2. Dünya Savaşı’nda faşizme direnen...
Sonrasında milletvekili olan Fransız rahip...
Cezayir Savaşı sırasında Louis Lecoin tarafından Andre Breton, Albert Camus, Jean Cocteau ve Jean Giono ile birlikte oluşturulan vicdani ret hakkını savunma komitesinin sponsoru...
1954 yılının kış ayında, eksi 15 derecede evsiz-barksızlar için çağrı yapan Abbe Pierre! Ulusal Radyo’da şu cümlelerle haykırdı:
“Arkadaşlarım, yardım edin... Her gece 2 binden fazla buzun altında, çatısız, ekmeksiz, birden fazla neredeyse çıplak sinmiş insan var. Korkunç... Dinle beni: Üç saat içinde, ilk iki acil durum merkezi henüz oluşturuldu. Bu akşam, Fransa’nın tüm şehirlerinde, Paris’in her semtinde, geceleyin bir ışık altında pankartlar asılır. Battaniye, saman, çorba olan yerlerin kapısında şu basit sözler var: ‘Siz acı çeken, her kimseniz gelin içeri gir, uyu, yemek ye, umudunu yeniden kazan, seni burada seviyoruz.’ Hava tahmini, bir ay boyunca korkunç donlar olacağını duyurdu. Kış sürdüğü sürece, bu merkezler kaldığı sürece, sefaletten ölen kardeşlerinin önünde, insanlar arasında tek bir görüş olmalı: Bunun sürmesini imkansız kılma isteği. Lütfen! Bu kadar acı bize bu harika şeyi geri verdi: Fransa’nın ortak ruhu. Teşekkürler!”
Ve bu çağrıdan iki yıl sonra...
Fransa’da ilk kez 1956’da yürürlüğe giren yasaya göre (La trêve hivernale), gelir düzeyi düşük kiracıların, kış şartlarında evsiz kalmalarının önüne geçildi. Kış aylarında, kiranın ödenmemesi evden çıkartma için gerekçe olarak kabul edilmedi ve hâlâ öyle. Her yıl 1 Kasım’da “La trêve hivernale”in başladığını ilan eden Fransız medyası, kiracıların ve konutların enerji ihtiyacının yasayla garanti altında olduğunu halkıyla paylaşıyor. 1 Kasım-31 Mart tarihleri içinde elektrik, gaz ve su servislerinde de ödenmeyen faturalardan dolayı kesinti yapılamıyor.
SORU ŞU: Dağıtım şirketleri için mi yoksa halk için mi elektrik?
Isparta’nın elektrikleri kesildi ve özelleştirmenin yarattığı tahribat ortaya çıktı.Fransa neyi göze aldı?
13 Kasım 2021’de, devlete bağlı Fransa Elektrik Kurumu’ndan (EDF) yapılan açıklamada, faturalarını ödeyemeyen müşterilerin elektriğini tamamen kesmek yerine bundan böyle arzda kısıntıya gidileceği bildirildi. Kurum, söz konusu kararın yükselen enerji fiyatları nedeniyle alındığını belirtti.
Ve bu karar tartışıldı ve tepki çekti.
Çünkü... Fransız halkı 1954’te Abbe Pierre’yle birlikte haklarını almıştı. Çünkü... La trêve hivernale yasası var!
Hatta... Fransa’daki su dağıtım şirketlerinin hane halklarının mali durumu her ne olursa olsun 2014’ten bu yana kesintiye gitmeleri de yasaklanmış durumda.
15 Ocak 2022’de Fransa’da devlete bağlı olan enerji şirketi EDF, hükümetin elektrik fiyatlarındaki artışı sınırlama politikası kapsamında, pazardaki rakiplerine daha ucuz nükleer enerji satacağını duyurdu. 2022 yılı içinde elektrik fiyatlarındaki artış yüzde 4 ile sınırlı kalacağı açıklandı.
Peki EDF’nin borsada işlem gören hisseleri yüzde 25’e yakın değer kaybetti. Elektrik fiyat artışını yüzde 4 ile sınırlı tutmanın EDF’ye maliyetinin yaklaşık 13 milyar Euro civarında olacağı belirtildi.
Neden Fransa’yı anlattım?
Şirketler kazandı, kazanacak!
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İstanbul Şube Başkanı Cemil Kocatepe’nin verdiği bilgiler önemli:
“... Elektrik Üretim A.Ş. bir kamu kuruluşu olarak 31.86 kuruşa dağıtım firmalarına elektrik satıyor. Birinci kademede konutlarda ise 79 kuruş enerji bedeli oluyor, 100 kilowatt ve altı için. Şimdi siz 32 kuruşa alınan bir şeyi, 79 kuruşa satıyorsunuz. Bu dediğim enerji bedelidir. Giydirilmiş bedel olarak zaten 1.37 lira. (5 Şubat 2022)”
Bianet’ten Hikmet Adal’ın 8 Şubat’ta yaptığı haberin içinden şu çarpıcı noktayı okuyalım:
“Özelleştirilen şirketler, devletten aldığı elektriği üzerine yüzde 330 (210 kWh altı) ve yüzde 546 (210 kWh üstü) koyarak yurttaşa satıyor. Türkiye’de 47 milyon 189 bin 111 elektrik abonesi var. Türkiye’de hanelerin ortalama elektrik tüketimi aylık yaklaşık 230 kWh. 210 kWh limitine göre hesaplandığında bugün ortalama 328.9 TL tutuyor. Dağıtım şirketlerinin Ekim 2021’deki geliri aylık 19.7 milyar liraydı. 2022’de ise gelirin aylık 42.2 milyar liraya çıkması bekleniyor. Yani ayda iki katından daha fazla gelir demek. Bir başka deyişle de yıllık 270 milyar lira.”
SORU ŞU: Dağıtım şirketleri için mi yoksa halk için mi elektrik?
