Yabancı ra­porlarda Türkiye ekonomisi ge­nelde Brezilya, Hindistan, Endonezya, Güney Afrika ile karşılaş­tırılırdı. “Kırılgan beşli” adını takmışlardı.

Yeni yazılan Türkiye raporlarında batık Arjan­tin ile karşılaştırma moda... Analiste göre 2020 yılında tüm dünyayı saran virüs en çok Türkiye ve Arjantin benzer ekonomilerini vurdu. Raporda öyle yazı­yordu!

★★★

Nitekim bu yıl dünyanın en çok değer kaybeden para birimleri Arjantin Pesosu ve Türk Lirası...

Geçen yıl Arjantin’in borç aldığı ABD merkezli fon­lar faiz ödemelerinin 2023 yılına kadar ertelenmesini kabul etmedi. Kreditörle­riyle 65 milyar dolarlık borcunu yapılandırmak için anlaşamayan Arjantin, dokuzuncu kez yumuşak iflasa gitti.

★★★

Arjantin bu duruma bir günde gelmedi. Onlar da bir zamanlar “şahlanan” ekonomiye sahipti!

Yıl 1992... El Turco lakaplı Arjantin Devlet Başkanı Carlos Menem, Türkiye’ye yaptığı resmi ziyaret sırasında babası­nın Osmanlı vatandaşı olduğunu ve bu nedenle Arjantin’de El Turco olarak çağrıldığını söylemiş, gurur vesilemiz olmuştu. Adama Türk pasaportu verdik.

★★★

Ancak Carlos Menem tek değildi... Arjantin’de, Peru’da, Meksika’da on binlerce El Turco vardı. Ağırlıklı olarak Birinci Dünya Savaşı’ndan bıkan bir kısım Osmanlı tebaası Latin Amerika’ya göçmüş­tü. Farklı yörelerden de olsalar Osmanlı pasaportu­na sahip olmaları sebebiyle gidenler genel olarak “El Turco” lakabıyla anılırdı.

★★★

Yine de en hakiki El Turco Arjantin idi... Eko­nomisi olsun, insanları olsun bize çok benziyordu. Bir onlar krizde, bir biz krizde... Bir onlar mucize yaratıyor, bir biz... Ha­pisler, kumpaslar, dış mihraklar derken Arjantin her daim taklaya geldi.

★★★

IMF tarihinde ilk defa bir ülkeyi sahtekârlıkla suçladı... O da Arjantin... Ne yapmışlardı?

Analistler, Arjantin’in ger­çek enflasyon oranının yüzde 25 seviyelerinde olduğunu söylerken, Arjan­tin hükümetinin açıkladığı verilere göre bu rakam yüzde 11 civarındaydı...

Sadece enflasyon da değil... IMF, Arjantin’in büyüme rakamlarında da yalan söylediğini iddia edildi...

★★★

Kredilerin vadesi gelince zamanında ödeyemedi... Arkasından “Ödemeye­ceğiz, battık, paramız yok” açıklaması geldi. Dev­let başkanları bile dayana­mayıp ardı ardına istifa etti. Ülke 2 haftada 5 devlet başkanı değiştirdi. Yıllar ekonomik krizlerle yoğrul­du. Ambargolar yedi... Dayanamadı... Yıllar sonra 2018’de bir kez daha IMF’nin kollarına koştu.

★★★

Yaklaşık 57 milyar dolar değerindeki IMF’nin tarihinde verdiği en büyük borcu kasasına koydu. Kötü yönetim devam edince para buhar oldu.

Size de tanıdık gelir mi bilmem ama Arjantin vatan­daşları sokaklara çıkıp “57 milyar dolar nerede” diye sordu. Cevaplayabile­cek kimse yoktu!

★★★

Piyasayı canlı tutmaya çalışan hükümet eski dostu para basma makinesine başvurdu...

Haliyle enf­lasyon yine uçtu. Bu yılı muhtemelen yüzde 50’ye yakın bir enflasyon oranıyla kapayacaklar.

Krizi tetikleyen şartlar değil bariz yönetim hata­larıydı... Düşünün baha­nelerimiz bile aynı! Acaba adamları buradan giden El-Turco’lar mı yaktı?