İtalyan rejisör Renato Bonajuto: ‘Türkiye geriye gidiyor’ diyorlar. Kesinlikle operada değil!

  Türkiye’ye hoş geldiniz. Ne zamandır buradasınız? Teşekkür ediyorum. 4 Mart’tan beri buradayım. Bu Türkiye’ye ilk gelişim değil. 2013 yılında yine İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin daveti üzerine, Viyana Sarayı’nın baş bestecisi Salieri’nin ‘Önce Müzik Sonra Söz’ (Prima la musica e poi le parole) ve Mozart’ın ‘Opera Müdürü’ eserlerini sahneye koymak için gelmiştim. Falstaff Operası 1893 yılından bu yana, sahneleme ve müzikal çalışmaları bakımından neden dünyanın en zor operalarından biri olarak biliniyor? Falstaff , dünya opera klasikleri arasında en zor sahnelenen operalardan biri olarak bilinir. Çünkü Verdi, 20. yüzyıl müziğine hakim olan bir stil geliştirmiş, müzikali adeta bir dantel zarafeti ile işlemiştir... Bunda; Verdi’nin Sheakespeare’nin Othello’sunu tiyatro sahnesinden opera dünyasına birlikte aktardığı İtalyan metin yazarı Arrigo Boito’nun katkısı büyüktür. Boito, William Sheakespeare’in eserlerindeki dil müzikalitesini korur. Bu da eseri oldukça zorlaştırır. Bu kadar zor bir eseri çıkartabilmek için partisyonlar üzerinde ne kadar çalıştınız? Falstaff , İtalyanca olarak seslendiriliyor. Melodiler bir anda ortaya çıkıyor, ama neredeyse duyulduğu anda kayboluyor. Kolay çıkan bir eser kesinlikle değil. Partisyonlar üzerinde çok fazla çalışma yapılması gerekiyor. Biz, yaklaşık bir ay boyunca çok yoğun bir tempoda çalıştık. Sahneleme aşamasında en çok nelere dikkat ettiniz? Konusu 1500’lü yıllarda İngiltere’de geçiyor ama operadaki bütün karakterler 1893 yılına ait. Bunu gerek dekor, gerek kostümlerde olduğu gibi koruduk. Ana yapıyı bozmamaya dikkat ettik. Bir operanın rejisörü olmak, o rejisöre çok büyük bir sorumluluk yükler. Eserin son hali başlarken hayal ettiğiniz gibi oldu mu? Daha önce dört defa farklı prodüksyonlarda Falstaff’ı sahneledim ben. Bu beşinci oluyor. İtiraf etmeliyim ki; eserin son hali hayal ettiğimden çok daha iyi oldu. Peki daha önce farklı ülkelerde Falstaff’ı sahneye koyan biri olarak İstanbul Devlet Opera ve Balesini nasıl buldunuz? Çok şanslısınız Suat Arıkan gibi bir müdürünüz var. 2013 yılından bu yana geçen beş yılda bile on yıllık ilerleme kat edilmiş. Kaldı ki ben o yıllarda da kötü bulmamıştım. Sadece ufak tefek eksiklikler vardı. Şimdi onlardan eser kalmamış. ‘Türkiye geriye gidiyor’ diyorlar. Kesinlikle operada değil! İstanbul Devlet Operası’nı İtalya’daki Devlet Operası ile karşılaştırdığım zaman tek bir şey söyleyebilirim; ‘Bizim bütçemiz sizden daha fazla! Bu da bize olanak sağlıyor. Buna rağmen burada Falstaff’ı sahneye koyarken gerek kostüm, gerek dekor aradığım ne varsa hepsi sağlandı. ’ Rejisör olarak çalışırken kendi iradenizi kabul ettirmeniz gerekiyor. Bu açıdan değerlendirecek olursanız İtalyanlara nazaran Türklerle çalışmak zor muydu? Aksine daha kolaydı. Çünkü sanatçılarınız çok azimliler ve daha fazlasını öğrenmek için can atıyorlar. Bu da benim işimi kolaylaştırdı. Eserde; aşk, para, hırs, entrikalar gibi tüm beşeri duyguların yaşandığı bir karmaşanın sonunda, budalalarla dolu olan bu dünyada, her şeyin bir şakadan ibaret olduğu vurgulanıyor. Sizce gerçek hayat nasıl? Hayat bir yalandan ibaret bu yüzden yaşamda bir an bile umutsuzluğa düşmemek gerek. Bizi kırmayıp Sozcu.com.tr’ye konuştuğunuz için çok teşekkürler. Dün akşam 20:00’de Süreyya Operası’nda prömiyeri gerçekleştirilen Verdi’nin son başyapıtı ‘Falstaff’ operası 10,11,13,14,21,24 ve 25 Nisan’da opera severlerle buluşmaya devam edecek. Kaçırmayın derim. Fotoğraflar: Orçun Ataman ( İstanbul Devlet Opera ve Balesi )