvardan hizmet alan Çevre Mühendisleri Odası, 2018 yılında ilde kanser yapan, akciğer hastalıklarına neden olan, üzerinde ağır metaller barındıran partikül madde ölçümü yaptı. Filtrelere havayı çekerek yapılan bu ölçümde, 24 saat içerisinde her bir beyaz filtrenin nasıl kapkara olduğunu gören TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Genel Başkanı Dr. Baran Bozoğlu, “İnanın o an tüylerim diken diken oldu” diyordu.
SİSTEM KURULMADAN
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da ölçüm yaptırdı. Odanın ölçüm sonuçlarıyla benzeştiği anlaşıldı. Bakanlık raporunda, kirliliğin sanayi kaynaklı olduğu belirtildi. Bölgedeki sanayi tesisi ise kömürlü iki termik santraldi.
Bu santrallerden birisi devletin olan, çevresel yatırım yapılmayan, baca gazı arıtma sistemi kurulmayan, sonunda özelleştirilen ÇATES termik santraliydi. Santral özelleştirilince de devlet bu santrale 1 Ocak 2020 tarihine kadar çevre mevzuatına uyum sağlaması, baca gazı arıtma yani filtre sistemi takması için süre tanıdı. Ancak hiçbir çalışma yapılmayınca santral durduruldu. Bu santralin yetkilileri, tekrar çalıştırabilmek için Çevre Şehircilik Bakanlığı’na başvurdu. Bakanlığın izin verip vermeyeceğini yakında öğreneceğiz.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Zonguldak’a giriş-çıkışın yasaklanmasının gerekçesini akciğer hastalıkları vurgusuyla yaptı. Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, “Kentin ana kirlilik kaynaklarının başında gelen ÇATES’ta hâlâ baca gazı arıtma sistemi yok. Umarım tesisin bu haliyle tekrar çalışması için izin vermek gibi bir hataya düşülmez” diyor.
YENİ TERMİK SANTRALİ
Zonguldak’ta, 7 ünitesi olan Eren Enerji Termik Santrali var. Tesisin çalışma izni bulunuyor ama yeterli denetim yapılmadığı yönünde Çevre Mühendisleri Odası’nın şüpheleri var. Bozoğlu, bu konuda bize şunları anlattı:
“Bırakın bizim sonuçlarımızı, Bakanlığın kendi ölçüm sonuçları yokmuş gibi, 3’üncü bir termik santral projesinin de ÇED süreci Çevre Bakanlığı tarafından yürütülmeye devam ediliyor. Bakanlık, bu kirliliği görüp, yeni bir santrali görüşmeyi bırakıp mevcutların uygunsuzluklarının giderilmesini sağlamalıydı. Zonguldak’taki hava kirliliğinin diğer sebebi ısınma kaynaklı kömür yakılması. Ayrıca kentin meteorolojik koşulları ve hava kirliliğini gözetmeden büyümüş olması da bir sebep. Çarpık yapılaşma her yerde kendini gösteriyor.
‘Biz birçok defa söylemiştik’ demek zorumuza gidiyor. Ancak gelinen noktada, eğer uyarılarımız dinlenmiş olsa, ilgili kurumlar üzerine düşen görevi yapmış olsa, bugün Cumhuriyetimizin sanayi atılımının merkezi olan bu kentimizde sorunlar daha az olabilirdi.”
DAHA DA RİSKLİ
Evlerimize kapanmamıza, “Maskeli hayat”la tanışmamıza neden olan koronavirüs, solunum yolunu, akciğeri hedef alıyor. Eğer bünyeniz güçlüyse, akciğerleriniz sağlamsa, sorunsuz atlatma şansınız var. Ama eğer havası kirli bir şehirde yaşamışsanız, sürekli kirli hava solumuşsanız kolay atlatma şansı azalıyor. İşte Zonguldak’ın büyükşehirler dışında tek kısıtlama getirilen il olmasının sebebi de bu. Kirli hava solumak zorunda bırakılan insanlar daha da büyük risk altında.
Bilim Kurulu’nun önerisiyle Zonguldak için açıklanan kararı uzmanlar yerinde buluyor. Diğer illerimizde de benzer kısıtlamaların günümüzde ve gelecekte olmaması için kentlerimizin havasını korumalıyız, temiz tutmalıyız. Bunun için Çevre Şehircilik Bakanlığı daha ciddi denetimler yapmalı, kirlilikleri göz ardı etmemeli.
BAŞKANLAR NE YAPIYOR?
Anlaşıldı ki koronavirüs salgını bugünden yarına bitecek gibi değil. CHP’li belediye başkanları da “Sosyal belediyeciliğe devam” dedi. Çankaya Belediye Başkanı Alper Taşdelen ihtiyaç sahiplerine yardım kolilerini ulaştırıyor. 0-6 yaş grubunda olanlara süt, 6-11 yaş grubundakilere de belediye tarafından bastırılan kitaplar ulaştırılıyor.
Antalya’nın Muratpaşa İlçe Belediye Başkanı Ümit Uysal, Denizli’de bir fabrikaya yıkanıp yeniden kullanılacak pamuklu kumaştan maske yaptırdı. Bunlar, üçerli paketler halinde 137 bin eve cuma gününe kadar dağıtılmış olacak.
Ardahan’da hayırsever iş adamının hibe olarak yaptırdığı işletmede bez çanta üretilirken, şimdi üç vardiya halinde maske üretiliyor. Belediye Başkanı Faruk Demir, maskeyi Ardahanlılara ücretsiz dağıtıyor. Şimdi, diğer belediyelerin maske ihtiyacını karşılamak için üretim artırıldı. Bu yapılırken sosyal mesafe kurallarına da uyuluyor.
