Türkiye’nin en önemli moda etkinliklerinden biri olan Mercedes-Benz Fashion Week Istanbul’un 13'üncü sezonunu geride bıraktık. 'Kendinden daha fazlasın' sloganıyla dört gün süren MBFWI'a dünyanın dört bir yanından Türkiye'ye yabancı basın mensupları ve Influencer'lar geldi. Türk markaları ve tasarımcılar 2019 Sonbahar-Kış koleksiyonlarını sundu. İTKİB bu sezon pek çok tasarımcıya destek sağladı.
DEFİLELERİN PERDE ARKASI
Alanda yapılan etkinlikler, The Core alanı, defileler, şovlar derken, dört gün boyunca tabir yerindeyse modaya doydu... Bunlar moda haftasının tabii ki güzel tarafları... Bir de görünmeyen, özellikle genç tasarımcıları sıkıntıya sokan tarafları var; Gençlerin sponsor bulmakta güçlük çekmesi gibi...
Günümüzde özellikle moda camiasında, isim yaptıysanız, belli bir çevreye sahipseniz, bağlantılarınız kuvvetliyse sponsor bulmanız oldukça kolay. Zaten bu durumda sponsor aramanıza da gerek kalmadan, markalar size gelip teklif sunuyor... Peki ya genç bir tasarımcıysanız... İşte o zaman işler değişiyor... Çünkü tanınmıyorsunuz, çünkü yenisiniz... Belki de belli bir vizyona sahip değilsiniz...
MARKALAR RİSKE GİRMEKTEN KORKUYOR
Bazı markaların bu konudaki tutumları da oldukça yanlış. Emre Erdemoğlu'nun dediği gibi olgun elmayı seviyorlar, olgunlaşacak olanı değil! Dolayısıyla da gençlere şans tanımak yerine, işlerini riske atmıyorlar ve her zaman popüler olanı tercih ediyorlar... Sonuçta bu işlerde biraz da deneme yanılma yöntemiyle kararlar alınmalı diye düşünüyorum. Siz gençlere sponsor olacaksınız ki, onlar çıtayı yükseltsin, moda dünyası hareketlensin ve hep birlikte moda haftasını uluslararası boyuta taşımak içincanla başla çalışsınlar...
'SPONSOR OLURUM TASARIMA KARIŞIRIM' ALGISI
Sponsorlar moda haftalarında son dönemlerde çok daha öne çıkmaya başladı. Tasarımcının A'dan Z'ye her ihtiyaçlarını karşıladıkları gibi, hazırlanan koleksiyonlar üzerinde de hak sahibi oluyorlar!!! Ya da onlar işlerin bu şekilde yürüdüğünü düşünüyor... Üstelik tasarımcı da sponsor bulduğu için sesini çıkarmıyor. Tabii burada genel bir şey söylemiyoruz. İşine asla karıştırmayanları, taviz vermeyenleri ve kesinlikle prensiplerinden ödün vermeyenleri katmıyoruz bile...
Her ne kadar pek çok tasarımcı bunu kabul etmese de, maalesef her sponsor marka, koleksiyonları kendi istekleri doğrultusunda biçimlendirebiliyor. Geçtiğimiz moda haftasında da bunun örneklerini gördük. Sanki tasarımcı defilesi değil de, markaların şirket üniformalarının defilesini izliyormuş gibi hissediyorsunuz...
'VİZYON SAHİBİ KİŞİLERE SPONSOR OLUNSUN'
Sponsor sıkıntısından yola çıkarak, gerek genç tasarımcılara, gerek moda dünyasında kendini kanıtlamış isimlere, 'Sponsor bulmakta zorluk yaşıyor musunuz?', 'Neden gençler sponsor bulmakta güçlük çekiyor?' diye sorduk. Aldığımız cevaplar oldukça ilginçti... Kimi 'Vizyon sahibi kişilere sponsor olunsun' derken, kimi markaların asıl amacının tasarımcı üstünden kendi adını duyurma çabası olduğuna değindi... İşte 10 tasarımcının ağzından 'Sponsor' sorunsalı...
"SPONSORLAR GENÇLERİ DİREKT REDDEDİYOR"
Emre Pakel... Geçtiğimiz yıl Koza Genç Moda Tasarımcıları Yarışması'nda ikinci oldu. Mercedes Benz Fashion Week Istanbul'da defile yapan Pakel, sponsor bulmakta zorlanan genç tasarımcılardan biri. Bir defilenin 10 bin ile 50 bin TL arasında değiştiğini söyleyen tasarımcı, en çok gençlerin sponsora ihtiyacı olduğunun altını çiziyor ve "Bizlerin sponsora ihtiyacı varken daha tanınmamış bir marka olmanız sponsor bulmanızı çok güç kılıyor" diyor.
Emre Pakel
Şimdiye kadar birçok sponsorluk görüşmesi yapan Pakel, hep geri çevrilmiş. "Bütçe vermek istemeyen, ürün dağıtmak isteyen ve direkt reddedenler oldu. Türkiye’de genç insanların daha çok desteklenmesi gerektiğini düşünüyorum. Yerel ölçekte yer bulan globale taşınmak isteyen firma ve markaların yeniliğe ihtiyacı var bu da anca günümüzü yakalayan genç jenerasyonla mümkün" diyen Pakel, markaların korktuğunu söylüyor: "Genç olduğunuz için beklentilerin karşılanmamasından korkuyorlar bence. Genç bir tasarımcı olarak ben bazı riskleri almayı kabul edebilirken büyük firmalardaki bu korku neden, inanın ben de anlayamıyorum."
Pakel, sponsorluk için markaları aradığında bütçe vermek yerine nasihat verdiklerine de değiniyor... Genç tasarımcı "Günümüze değil de geleceğe yatırım yapmanın önemini anımsatıyorlar bana. Ben de önümde ne gibi bir projem var, diyerek kendi geleceğime yatırım yapıyorum daha çok çalışarak onların düşündüklerinin aksine" diyor.
Emre Erdemoğlu
Emre Erdemoğlu, 11 yıl önce ilk koleksiyonu 'Sandık Lekesi' ile Ege İhracatçı Birliği (EİB) Moda Tasarım Yarışması’nda 2'ncilik ödülü aldıktan sonra adını duyurmaya başladı. Ardından ulusal ve uluslararası birçok yarışmada da ödül kazandı. Emre şu an kariyerinde iyi bir noktaya gelse de, sponsor bulmakta güçlük çekmese de, gençlerin yanında... Onların sponsorluk anlaşmalarında zorlanmalarını "İnsanların sizi tanıması, anlaması ve yaptığınız işe güvenmesi biraz süreç alıyor" diye özetleyen Erdemoğlu "Bizim ülkemizde bu proses biraz yavaş ilerliyor. Olgun elmayı seviyoruz. Olacak olanı değil!" diyor. EİB'nin yarışmasında ikinci olduktan sonra, birliğin desteğini hiç esirgemediğini ve bu nedenle de sponsorluk konusunda zorlanmadığını anlatan Erdemoğlu "Her sezon farklı birlikteliklerim oluyor. Uzun yıllardır yurt içi ve yurt dışı defilelerime EİB destek oluyor. 11 yıl önce çıktığım yolda şu ana kadar ki tüm markalaşma sürecimde İTKİB'in ve EİB'in desteği hep çok büyük oldu. Son iki senedir hazırladığım koleksiyonlarda Derimod ile çok keyifli işler çıkarıyoruz" diyor.
Tuba Ergin
Tuba Ergin, Art Institute of Chicago’da moda tasarım dersleri aldıktan sonra La Salle Academy’nin Moda Tasarımı ve Pazarlaması diploma programını bitirdi. Şimdiye kadar pek çok giyim markasında danışmanlık yapan Ergin, sponsor bulmanın zor olmadığını düşünüyor "Ben buna katılmıyorum. İlk defilemde bile çok kolay sponsor bulabildim. Her işte olduğu gibi burada da yaptığınız işte ne kadar iyi olduğunuz, profesyonelliğiniz önemli" diyor ve kişi sponsor bulamıyorsa onunla alakalı olabileceğini söylüyor...
Sponsorların da beklentileri olduğunu belirten Ergin "Tanınmış bir markanın ya da tasarımcının sponsora özellikle medya nezdinde daha fazla görünürlülük sağlama şansı oluyor. Yıllar içerisinde oturmuş marka değerinden dolayı işler biraz daha kolaylaşıyor. Öteki taraftan yeni çıkan bir isim de yeteneği ve doğru stratejilerle kısa zamanda cazip bir hale gelebiliyor" diyor...
Serra Kefeli
Yurtdışında eğitim aldıktan sonra Milano’daki Domus Academy’de moda tasarımı üzerine master yapan Serra Kefeli, 2009 yılında markası Kith & Kin’i kurdu. Yaklaşık 10 yıldır kendi markası ve atölyesi olduğu için çevresinin hep kendisine destek verdiğini, sponsor konusunda da sıkıntı çekmediğini söylüyor Kefeli.
Gençlerin sponsor bulmakta zorlandığını ve bu konu hakkında ne düşündüğünü sorduğumuz Kefeli "Bu bir süreç ama harika bir moda haftası geçirdik ben artık her şeyden daha çok umutluyum" diye cevap veriyor...
Kadir Kılıç
Ünlü şarkıcı Hande Yener'e yaptığı tasarımlarla adını duyuran Kadir Kılıç da genç yeteneklerden biri... Her ne kadar şu an ismi pek çok kişi tarafından bilinse de, o da sponsor bulmanın çok güç olduğunu söylüyor. "Türkiye’de maalesef sponsor bulmak pek kolay bir iş değil" diyen Kılıç bir defilenin maliyetinin çok fazla olduğuna ve özellikle gençlerin desteğe ihtiyacı olduğuna değiniyor.
'Sponsor arayışı'nın ülkemizde yeni yeni oturmaya başlayan bir kavram olduğunu belirten Kılıç "Gençler çoğu zaman sponsor bulmanın kanallarını bilmiyor. Çoğu zaman da sponsorlar gençlere yardımcı olmak istemiyor. Bu işler vizyon işi. Vizyonu olan insanlara sponsor olunması lazım..." diyor.
Meltem Özbek
2010'daki Koza Genç Moda Tasarımcıları Yarışması'nın birincisi Meltem Özbek... Moda tasarımı eğitimi alan Özbek de sponsor bulmakta zorlanmayan isimlerden... "Sponsor deneyimlerim hep keyifli ve güzel geçti" diyen Özbek, gençlerin devlet desteğini en iyi şekilde kullanarak çok rahatladıklarını düşünüyor ve "Geçmişimde bu tarz devlet desteği süreçlerim oldu. Ama sponsor, kendi markalarının da reklamını yapmak adına bir süreçten geçebilmek için haklı olarak deneyimli ve işi hızlı çözecek, anlayabilecek bir marka ya da tasarımcıyı tercih ediyor" diyor...
Belma Özdemir
Tecrübeli tasarımcılardan biri Belma Özdemir. 2007’den bu yana Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Endüstriyel Giyim Tasarımı bölümünde yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak ders veren Özdemir Nil Karaibrahimgil ve Sertab Erener'in sahne kostümlerini de hazırlıyor... 2003 yılında Euorvision'da Sertab'ın giydiği kıyafette Özdemir imzası var...
Özdemir sadece gençlerin değil, profesyonel tasarımcıların da sponsor bulmakta güçlük çektiğini düşünüyor: "Tecrübeli tasarımcılar da bir telefon ile sponsor bulamıyorlar. Bu network ile ilgili bir durum. Çevreniz ne kadar geniş ise ulaşabileceğiniz kişi fazlalaşıyor. Gençlerin desteklenmesi gerekliliğine yüzde 100 katılıyorum."
Volkan Güzelce ve Koray Arıcı
İki genç girişimci Volkan Güzelce ve Koray Arıcı'nın kurduğu Brand Who, erkek modasına yön veren markalardan biri... 2012 yılından bu yana 'Giyinmek Paylaşmaktır' mottosuyla koleksiyonlar hazırlayan tasarımcılar herkesin aksine sponsor arayışına girmeyen tasarımcılardan... "Sponsorluk konusunda karşılıklı yarar kriteri, bizim için finansman konusundan daha önemli" diyen Brand Who kurucuları, sponsor bulmak istediklerinde de zorlanmadıklarını belirtiyor.
Sponsorların genç ya da tecrübeli diye ayırmamak gerektiğinin altını çizen tasarımcılar: "Moda haftası çerçevesinde değerlendirecek olursak, tecrübeli ya da genç tasarımcı ayrımı yapmadan çıtayı uluslararası boyuta taşımak için hepimizin birlikteliğe ve desteğe ihtiyacı var." diyor...
Ceren Ocak
Lasalle international Academyde moda eğitimi alan Ceren Ocak, markaların maalesef destek değil hep adlarını duyurmak için sponsorluk verdiklerinin altını çiziyor: "Kimse yaptığın işin ne kadar iyi olduğuyla ilgilenmiyor. Asıl amaç desteklemek değil, o isimle kendi ismini duyurmak. Sonuçta popüler isimlere sponsor olmak o markanın da çok daha fazla duyulmasına neden oluyor."
Gökhan Yavaş
Son iki koleksiyonuyla dikkatleri üzerine çekmeyi başaran Gökhan Yavaş şanslı isimlerden zira sponsor bulmakta hiç zorlanmamış. Yaptığı üç defilede de aynı sponsorla yoluna devam eden Yavaş, buna rağmen genç ya da tecrübeli kimsenin kolay sponsor bulabildiğine inanmıyor: "Firmalar genel olarak içinde bulunduğumuz süreçte bu tip konulara bütçe ayırmaya çok yatkın olamıyorlar" diyen Yavaş, "Tecrübeli tasarımcılar kısmına gelirsek, isimlerinin marka değerleri, sponsor firmalar için daha çok reklam getirisi sağlayabileceği için öncelikli tercih sebebi olabiliyor ki bu çok normal, sonuçta firmaların da beklentisi bu isimlerle beraber belirli bir hedef kitleye ulaşabilmek" diyerek Ceren Ocak gibi, asıl markaların reklam peşinde olduğunu söylüyor...
Şansım Adalı
Son zamanlarda ışığı parlayan isimlerden biri Şansım Adalı... Tasarımları büyük beğeni topladığı gibi, taklitlerini de sık sık görmeniz mümkün... Başarılı isimlerden biri olan Adalı da sponsorlukların kolay olmadığının altını çiziyor. "Sponsor bulmak sanıldığı kadar kolay olmuyor maalesef" diyen Şansım "Her firmanın kendine göre öncelikli giderleri oluyor ve bu pastadan pay almak Türk tasarımcılar için sanıldığı kadar basit değil" diyor.
Kimsenin bir telefonla sponsor bulamadığına da değinen Adalı, burada isim ve marka bilinirliğinin devreye girdiğinden bahsediyor: "Yatırımcılar ve sponsorlar kesin ve mutlak surette pozitif geri dönüş alacaklarından emin olmak istiyorlar. Fakat genç tasarımcıları destekleyip, sektöre sahip olmalarını mümkün kılabilirler."
