Geç konuşma (konuşma gecikmesi) çocuğun yaşıtlarına kıyasla dil–konuşma becerisinde yetersiz olma durumudur. Geç konuşmada çocuk ilk kelimelerini söylemede, cümle kurmada ve kendini ifade etmede yaşıtlarına göre geride kalır. BİRÇOK NEDENİ VAR Konuşma gecikmesinin nedenleri şöyle sıralanabilir: Zeka sorunları, işitme sorunları, görme sorunları, kronik depresyon, sara (epilepsi) nöbetleri, dil bağı, yarık damak-dudak gibi ağız içi problemleri, yaygın gelişimsel gerilik, kardeş kıskançlığı, televizyon izleme, ailesel dil gecikmesi, travma, çok dilli aile (ebeveynlerin birden fazla lisanla konuşması). HANGİ YAŞLARDA BAŞLAR? Çocukların konuşma yaşları için net bir yaş bulunmamaktadır. Bu, her çocuk için farklılık gösterir. Ancak genellikle çocuklar 12’nci ve 18’inci aylarda ilk kelimeleri söylemeye başlar.  Konuşma gelişimi yaş olarak 1.5 yaş ile 3 yaş aralığını kapsar. Bu dönemdeki konuşmalar, her geçen gün daha anlaşılır olmakta ve artış gösterir.
Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı
TV NASIL ETKİLİYOR? Çocuklarda konuşma; birlikte oynanan oyunlar ve karşılıklı diyaloglarla gelişiyor. Televizyon izlemek, özellikle de 0-3 yaş aralığında tek başına ve başka hiçbir uyaran almadan uzun saatler boyunca televizyon karşısında kalmak çocuklarda konuşma gecikmesine neden olabiliyor. Özellikle 0–3 yaş arası çocukların telefon, tablet, bilgisayar ve televizyonla olan ilişkileri konuşma gecikmesi olasılığını artırdığından, bu yaş aralığında elektronik aletlere maruz kalmamaları kesinlikle yararlı olacaktır.

TEDAVİ YOLLARI NELERDİR?

Geç konuşma sorunu olan bir çocuk için bir uzmandan mutlaka yardım alınması gerekir. “Yaşı ilerledikçe geçer, “ben de küçükken geç konuşmuşum” gibi düşünceler tedavi sürecini güçleştireceği gibi sorunun daha da büyümesine yol açabilir. Öncelikle sorunun nedenine yönelik araştırmalar yapılması gerekir. Örneğin çocuğun işitmesine ve konuşmasına engel oluşturan işitme ya da görme sorunu araştırılmalıdır. Daha sonra yaşıyla uyumlu gelişim testi ve zeka testi değerlendirmeleri yapılmalıdır. Tüm bunlar normalse konuşmada gecikmeye neden olabilecek çevresel faktörler incelenmelidir. Tedavide oyun terapisi, konuşma terapisi ve özel eğitim desteğinden faydalanılmaktadır. Konuşma gecikmesinde çocuğun tedavisine erken başlanmasıyla, çocuk yaşıtlarıyla arasındaki açığını kısa sürede kapatacaktır.