Kadıköy Moda'da bulunan iki katlı 8-10 masalı butik bir kafe K.... Kiraların 10 bin TL'den başlayıp 60 bin TL'ye kadar uzandığı Moda'da; K... isimli kafenin kirası da işletme sahibinin söylediğine göre yaklaşık olarak 10 bin TL. Menü fiyatları ise çevresindeki birçok kafeden daha yüksek. Her yerde 9-10 TL arası olan Türk kahvesi burada 12 TL, ufacık bir sandviç ise 22 TL. Mekanın tasarımı Moda'yı sevenler için çok uygun. Tamamen bol bol fotoğraf çekip Instragram'a yüklemelik. Aynı zamanda hafta içi çok sakin olduğu için tam da kitap okumalık ve ders çalışmalık.
Kafede ders çalışmak yasak...
Ama bu kafede ders çalışmak, kitap okumak, bilgisayar açmak yasak. Bir filtre kahve söyleyip kitabımızı çıkardığımızda; "Burada ne yazık ki kitap okumak yasak" tepkisiyle karşılaştık. 'Neden' diye sorduğumuzda ise "Burası butik bir kafe. Starbucks gibi bir imkanımız yok. Yaklaşık olarak 10 bin lira kira ödüyoruz. İnsanlar bir çay-kahve söyleyip saatlerce oturuyorlar. Bu şekilde nasıl para kazanacağız?" diyerek kendilerini savundular.
"KİTAP OKUMAK YASAK, TELEFONLA OYNAMAK SERBEST"
Sonrasında tam yan masamıza iki genç geldi ve ders çalışmak için defterlerini çıkardılar. Kahvelerini getiren garson kız bu defa da onlara "Burada ders çalışmak yasak lütfen defterleri kaldırın" diye tepki gösterdi. Gençler sebebini sorduğunda ise garsonun cevabı "Çok fazla suistimal ediliyor. Sirkülasyon sağlayamıyoruz." oldu. Bu olaylar olduğunda kafede sadece 4 müşteri vardı. Diğer masaların hepsi boştu. Bu ilginç kafede kitap okumak, ders çalışmak, bilgisayar açmak yasak ama telefonda oynayarak saatlerce oturmak serbest. Burada yaklaşık olarak iki saat oturduk. Diğer gençler de öyle. Ama hiç kimse "o telefonla oynamayın" diye tepki göstermedi.
İşletmeciler; kitap okuyan ve bilgisayar kullanan müşterilerden şikayetçi...
Tepkilerin odağındaki K... isimli kafenin 200-300 metre ilerisinde bir başka kafeye gittik. İlk kafeden çok daha küçük 3-4 masalı bir işletme. Burada fiyatlar daha makul. Türk kahvesi 9 TL, filtre kahve 11 TL. Üstelik burada K.... isimli kafenin çeyreği kadar olmasına rağmen saatlerce oturup kitap okuyabiliyor, bilgisayar açabiliyorsunuz. Kimse de sesini çıkarmıyor. Bir Türk kahvesi eşliğinde yaklaşık bir saat burada kitap okuduk. Hiç kimseye 'onu yapmayın, bunu yapmayın' dediklerini görmedik. Şimdi bu davranış gerçekten kiralarla mı ilgili, yoksa işletme sahibinin bakış açısıyla mı?
TOPLU GRUPTAN RAHATSIZ OLAN BİR MEKAN....
Bir diğer mekan ise yine Kadıköy'de bulunan M... isimli kafe. Yemek yemek için gittiğimiz bu kafede de yine ilginç bir olaya şahitlik ettik. Garsonlar sık sık arka masamızda bulunan liseli bir gruptan rahatsız olduklarını hareketleri gösterdiler. Liseli gençler de bu durum karşısında daha fazla mekanda kalmayı tercih etmediler.
Bu ve benzeri birçok olayı son günlerde özellikle paylaşım sitelerinde çokca duymaya başladık. Üstelik Kadıköy gibi diğer semtlere göre daha elit bir bölgede böyle olayların yaşanması oldukça enteresan. Çünkü Kadıköy'deki bu tarz mekanlar, daha çok kitap okumayı seven, bütün işini bilgisayarla yürüten kesimin uğrak yeri.
Kitap okumanın yasak olduğu kafede, fiyatlar ise ortalama seviyede.
Bizim de 'test etmek' için uğradığımız K... isimli kafe son bir hafta boyunca sosyal paylaşım sitelerinde eleştiri odağına konulmuş, mekan sahibi de kendini "Kiralar ve yüksek maliyet ile" savunmak zorunda kalmıştı.
Kafenin paylaşım sitesinden eleştirilere yanıt veren işletme sahibi "12 Mart 2019 tarihinde, bir twitter kullancısı tarafından yanlış anlaşılma kaynaklı kafemiz hakkında bir paylaşımda bulunulmuştur. 'K....... Kafe', küçük ölçekli, kendi halinde, butik bir kahavesi olarak, misafirlerinin ihtiyaçlarına etkin bir biçimde cevap vermeyi ve onları keyifle ağırlamayı misyon edinmiş 10 masalık bir işletmedir. Yanlış anlaşılmayla sonuçlanan durumun aslı şudur ki; 'K..... Kafe'yi çalışma ofisi ya da etüt merkezi gibi kullanmak eğiliminde olan misafirler, gerek işletmenin sürekliliği gerekse diğer misafirlerimizin aradığı atmosferin sağlanması açısından
bir tehdit oluşturmaktadır. 'K..... Kafe'nin girişinde bulunan uyarı yazısı, hassasiyle gözettiğimi bu iki durumu net bir şekilde ortaya koymaktadır. Kafede kitap okunmasının yasak olması gibi bir durumda, ibare de asla söz konusu değildir. Artı olarak 'K.... Kafe'de kitap okumanın yasak olması dünya görüşümüz ve işletme anlayışımız açısından da mümkün değildir. Kaldı ki 'K..... Kafe'nin ikinci katında misafirlerimizin okuması için sürekli olarak dergiler ve kitaplar bulunmaktadır. Bu yanlış anlaşılmadan ötürü sosyal medyada işletmemiz aleyhinde yürütülen linç kampanyası, en basit deyimiyle yargısız infazdır. Yapılan yargsız infaz neticesinde 'K..... Kafe'nin itibarının zarar görmesi ya da kapanması dolayısıyla, çalışan emekçilerin işsiz kalma tehlikesi, aleyhte paylaşımda bulunanların dikkatlerine sunulmuştur. Kendi ayakları üzerinde bin bir zorlukla durmaya çalışan küçük bir işletmeye karşı kuvvetle muhtemel bir yanlış anlaşılmadan ötürü başlayan bu linç kampanyasını üzüntüyle izlemekteyiz. Yapılan linç kampanyasının en başta vicdana
ve hukuka uygun olmayacağını kamuoyunun takdirlerine saygıyla sunuyoruz."
PEKİ MALİYET DURUMU GERÇEKTEN KİTAP OKUTMAYA ENGEL Mİ?
Tüm bu tartışmaların ardından bir de söz konusu mekanların işletme maliyetine ve bölgedeki kiralara göz attık.
İlan sitelerinden derlenen bilgilere göre Kadıköy'deki 300 metrekarelik bir kafenin aylık kirası 30 bin TL.
230 metrekarelik bir başka dükkanın aylık kirası 17 bin TL, 20 metrekarelik bir dükkanın kirası ise 3 bin TL.
Bir garsonun aylık maaşı part-time ve full-time olmak üzere değişiyor. Full-time çalışan garsonlar yaklaşık olarak 1500-2 Bin 200 TL arasında maaş alıyor.
Part-time çalışan garsonlar ise günlük 50-100 TL arasında çalışıyor.
ESNAF KÜLTÜRÜ MÜ DEĞİŞİYOR?
Yani Kadıköy'deki ortalama bir kafenin günlük işletme maliyeti yaklaşık bin 500 lira. Peki bu durum daha fazla satış yapabilmek için müşteriye kötü davranma hakkını veriyor mu? Yükselen maliyetler esnaf kültürünü değiştiriyor mu? Şimdilik tüm bu sorular yanıtsız durumda...
