İktidarın “büyüme” modeli değişmedi. Döndü dolaştı yine “inşaata” sarıldı.

Taksitlere bağlanan bir konut projesinin adı “sosyal” diye sosyal niteliği kazanmaz; “halkı borçlandıran” proje olur. Bugün Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanacak, “sosyal konut projesi” en temel insan hakkı olan barınma sorununu çözmenin maalesef çok uzağına düşüyor.

Projenin önündeki en büyük engel; işsizlik ve ücretlerin düşüklüğü...

★★★

Türkiye’de çalışanların 10 bin TL’ye bile ulaşmayan ortalama aylık geliri, yükselen inşaat maliyetlerini karşılamanın çok gerisinde kalıyor.

★★★

Tüketici Birliği Federasyonu’nun temmuz ayı araştırması, 36 milyon kredi kartının limitinin dönem bitmeden dolduğunu ortaya koyuyor.

Kredi kartları borçlarını kapatmakta, gıda ihtiyaçlarını bile karşılamakta zorluk çeken halkın karşısına “size ev satacağız” diye çıkmak, iktidarın yoksullaşma karşısında körleştiğini gösteriyor.

★★★

Son üç aydır üzerinde çalışılan projenin tümüyle ters yüz edilmesi bir başka şeyi de gösteriyor.

İktidar enflasyon ve satın alma gücü rakamlarını belirlemekte epey sıkıntı çekmiş!

Projenin adı sabit kalmak üzere, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) “bütçesi” üzerine yazılan tüm rakamlar yukarı çekilmiş.

★★★

Erdoğan’ın Balkan turu sonrası uçakta yaptığı açıklamalarından, TOKİ tarafından gerçekleştirilecek sosyal konut projesinin kimi detaylarını öğrenmiştik.

★★★

Erdoğan, kendisine yöneltilen bir soru üzerine şu bilgileri veriyordu:

“Proje 250 bin konut, 100 bin altyapılı konut arsası içeriyor. İcabında vatandaş ‘Ben kendim yapacağım’ diyorsa, onlara da ‘Buyur kardeşim, 100 bin arsa var, kendin de yapabilirsin’ diyoruz. Ayrıca 10 bin sanayi sitesiyle vatandaşımıza kendi işini kurma imkanı da sağlanacak. Gençler, emekliler, engelliler, şehit yakınları ve gazilere yönelik özel kontenjanlar olacak.”

★★★

Erdoğan’ın bugün kamuoyuyla paylaşacağı sosyal konut projesi, ağustos ayı başında kabine toplantısı öncesi açıkladığı “150 bin adet sosyal konut pojesi”ne, 100 bin konut ilave edildiğini ortaya koydu.

Ayrıca projeye arsa ve işyeri satışları da eklenmiş.

★★★

Son 3 aydır gündemizde olan sosyal konut projesi için TOKİ’ye ayrılan bütçe 30 milyar liraydı.

Genişletilen proje için TOKİ’ye ayrılan bütçe 10 kat artırılarak 362 milyar liraya yükseltiliyor. İlk hazırlıklarda sosyal konut başvuru sahipleri için 10 bin lira olarak belirlenen hane halkı toplam en fazla aylık geliri önce 14 bin liraya; son haliyle ise 16 bin liraya çıkartıldı.

★★★

DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırma Merkezi’nin (BİSAM) Temmuz 2022 araştırmasına göre 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 23 bin 715 lira.

Bu demek oluyor ki “yoksul aileler”; gıdasından, her türlü temel ihtiyaçlarından kısabilirlerse bu evlere belki(!) erişebilirler.

★★★

Başvuru sahiplerinin yaş sınırı da 18 olarak belirlendi.

Muhtemeldir ki ilk hazırlıklarda 240 vade ile 400 bin TL’ye atışa çıkacağı açıklanan sosyal konutlar için belirlenen konut fiyatı dahil, tüm ödeme şartları değişecek.

★★★

İstanbul hem yakınsanan deprem riski, hem de artan kent maliyeti nedeniyle Anadolu illerine göre barınma sorununun katmerlisini yaşıyor.

İktidar müteahhit fonu yaratmak için “sosyal konut” projesi üretiyor diye düşünmemek için, İstanbul’da yerlerinden edilen mahalleleri görmemek gerekiyor.

★★★

Kirazlıtepe, Tozkoparan, Fetihtepe, Hekimbaşı, Elmalıkent, Kandilli mahallleri ve Validebağ Korusu’nda kent hakkı savunuculuğunu üstlenen Av. Onur Cingil, açıklanan “sosyal konut projesinin” öznesinin “halk” olmadığını vurguluyor.

Cingil, son olarak AKP’li Beykoz Belediyesi ile Emlak Konut’un Tokatköy Mahallesi’nde 776 konut ve 47 işyeri inşa etmeyi planladığı sahada yaşananları örnekliyor.

★★★

Yıkım ekipleri gece yarısı saat 03.00 civarında baskın yaparcasına etrafını “perdelediği” Tokatköy’e girmişti.

Buradaki 238 binadan, 142’si yıkıldı.

Fikirtepe, Merter, Tozkoparan’da da benzer uygulamalar olduğunu belirten Cingil, “Kentsel dönüşüm alanlarını sosyal konuta açmıyorsun. Bu proje elma şekerinin sapı” yorumu yapıyor.

İZNİNİZLE: Kısa bir süre izin yapacağım. Haftaya görüşmek üzere.