KARA KUTU NEDİR?
Uçuşa dair her tür veriyi kaydeden kara kutular ayakkabı kutusu büyüklüğünde ve yaklaşık 5 kg kadardır. Çarpma etkisini asgariye indirmek için uçağın kuyruk kısmında yer alır. Kutudaki sinyal sistemi suyla temas halinde devreye girer ve kutunun bulunması için 90 gün boyunca ve 6000 metre derinliğe kadar sinyal verir.
ABD Federal Havacılık Dairesi FAA, uçakların düşmesi halinde araştırmacıların işini kolaylaştırmak için uçaklara iki kara kutu taşıma zorunluluğu getirmiştir. Bunlardan biri, uçağın son 25 saatindeki konum, yükseklik hız gibi 88 farklı alanda uçuş bilgilerini içerir. İkinci kutu ise kokpitteki son iki saatlik ses kaydını.
Çarpma etkisine karşı özel koruma testlerinden geçen kutu 1100 derece ısıda bir saat, tuzlu suda 30 gün dayanacak şekilde yapılmıştır. Kara kutunun içerdiği bilgi çarpma sonrasında da kullanılabilir ve işe yarar olduğu içindir ki bu teknoloji bugün bile geçerliliğini koruyor.
KARA KUTU NELERİ KAYDEDER?
Aşağıdaki listede verilenler orta büyüklükte bir uçakta kaydedilecek 88 parametreden bazılarıdır:
Zaman
Basınç irtifası
Hava hızı
Baş doğrultusu
İvme (Dikey)
Yunuslama durumu
Roll durumu
Pilotun Telsizi açma kapamaya elle müdahalesi
Motor gücü
Autopilot çalışıyor mu?
Uzunlamasına ivme
Yunuslama Kontrol verisi
Lateral Kontrol verisi
Rudder pedal verisi
Asli yunuslama kontrol yüzey pozisyonu
Asli lateral kontrol yüzey pozisyonu
Asli yalpa kontrol yüzey pozisyonu
Lateral ivme
Yunuslama yüzey kontrol posisyonu
Kokpittte flap yüzey seçimi, firar kenarı;
Kokpittte flap yüzey seçimi, hücum kenarı;
Dış ortam sıcaklığı
Otopilot durumu
Radyo irtifası
Hücum açısı
Hidrolik basınç
Yer hızı
Fren basıncı
DC elektrik dağıtıcı statüsü
TURUNCU OLMASINA RAĞMEN NEDEN KARA KUTU?
Niçin bu şekilde adlandırıldığı kesin olarak bilinmiyor. Warren’ın cihazını inceleyen bir gazetecinin, gizemli bir cihaz olmasına atıfla bu ismi taktığı yönünde bir teori var. Bir teoriye göre ise cihazın ilk modellerinin ‘film’ temelli olması ve bozulmamaları için, fotoğrafçıların ‘karanlık odası’ gibi hiçbir ışık almayacak şekilde karanlık olmasından dolayı bu şekilde adlandırıldılar. Kayıtlardaki ilk kullanımı, 1958 yılı Ağustos ayındaki bir havacılık araştırma konseyi toplantısı sırasında, bir İngiliz Hava Kazaları Araştırma Şubesi yetkilisince olmuş.
Aslında havacılık endüstrisi ve resmi uçuş terminolojisinde bu cihazlara ‘kara kutu’ denmiyor. Resmi adı ‘Flight Recorder (Uçuş Kaydedicisi)’ veya ‘Flight Data Recorder (Uçuş Verileri Kaydedicisi)’ şeklinde. Ama buna rağmen medyada ve gayriresmi kullanımda ‘kara kutu’ şeklinde anılmaya devam ediliyorlar. Parlak turuncu renkte olmaları ise zorunludur.
