Samanyolu'nun adı nereden geliyor? Samanyolu kelimesinin kökeni ne?

Matematik ve Fen Bilgisi’ndeki ‘Samanyolu’, ‘F-G çizgisi’ ile ilgili tartışmalar ise trajikomik durumlara neden oldu. Bir bürokrat ”Galaksi” ifadesinde geçen ”Samanyolu’' kelimesinin çıkarılmasını önerdi. FETÖ’nün kapatılan ”Samanyolu” adlı okulları gündeme geldi. Peki Samanyolu ismi nereden geliyor?

SAMANYOLU KELİME KÖKENİ

Farsça'da "saman" mânasına gelen kâh keh ile "çekenler" demek olan keşân kelimeleriyle yapılmış, "saman çekenler, saman taşıyanlar" anlamındaki bu isimle güneş sisteminin de içinde bulunduğu, dünyadan çok uzakta ve merkezden dışa doğru sayıca azalan, disk şeklinde, bulutsuz gecelerde açıkça görülebilen yıldızlar kümesi ifade edilmiştir. Kelime bu anlamıyla dilimize samanyolu olarak girmiş ve galaksiyi tanımlamak için kullanılmıştır.

GALAKSİMİZİN ADININ BATI KÜLTÜRÜNDE ANLAMI NE?

Galaksi adının kökeni, eski Yunancada bizim galaksimizi belirtmek üzere kullanılan “sütlü, süt gibi, sütsü” anlamlarına gelen galaxias sözcüğü ya da "süt dairesi" anlamındaki kyklos galaktikos terimidir. Bu terim ve dolayısıyla Batı kültüründe Samanyolu için kullanılan "Süt Yolu" (Milkyway) terimi eski Yunan mitolojisi'ndeki bir mitosdan kaynaklanır: Bir gece, Zeus ölümlü bir kadından yaptığı oğlu Herakles'i farkettirmeden uykuya dalmış olan Hera'nın göğsüne koyar. Bebek Herakles, Hera'nın memelerinden akan sütü içecek ve böylece ölümsüz olacaktır. Fakat Hera, gece uyanıp tanımadığı bir bebeği emzirdiğini farkedince onu fırlatıp atar ve boşalan memesinden çıkan süt de gece gökyüzüne fışkırıp akar. Hikâyeye göre geceleyin gökte sönük bir ışıkla pırıldar halde gördüğümüz “Süt Yolu” (Türkçe’de Samanyolu) denilen kuşak, böyle oluşmuştur.