Konumuz “yerli ve milli otomobil” palavrası. Bu konuda daha önce iki makale yazdım. Bir daha yazmam diyordum. Ama anlaşılan daha çok yazacağım. Çünkü bu proje yüzde 100 gayri iktisadidir. Halkın 40 milyon doları heba olmuştur. Bundan sonra da daha çok parası çarçur olacaktır. Bu projenin zararı sadece kendine olmayacaktır. Korkarım bu proje, sırtını devlete dayamış olmanın yaratacağı “haksız rekabet” ile Türk otomotiv sanayisinin gelişmesine ciddi sekte vuracaktır.

LEVENT KIRCA DERDİ Kİ: YOKSA İZAHI, VARDIR MİZAHI


Benim yazılarımda “vallaha bu işe aklım ermedi” tarzı bir ibare yer almaz. Çünkü şöyle düşünürüm. Eğer bir işe aklım ermediyse, o konuda bir şey yazmamam gerekir. Okur benden acizlik ifadesi değil, açıklama bekliyor derim. Yok, bu ibareyi tersten kullanıyor, yani “aklım çok iyi eriyor, ama yapılan yanlıştır” demek istiyorsam bunu da doğrudan söylerim. İlk bakışta neye hizmet ettiği anlaşılamayan her akçeli işin, mutlaka birileri için akçeli bir amacı vardır. Sebepsiz sonuç olmaz. Eğer aklıma gelen sebepleri yazmam beni müşkül durumda bırakacaksa ben de Levent Kırca gibi “yoksa izahı, vardır mizahı” der dalgamı geçerim.

BU PROJE HATALIDIR; ÇÜNKÜ:


1.Türkiye’de gelişmiş bir otomotiv sanayisi var. Bu sektörün ulaşmış olduğu ihracat rakamları göz kamaştırıcıdır. Bu fabrikaların yabancı ortaklarla kurulmuş olması gerçeği değiştirmez. Nitekim milli olduklarını iddia edenler de yabancıya gitmişler. Saab’ın tabiri caizse “beş kocadan dul kalmış” modelini kendilerine eş seçmişler. Demek ki; ortada bir yerli ve milli bir proje yok.
2. AKP’nin iktisadi politikası “serbest piyasa” ekonomisidir. Bu ilkeden kalkarak Kamu İktisadi Teşebbüsleri özelleştirilmiştir. Hatta, hava ve deniz limanları işletmek gibi kamusal sayılabilecek hizmetleri bile özel girişimcilere yaptırma yöntemi benimsenmiştir. Bu felsefedeki bir siyasi iktidar, devlet eliyle “otomobil fabrikası” kurmaz.
3. TÜBİTAK bir KİT değildir. İktisadi işletmecilik yanı yoktur ve olmamalıdır. Böylesi bir bilimsel kurum, amacından sapmamalıdır.

SANAT VE SANAYİ


Sanat, bir eserden bir tane; sanayi o eserden çok tane yapmaktır. Sanatsız sanayi olmaz. Ama sadece sanatla, yani prototip yapmakla sanayi kurulamaz. Bu projeyi akla ziyan buluyorum. Ama anlaşılan “inadım inat, her kuşta vardır iki kanat” denecek ve bu iş devam edecektir. Yine de belki faydası olur diye şunu öneriyorum. Sanayi Bakanlığı, eğer ülkemizde “yerli ve milli” otomobil veya otomotiv pilleri üretecek bir sanayi kurmak istiyorsa, bu maksatla derhal bir “devlet şirketi” (KİT) kurmalıdır. Bu şirket, yabancı otomobil veya pil üreticileriyle işbirliği yapabilir veya ortaklıklar kurabilir. TÜBİTAK ve teknik üniversiteler konuya bilimsel katkıda bulunur. Ama TÜBİTAK marifetiyle sanayi kurulmaz.
Son söz: Mikro ekonomide çok mikropluk olur.