Son yıllarda görülme sıklığı artan akciğer kanseri, genellikle 60 yaş üzerindeki erkeklerde görülmesine rağmen, kadınlarda da görülme oranı artmış ve görülme yaşı da 60 yaşın altına inmeye başlamıştır. Sevilen oyuncu Tarık Akan'ın ve Efkan Efekan, Hacı Sabancı, Meral Okay, Naşide Göktürk, Tomris İncer, Aşık Veysel gibi isimlerin de vefatına neden olan akciğer kanserinin nasıl oluştuğunu, en çok kimleri tehdit ettiğini ve tedavi yöntemlerini Op. Dr. Erkan Yıldırım anlattı.
Göğüs ve Akciğer Transplant Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Erkan Yıldırım, akciğer kanserinden korunmanın en iyi yollarından birinin sigara içmeyi bırakmak ya da hiç başlanmaması gerektiğini belirtirken, sozcu.com.tr okurları için detaylı bilgiler verdi.
KANSER NEDİR? AKCİĞER KANSERİ NASIL OLUŞUR?
"Her hücrenin hayatı boyunca belli bir bölünebilme sayısı vardır. Sağlıklı bir hücre gerektiği yerde ve gerektiği kadar bölüneceğini bilir.Buna karşın kanser hücreleri (akciger kanseri), bu bilinci kaybeder, kontrolsüz bölünmeye başlar ve çoğalırlar.
Kanser hücreleri birikerek tümörleri oluşturur. Kanserler normal dokuları sıkıştırabilir, içine sızabilir yada tahrip edebilirler. Eğer kanser hücreleri oluştukları kanserden ayrılırsa, kan yada lenf dolaşımı aracılığı ile vücudun diğer bölgelerine gidebilir. Gittikleri yerlerde kanser kolonileri oluşturur ve büyümeye devam ederler. Kanserin bu şekilde vücudun diğer bölgelerine yayılması sıçraması olayına metastaz adı verilir.
AKCİĞER KANSERİ KİMLERDE DAHA ÇOK GÖRÜLÜR?
Geçirilmiş tüberküloz (verem), veremden kalan yara dokusu üzerinde “akciğer kanseri” gelişebilir. Ailede “akciğer kanseri” olması akciğer kanserine yakalanma riskini arttırmaktadır.
Bir kere akciğer kanseri olan kişinin tekrar ikinci akciğer kanseri olma riski, hiç kanser olmamış kişiye oranla daha fazladır. Bunların dışında hastanın `riskli meslekler`den gelmesi, yine akciğer kanseri riski açısından önemlidir; Riskli meslekler; madenciler, tekstil, izolasyon ve tersane işçileri, petro-kimya, baca temizleyiciler, plastik sanayi işçileri, maden ve kaynak işçileri, çamaşır suyu üreticileri, cam seramik, muşamba ve batarya işçileri, boya, dökümhaneler, çelik işçileri gibi akciger kanseri açısından dikkat edilmesi gereken mesleklerdir.
AKCİĞER KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Öksürük, balgam, kanlı balgam, göğüs ağrısı, nefes darlığı, akciğer iltihabı, göğüs kafesi içine sıvı birikmesi, ses kısıklığı, tümörün damar basısı nedeniyle göğüs üst bölümünde boyunda ve baştaortayaçıkanödem(şişlik)İştahsızlık ve zayıflama,
Kemiğe yayılım sonrası kemik ağrıları, kanda kalsiyum artışı ve buna bağlı belirtiler,
Karaciğere yayılım sonrası, karaciğer büyüklüğü, ağrı ve ateş,
Beyine yayılım sonrası, bazı nörolojik (sinirsel) belirtiler ve nöbetler,
Bazı hormonların akciğer kanseri tarafından anormal salgılanması nedeniyle çeşitli hormonal bozukluklar da görülebilecek belirtiler arasındadır.
Akciğer kanseri büyümesinin 2/3'ünü (yaklaşık %70-75) tamamlamadan pek şikayete sebep olmuyor. Bu da çoğu durumda tanıda geç kalınmasının sebebidir akciğer kanserinde. Ancak yukarıda saydığımız şikayetler (öksürük, kan tükürme, göğüs ağrısı, ses kısıklığı vb) tedaviye rağmen geçmez, sebat eder veya artar veya nitelik değiştirirse şüphelenip bir uzmana gecikmeden ileri muayene ve tetkik için gidilmelidir.
AKCİĞER KANSERİNDE TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) hastaları birçok değişik yolla tedavi edilebilirler. Tedavinin seçimi hastalığın yaygınlığı ile ilgilidir. Bu grup akciğer kanserinde, cerrahi müdahale en yaygın tedavi şeklidir. Radyoterapi ve kemoterapi de hastalığın süresini yavaşlatma ve semptomları kontrol etmede kullanılmaktadır.
Küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) hızlı yayılır. Birçok vakada hastalık tanı konduğunda vücudun diğer bölümlerine de yayılmış durumdadır. Doktorlar vücuda yayılmış kanser hücrelerine ulaşmak için hemen hemen her zaman kemoterapi kullanırlar. Kemoterapi içeren tedavi de, akciğerdeki kanserler veya vücudun diğer bölümlerindeki kanserler hedeflenerek uygulanabilir. Bazı hastalara beyine yönelik radyoterapi, orada kanser olmasa da uygulanabilir. Bu tedaviye koruyucu beyin ışınlaması denir. Bu beyinde kanser oluşmasını engellemek için verilir. Cerrahi tedavi, küçük hücreli akciğer kanserinde çok az uygulanır.
Akciğer kanseri tedavisi birçok faktöre bağlıdır. Bunlar; akciğer kanserinin tipi, hastalığın evresi ve hastanın genel sağlık durumudur. Birçok değişik tedaviler ve tedavi kombinasyonları kullanılır." dedi.
Tümörün büyüklüğüne, yayılımına ve patolojik tipine bağlı olarak tedavide aşağıdaki tedavilerden biri veya birden fazlası kullanılır:
•Cerrahi tedavi (Akciğer kanserinin ameliyatla çıkarılması)
•Kemoterapi (ilaç tedavisi); neoadjuvan (cerrahi öncesi) ve adjuvan (cerrahi sonrası)
•Radyoterapi (ışın tedavisi) önemli yer tutmaktadır.
•Neoadjuvan tedavi (ameliyat öncesi), özellikle cerrahi öncesi Akciğer kanserini küçültmek ve ameliyat yapılabilir boyutlara ve daha doğrusu akciğer kanserinin evresini azaltmak adına uygun vakalarda uygulanan radyoterapi ve/veya kemoterapidir.
