HAŞİMATO HASTALIĞI NEDİR?
Hashimoto hastalığı (aynı zamanda Hashimoto tiroiditi olarak da bilinir), tiroidi etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Herhangi bir otoimmün hastalıkta, bağışıklık sistemi mikroplara saldırmak ve vücudu iyileştirmek için tasarlanmıştır ancak haşimato hastalığında bağışıklık sistemi yanlışlıkla kendi kendine saldırır.
Haşimato hastalığı, vücut bir virüs tehdidi altındaymış gibi tiroid hücresine saldırdığında ortaya çıkar. Bu, tiroid fonksiyonlarında ve hormon üretiminde azalmaya yol açar.
Tiroid, nefes borusunun önüne tutturulmuş kelebek şeklinde bir bezdir. Hormonların üretilmesinden, depolanmasından ve kullanılmasından sorumlu endokrin sistemin bir parçasıdır. Aynı zamanda kronik lenfositik tiroidit olarak da bilinen Haşimato hastalığından kaynaklanan iltihap, çoğu zaman zayıflamış bir tiroid bezine (hipotiroidizm) yol açar.
Haşimato hastalığı, 1912 yılında Hakaru Haşimato adlı bir Japon doktor tarafından tanımlanmıştır. Bu nedenle haşimato hastalığı adını almıştır. Toplumun %2’lik kısmında görülen haşimato hastalığı, erkeklere kıyasla kadınlarda daha sık görülür.
HAŞİMATO HASTALIĞI BELİRTİLERİ
Haşimato hastalığı olan birçok kişi ilk başta herhangi bir semptom yaşamaz. Haşimato hastalığının en belirgin belirtilerinden biri boynun önünün şişmiş görünmesini sağlayan iltihaplı ve genişlemiş bir tiroid olan guatrdır.
Hashimoto ve hipotiroidizm en sık ve kolayca tanınan semptomları aşağıdakileri içerir:
Erken dönemde:
- Hâlsizlik
- Zihnî faaliyetlerde azalma (unutkanlık, uykuya meyil)
- Kas ağrıları ve kramplar, eklem ağrıları,
- Aşırı üşüme
- Kabızlık
- Kuru cilt, saç tellerinde incelme, tırnaklarda incelme ve kolay kırılma
- Adet düzensizliği ve belki kısırlık/düşük...
Geç dönemde:
- Konuşmanın ağırlaşması, yavaşlaması, seste kalınlaşma
- El-yüz ve ayaklarda ödem (şişlik)
- Tat ve koku almada azalma
- Kilo alma (çok nadir kilo kaybı da olabilir)
- Cilt renginde solukluk/sararma
- Kaşların yan taraflarında incelme hatta dökülme
- Dilde kalınlaşma
- Nabızda yavaşlama
Foto: shutterstockHAŞİMATO HASTALIĞI NEDENLERİ
Haşimato'nun kesin nedeni bilinmemektedir, ancak birçok faktörün rol oynadığına inanılmaktadır. Bazı bilim adamları bir virüsün veya bakterinin hastalığı tetikleyebileceğini düşünürken, bazıları genetik bir kusurun olabileceğini düşünüyor. Aşağıdaki faktörler haşimato hastalığına yakalanma riskinizi yükseltebilir:
Genler
Haşimatolu kişilerin genellikle tiroid hastalığı veya diğer otoimmün hastalıkları olan aile üyeleri vardır. Bu, hastalığa genetik bir bileşenin neden olduğunu göstermektedir.
Cinsiyet
Kadınların Haşimato hastalığına yakalanma olasılığı çok daha fazladır.
Yaş
Haşimato hastalığı herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir, ancak daha sık orta yaşta ortaya çıkar.
Hamilelik
Haşimato hastalığı riskini arttırabilir. Haşimato hastalığının tetiklediği düşünülen durumlardan bir diğeri ise hamileliktir. Doğum sonrasında birçok kadın hipotiroidinin değişik formunu geçirebilir ve bu durum kendiliğinden geçebilir. Ancak bu tip vakaların %20’sinde yıllar sonra haşimato hastalığı meydana gelebilir. Buna bağlı olarak hamileliğin haşimato hastalığına neden olabileceği düşülmektedir.
Aşırı iyot
Araştırmalar vücudun tiroid hormonları yapması için gerekli olan bazı ilaçların ve çok fazla iyotun duyarlı insanlarda tiroid hastalığını tetikleyebileceğini gösteriyor.
Radyasyona maruz kalma
Aşırı derecede çevresel radyasyona maruz kalan insanlar Haşimato hastalığına daha yatkındır.
Diğer otoimmün hastalıklar
Romatoid artrit, tip 1 diyabet veya lupus gibi başka bir otoimmün hastalığa sahip olmak Haşimato hastalığına yakalanma riskinizi arttırır.
HAŞİMATO HASTALIĞI TEDAVİSİ
Haşimato hastalığının bilinen bir tedavisi yoktur. Ancak gerekli müdahalelerle, haşimato hastalığının yol açtığı hipotiroidi kontrol altında tutularak, şikayetler hafifletilebilir. Ancak guatr ve tiroid yetmezliği gibi durumlar karşısında tiroid hormonu takviyesi yapılır. Beslenme düzenine ek olarak verilen tiroid hormonu ömür boyu kullanılır.
