Covid-19 ile mücadelede en önemli evrelerden birine gelindi. Aşılamalar başladı. Artık insanlar 'ne zaman normale döneceklerini' hayal edebiliyor. Seyahat etmek de söz konusu normalliğin en büyük göstergelerinden biri. Tam da bu yüzden 'aşı pasaportu' fikri, en büyük gelir kaynağı turizm olan bazı ülkeler tarafından benimsendi bile. Örneğin Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis dün yaptığı açıklamada seyahati yeniden başlatmak için ‘standartlaştırılmış AB aşı sertifikası’ çağrısında bulundu. Ancak böyle bir programın aşılanmamış olanlara karşı ayrımcı olup olmayacağı konusunda artan endişeler ve sorular da var.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bugün yaptığı açıklamada Yunanistan’ın AB ülkelerinde ‘aşı pasaportu’ uygulanması önerisi hakkında, “Bizim açımızdan da değerlendirilecek bir konu” ifadelerini kullandı.

Bu haberde aşı pasaportu meselesini 6 soru başlığı altında ele alacağız.

1) HANGİ ÜLKELER AŞI PASAPORTLARINI KABUL EDEBİLİR?

İZLANDA | İzlanda ülkeye gelenler için karantina kısıtlamalarını şimdiden kaldıran ülkelerden biri. Peki Covid-19 taşıyıcı olup olmadığı nasıl anlaşılıyor? Eğer İzlanda’ya 14 günden daha eski olmayan bir antikor testi ile inerseniz ülkeyi dilediğinizce keşfetmekte özgürsünüz. İzlanda'ya gelen herkes şu anda sınırda bir sınava tabii tutuluyor. İzolasyondan çıkmak için ise beş gün sonra ikinci bir sınav verme durumu olabiliyor.

Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis | Fotoğraf: Reuters


YUNANİSTAN | Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis, Avrupa Birliği çatısı altında koordine edilmiş bir aşı pasaportu fikrini öne sürdü. Yaptığı açıklamada aşı pasaportunun üye devletlerde kabul edilebilecek şekilde yapılandırılması gerektiğini söyledi ve ortak bir anlayışı benimsemenin önemine vurgu yaptı.

MACARİSTAN | Macaristan da ziyaretçilerin giriş için aşı kanıtı bir belge göstermeleri gerekebileceği gündeme geldi. Bir hükümet sözcüsü, "Vatandaşların corona virüsüne karşı koruma kazandıklarına dair kanıt sunma ihtiyacı tüm dünyada artıyor" ifadesini kullandı.

2) HAVAYOLLARI AŞI PASAPORTLARI İÇİN HAZIRLANIYOR MU?


Aşı pasaportlarıyla ilgili bir diğer önemli soru da havayolları şirketlerinin pasaportlar için hazırlık yapıp yapmadığı. Bazı havayolu şirketlerinin kendi sağlık pasaport sistemlerini geliştirmek için adımlar attığı biliniyor.

United Airlines, Virgin Atlantic, Swiss International AirLines ve JetBlue, bu yıl müşterilerine sağlık pasaportu sistemi sunmaya başlayacaklarını söyledi. International Airlines Group’un sahibi British Airways’ten yapılan açıklamaya göre; şirket bu yılın başlarında piyasaya sürülecek olan kendi sağlık pasosu üzerinde de çalışıyor.

United Airlines | Fotoğraf: Shutterstock


İrlandalı havayolu şirketi Ryanair CEO'su Michael O'Leary’nin Kasım ayında BBC’nin Today programında yaptığı açıklama ise şöyle: “Önümüzdeki yıl İrlanda ile İngiltere arasında veya İngiltere ile İspanya, Portekiz veya Yunanistan arasında kısa mesafeli uçuşlarda seyahat etmek için aşılara ihtiyacınız olmayacak.”

Avustralya havayolu şirketi Qantas'ın CEO'su Alan Joyce da aynı tarihlerde şunları söylemişti: “İnsanlardan uçağa binmeden önce aşı yaptırmalarını isteyeceğiz.” Joyce, yolcuların son varış ülkesi için “kabul edilebilir” olduğunu onaylayan bir aşı pasaportunun elektronik versiyonunu taşıyabileceklerini söyledi.

[custom_content title="YUNANİSTAN İSTİYOR DİĞER AB ÜLKELERİ TEMKİNLİ" desc="Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis tarafından teklif edilen aşı pasaportu diğer AB ülkeleri tarafından şüpheyle karşılandı. AB ülkeleri sağlık bakanlarının yaptığı toplantıda aşı olan ve olma imkanı bulamayanlar arasında bir ayrımcılık yapmaktan uzak durulması gerektiği konuşuldu. ">

3) PASAPORT NEYE BENZEYEBİLİR?


Pasaportun biyometrik olmasının mümkün olduğu söyleniyor. The Telegraph’ta dün yayınlanan bir habere göre; Covid aşısı yaptıran binlerce Britanyalıya bu ay hükümet tarafından bir sağlık pasaportu teklif edileceği bildirildi. Bu pasaport, kullanıcıların aşıyı alıp almadığını dijital olarak kanıtlamasına olanak tanıyan ücretsiz bir uygulama şeklinde verilecek. Henüz netlik kazanmayan bu uygulama, uluslararası seyahatlerde kullanılma görüşüyle ​​sunulmuyor.

Biyometrik aşı pasaport sistemi oluşturmaya yönelik koordineli uluslararası çabalar da devam ediyor. Dünya Ekonomik Forumu, üçü İngiltere'den olmak üzere 52 ülkeden yönetici ve yetkililerin yardımıyla bir CommonPass sistemi geliştiriyor. Bu kapsamda yetkililer tarafından taranabilecek bir QR kodu geliştirilecek. Uygulamanın önümüzdeki yılın ilk yarısında piyasaya sürülmesi bekliyor.

Görsel: Shutterstock


4) SEYAHAT İÇİN AŞI OLDUĞUMUZU KANITLAMAK GEREKECEK Mİ?

Aşı pasaportu uygulamasına geçilsin veya geçilmesin söz konusu seyahat olduğunda önümüzdeki en önemli soru şu: “Seyahat etmek için aşı olduğumu kanıtlamam gerekecek mi?”

Avustralya’dan Qantas Havayolları, Kasım ayında şöyle bir duyuru yapmıştı: “Bir Covid aşısı mevcut olduğunda, havayolu ile uçmayı ümit eden yolcuların bunu aldıklarını kanıtlamaları gerekecek. Havayolunun CEO'su Alan Joyce, aşı kanıtı ihtiyacını "bir gereklilik" olarak nitelendirmiş ve "sanırım bu, dünyadaki diğer havayolları için de ortak bir şey olacak" demişti.

Aslında birçok havayolu şirketi, yolcuların sağlık verilerini güvenli ve doğrulanabilir bir şekilde sunabilmelerini sağlamak için CommonPass, ICC AOKpass ve VeriFLY gibi mobil sağlık uygulamaları dahil olmak üzere çeşitli teknolojileri test ediyor.