HATA: Çocukların hastalık hakkında yönelttiği soruları geçiştirmek, ilgisini başka bir yöne çekmeye çalışmak.
DOĞRUSU: Hiçbir şey yokmuş gibi davranıp tehlikeler konusundaki bilgileri saklamak çocukların kaygılarını artırabiliyor. Çocukların yönelttiği soruların yaşlarına uygun olarak ve neden-sonuç ilişkisi açıklanarak yanıtlanması gerekir. Ebeveynler koşulsuz olarak çocuklarının yanlarında olacaklarını hissettirmeli, konuşmalarını açık, samimi yapmalı ve yardıma hazır bir çevre sunmalılar. Çocuklarınızdan doğru bilgileri saklamadığınız gibi duygularınızı da saklamayın. Duygularını ortaya koymasına yardımcı olun. ‘Kaygını anlıyorum, böyle bir süreçte bu duyguyu senin veya hepimizin hissetmesi doğal. Bir aradayız, hep yanında olacağız’ diyebilirsiniz.
HATA: Salgın döneminde hasta insanlarla ilgili hiç konuşmamak veya hastalıkla ilgili oluşabilecek birtakım semptomları gizlemek.
DOĞRUSU: Çocuklar anlamayacaklarını düşündüğünüz konuları anlarlar ve konu doğru açıklanmadığında kendilerince hatalı yorumlayıp, korkabilirler. Dolayısıyla virüse yakalanmış kişiler ve hastalığın tedavisini görüp iyileşen kişiler hakkında örnekler verin. Bu örnekleri verirken çocuğunuzun yaş ve gelişim düzeyine uygun cümleler olmasına dikkat edin. ‘Doktorlar, hemşireler ve hastane çalışanları bizim güvende kalmamız ve iyileşmemiz için çabalıyorlar’ diyebilirsiniz. ‘Bazı insanlar hasta olabilir tedavilerini olup iyileşebilirler. Eğer hastalanırsak yeniden iyi olmak için doğru yöntemleri uygulayıp elimizden geleni yapacağız’ şeklindeki açıklamalar çocuğunuzun rahatlamasına katkı sağlar.
Uzman Klinik Psikolog Duygu KODAKHATA: “Virüsü yayan”, “başkalarına bulaştıran”, “hastalığın kaynağı insanlar” gibi ifadeler kullanmak.
DOĞRUSU: “Virüsü başkalarına bulaştırdı” gibi ifadeler insanların kasıtlı olarak virüsü yaydıkları mesajı içeriyor ve suçlayıcı bir ifade taşıyor. Bu tür cümleler çocuklarda diğer insanlara karşı güvensizlik ve çaresizlik gibi olumsuz duygular oluşturuyor. Ayrıca hastalığın bulaştığı kişiler hakkında “koronavirüs kurbanı” yerine “hastalığın bulaştığı veya hastalığa yakalanan” kişiler gibi ifadeler kullanmaya özen gösterin. Böylece çocuğunuz, kısıtlamalar haricinde dışarıda geçireceği zamanını olumsuz düşüncelere kapılarak değil eğlenerek geçirsin.
HATA: Doğru olmayan bilgileri çocukla paylaşmak, virüsle ilgili “dünyanın sonu, kıyamet” gibi abartılı ifadeler kullanmak.
DOĞRUSU: Çocuğunuzun hatalı bilgileri duyabileceği kaynakları saptayın, bu bilgilere erişimini durdurmak, yanlış bilgileri doğruya çevirmek için yardımcı olun. Virüsten kaynaklanan risklerle ilgili konuşurken bilimsel verilere dayanarak doğru bilgiler vermeye dikkat edin. Çocukların somut ve gerçek bilgiler duymaya, samimi ve dürüst konuşmalara ihtiyaçları var. Virüsten korunma yollarını anlatmanız kendilerini güvende hissetmelerini sağlayacaktır.
HATA : Ümitsizliğe kapılmak ve geleceğe dair ümitsiz konuşmalar yapmak.
DOĞRUSU: Pandemi döneminde endişeli, titiz ve koruyup kollayıcı tutumlarınız olabilir. Ancak eğer kendi kaygı ve korkularınız kontrol altında değilse çocuğunuz bunu hisseder ve muhtemelen aynı düzeyde kaygılanır. Konuşurken pozitif olmaya çalışın, etkili güvenlik önlemlerinin bilgisini verin ve önemini vurgulayın. Çocukların ebeveynlerinden beklediği güven duygusunu onlardan esirgemeyin.
