San Francisco’daki küresel teknoloji üssü Silicon Valley’in (Silikon Vadisi) fon yatırımcıları John Burbank ve Matt Michelsen’in yanı sıra Hollywood’un efsanevi yapımcılarından Tarak Ben Ammar’ın panelist olduğu davette, Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) sohbeti yaptım...
★★★
“TOGG’a yatırım yapmayı düşünmem” diyen Passport Capital kurucusu Burbank’ın bana yönelttiği ilk soru: Markası nedir?
150 isim arasından seçileceğini söyledim...
Otomotiv sektöründeki gelişmeleri paylaştı:
“Rekabetin yoğun olduğu zor bir endüstri. Çin’de elektrikli otomobil üreticisi Byton, SUV ve M-Byte modeli için uygulama geliştiricilere özel bir program başlatacağını duyurdu. Alman Volkswagen ve Tesla da aynı yolda... Sıfırdan otomobil üretmek için fabrika kurmak çok maliyetli. Mevcut sanayiler elektrikli dönüşümünü yapabiliyor.”
★★★
Silikon Vadisi’nde “otonom sürüş” teknolojisi geliştiren önemli isimlerden Seval Öz de davetteydi.
Öz’ü, ABD’nin Teknoloji Yönetici ve eski Google Başkan Yardımcısı Megan J. Smith’le çalıştıktan sonra, Alman otomotiv devi Continental’in Akıllı Taşımacılık Sistemi (Intelligent Transportation System- ITS) Merkezi CEO’su olarak tanıdık. Öz TOGG’un “iyi bir fikir” olduğunu söylerken, Türkiye’nin stratejisinden ayrıldığı iki noktaya vurgu yapıyor:
“Ulaşım servisleri otomobilden daha önemli. Bu otomobiller satılmamalı, paylaşım modeli olmalı. Tren, vapur, metro gibi araçlara entegre kullanım sağlanmalı. Araç sayısını azaltmak gerekiyor. İkinci olarak; otomotiv endüstrisi standart hale geldi. Bütün parçaları tek firma üretmiyor. Rekabet yazılımlara yüklenen içerikte oluşacak. Tasarım yerli ve milli olmalı.”
★★★
Seval Öz, ABD’de ünlenen Türk cerrah Dr. Mehmet Öz’ün öncülüğünde kurulan ve başkanlığını fon yatırımcısı Murat Köprülü’nün yaptığı Amerikan Türk Cemiyeti (The American Turkish Society- ATS) olarak, TOGG heyetini San Francisco’da misafir ettiklerini söylüyor.
İTÜ Teknokent ile ABD arasında “teknoloji işbirliği” köprüsü kuruyorlar.
Zamanının önemli bölümünü Türkiye’de geçirmeye başlayan Öz, küresel teknoloji şirketleri Pioneer ve Huawei’nin Türkiye yönetimine girdi.
Pioneer, Amazon’un sesli komut sistemi Alexa ile anlaştı.
Huawei, otonom sürüşlü otomobillere akıllı çözümler geliştiriyor.
★★★
Aralarında TOGG’un da olduğu ve toplam 74 start-up’ın faaliyet gösterdiği Gebze’deki Bilişim Vadisi’ni de gören Öz’ün izlenimi şöyle:
“Yüksek teknoloji önümüzdeki 20 yılı planlıyor. Bu projeler üniversitelerle işbirliği içinde yapılmalı. Türkiye’nin istikbalini parlak görüyorum ancak dijital çocuklara yol açılmalı. Eskişehir’e gittim. Kent açık üniversiteye dönüşmüş. İnternet altyapısı eğitim ve start-up’ları destekliyor. Örnek olabilir...”
Ve ekliyor:
“Silikon Vadisi’ni öyle kurduk. Etrafında Stanford, UC Berkeley Üniversiteleri yer alıyor. Ekosistem çok önemli...”
İnan Kıraç’ın hissesine Varlık Fonu talip oldu
TOGG’un finansal ortaklığı; yüzde 5 hisseyi temsilen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) koordinasyonunda, her biri yüzde 19’ar hisse ile “Zorlu, Anadolu Grubu, Turkcell, BMC ve Kök Grubu” patronajında ilerleyecekti.
Kök Grubu Yönetim Kurulu Başkanı İnan Kıraç “sağlık” gerekçesiyle istifasını TOBB’a sundu, ortaklıktan koptu.
Kıraç’ın hisselerine Türkiye Varlık Fonu’nun talip olduğu konuşuluyor.
27 Aralık 2019 günü Bililişim Vadisi’nde yapılan görkemli TOGG tanıtım toplantısında ortaklardan yalnızca Kök Grubu katılmamıştı. 2022 yılı sonunda sedan ve kademeli olarak da ikinci modeli SUV’u piyasaya çıkaracak.
Şunun şurasında 24 aydan kısa bir zaman kaldı...
TOGG’un CEO’su Mehmet Gürcan Karakaş, 22 milyar TL yatırım yapılması planlanan yüzde 100 elektrikli otomobilin yerlilik oranıyla ilgili şu bilgiyi paylaşmıştı: “TOGG’un şu anda yüzde 19 ile yüzde 63 olan yerlilik oranı artacak. İlk model için yüzde 50 sözü verdik. İkinci, üçüncü modellerde yüzde 68’e çıkaracağız.”
