Türkiye’nin yurtdışında ne kadar kıymetli beyinleri olduğunu, felaketlerle hatırlıyoruz.

Almanya’da tıbbi araştırmalarını sürdüren ve Covid-19 aşısı BionTech’i bulan bilim insanları Özlem Türeci ve Uğur Şahin, pandemi mücadelesinde küresel umut oldular.

★★★

Günlerdir süren yangın üzerine Türkiye’nin “uçak-helikopter” filosunun kapasitesini ve ihaleleri tartışıyoruz.

Bu alanda da Almanya’da uçak sanayi alanında bir Türk girişimcisinden, uçak mühendisinden söz edeceğim: Zeydan Öncü...

★★★

1979 yılında Almanya’ya giderek Uçak ve Uçuş Mühendisliği okumuş, ardından 20 sene çalıştığı Airbus’ta mühendisler yetiştirmiş ve Bremende A420’nin başına geçmiş.

★★★

30 mühendisin 13 yıllık bir çalışmasıyla 2005 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren A380’in baş tasarımcısı Jürgen Thomas’ın sağ kolu olmuş...

Airbus’ın iç fonksiyonlarının tasarım ekibinde yer alan Öncü, 2006 yılında da kendi havacılık servis ve eğitim firması Global Aviation Services GmbH’yi kurmuş.

★★★

Almanya’nın “en vizyoner, en inovatif şirketleri” liginde yer alan ödüllü girişimci Öncü’nün, THY’nin Airbus A320 ve A310 uçakları alımında üstlendiği rol sektörün hafızasından silinmedi.

★★★

Öncü, “Türkiye ile iş ilişkimiz 2008 yılından sonra devam edemedi, iş yapma kültürümüz uyuşmuyor” diyor.

Niye?

Evet işte bu soruya aldığım yanıtlar, çok tartıştığımız “nepotizmi” özetliyor:

Partili şirket yöneticileri, siyasi yandaşlık ve şeffaf olamayan ihale yöntemi.

Öncü adını Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Savunma Sanayi Başkanı Prof.Dr. İsmail Demir ve THY eski Genel Müdürü Temel Kotil anımsayacaktır...

Bu hatırlatma için 2005 yılına kadar gitmemiz gerekecek.

★★★

İtalya eski Başbakanı Silvio Berlusconi, VIP filosundaki 50 kişilik Airbus ACJ-320 tipi uçağı, 2005 yılında “yakın dostum” dediği dönemin Başbabakanı, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a “ciddi bir iskonta” ile satmıştı.

Merhum cumhurbaşkanları Turgut Özal ve Süleyman Demirel’in kullandığı ATA uçağından sonra sonra devlete alınan VIP uçaklardan...

★★★

ANA” adını alan uçağın tamir ve bakımını üstlenen Alman şirketi Lufthansa Teknik, teslim süresini geciktiriyordu.

Bu süreçte dönemin THY yöneticileri Kotil, Demir ve Oktay sorunu Öncü’ye iletiyor. Öncü sorunu nasıl çözdüğünü şöyle anlatıyor:

Lufthansa Teknik Yönetim Kurulu Başkanı August W. Henningsen, 12 kadar firmanın gereksinim duyulan uçak materyallerini vermediğini söyledi. Kefil oldum, sorun ikinci gün çözüldü. Uçak belirlenen 3 Mayıs 2006’da Türkiye’de oldu.

★★★

Devletin VIP filosunda yer alan TC-ANA uçağı, Şubat  2020’de Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’ya hediye edildi. Uçak diplomasisi, politikanın aracı olmaya Katar’ın Erdoğan’a hediye ettiği 500 milyon dolarlık uçakla başlamadı!

Aynı yöntem Türkiye’nin enerji yatırımları ortağı (ENI firması) İtalya ve bölgesel ittifakı Arnavutluk ile kurulan ilişki haritasında da yer buldu.

Şimdi de göklerde Rusya etkisini deneyimliyoruz.

★★★

2017 yılında Orman Genel Müdürlüğü’ne uzun süreli kiralanma (leasing) yönetimi ile alınacak 10 yangın helikopteri için Emekli Tuğgeneral ve danışmanlık firması SNK International Türkiye yöneticilerinden Naci Karakaya’nın kendisine ulaştığını belirten Öncü anlatıyor:

Rus helikopteri alınmak isteniyordu. İncil kalınlığında ihale dosyasını inceledim. Rus firmaya 150 bin Euro teminat yatıracaktım. Risklerim karşılanmadı, görüşme kesildi.”

★★★

Yangından 5-6 ay önce Öncü’yü, Aralık 2021’de gerçekleşecek “Hatay Uluslararası Expo21 Fuarı” son hazırlıklarını yapan Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Lütfü Savaş  arıyor...

Yangın söndürme, sağlık ambülansı fonksiyonlarını içeren Airbus’ın BK-117 helikopteri alımı temasları sürüyor.

Öncü, bu helikopterin Hatay’a maliyetinin 6-7 milyon Euro civarında olacağını vurguluyor ve şöyle devam ediyor:

Hatay ili Reyhanlı ilçesi doğumluyum. Helikopterin dijital dönüşümü ve iç donanımını hediye edeceğim.”

Hangarında yatan 6 uçağın tamirine 4 milyon dolar gerektiğini ifade eden THK Kayyum Heyeti Başkanı Cenap Aşcı’ya bir yanıtı var:

Böyle bir tamirat bedeli olmaz, bütün envanterimdeki malzemelerin bedeli bile bu kadar değil.

Nükleer teknolojiye sahip Pakistan’la ortak sivil ve askeri alanda havacılık hizmeti veren “PAC Pakistan Aeronautical Complex” şirketini kurduklarını, Abu Dabi ve Türkmenistan devlet başkanlarının VIP uçaklarının teslimini gerçekleştirdiğini belirten Öncü, “Türkiye’nin acil olarak yangın söndürme hava araçları filosunu aktif hale getirmesi gerekir” diye de ekliyor.