MB GÖSTERİYOR
Bu açıklamalar Merkez Bankası’nın bilanço verilerinin yeniden tartışmaya açılmasına neden oldu. Diğer ülke merkez bankaları ve yurtiçi bankalarla yapılan vadeli takas (swap) işlemlerinin rezervleri nasıl makyajladığı bir kez daha gözler önüne serildi.
Twitter hesabından MB döviz rezervleri hakkında paylaşımda bulunan Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, “28 Mayıs 2021 itibarıyla MB’nin brüt rezervleri 93.7 milyar dolar, net rezervleri 13.6 milyar dolar, swap hariç net rezervleri eksi 56 milyar dolardır” dedi. Eğilmez, swap hariç net rezervlerin Merkez Bankası’nın verilerinden hesaplandığının da altını çizdi.
MAKYAJLANMIŞ
Tera Yatırım baş ekonomisti Enver Erkan ise Türkiye ile Çin arasında yapılan swap anlaşmasına dikkat çektiği açıklamasında “Brüt rezervlere rakamsal katkısı var, evet, ancak swap aynı zamanda bir yükümlülüktür. Çin’in elinde TL, bizim elimizde yuan olacağı için bunun geçerli bir para birimine çevrilmesi gerekir. İki ülke arasındaki para takası, vadesi geldiğinde bu sefer ters şekilde yapılacak. Yani aslına bakıldığında Çin swap anlaşması bilançoyu daha iyi gösterir, ama daha iyi yapmaz” değerlendirmesinde bulundu.
Bankaların MB ile gerçekleştirdiği swap işlemleri sayesinde rezervlerdeki dramatik düşüş bir anlamda makyajlanmış oluyor. MB’nin ‘uluslararası rezervler ve döviz likiditesi’ tablosuna göre, yurtiçi ve yurtdışı yerleşik bankalarla yapılan swap işlemlerden kaynaklanan net döviz ve altın yükümlülükleri 69.4 milyar dolara çıktı. Bu tutar, aynı dönemde 93.6 milyar dolar olan resmi rezerv varlıkların yüzde 74’ünü oluşturuyor. Bu oran 2019 sonunda yüzde 17 seviyesindeydi.
‘Cumhurbaşkanı’na yanıltıcı bilgi verildiği anlaşılıyor’
CHP İstanbul Milletvekili İlhan Kesici, Twitter hesabından MB’nin swap hariç net rezervlerinin eksi 55 milyar dolar seviyesinde olduğuna işaret ederek, “MB rezervleri hakkında Cumhurbaşkanı’na eksik ve yanıltıcı bilgi verildiği anlaşılıyor” dedi. Cuma akşamı IMF raporunda, Türkiye’nin brüt rezervlerinin tavsiye edilen yeterlilik aralığının çok altında olduğu belirtildi. Açıklamada, düşük rezervin gölgesindeki Türkiye’nin şoklara karşı kırılgan olduğu vurgulandı.