İsrail’in 7 Ekim’den beri saldırılarını sürdürdüğü Gazze Şeridi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) acil ateşkes sağlanmasını öngören karar tasarısı oylandı.

BMGK'da geçici üyeler Cezayir, Ekvator, Guyana, Japonya, Malta, Mozambik, Güney Kore, Sierra Leone, Slovenya ve İsviçre tarafından hazırlanan karar tasarısı 14 "evet" ve 1 "çekimser" oyla kabul edildi.

ABD çekimser oy kullandı.

'DAİMİ' YERİNE 'KALICI ATEŞKES'

Uzun süren müzakerelerin ardından karar tasarısında "daimi ateşkes" ifadesinde mutabık kalınmıştı. ABD heyeti, son anda tasarı metninde değişiklik talep ederek "daimi" ifadesini "kalıcı" ile değiştirdi. Böylelikle, ABD'nin ateşkes sürecine esneklik katmış olduğu düşünülüyor.

Rusya'nın oylama öncesinde ifadeyi ilk haline çevirmeye yönelik değişiklik önerisi ABD tarafından veto edildi.

7 Ekim'in ardından BMGK'da ilk kez Gazze'de ateşkes talep edilen bir karar kabul edilmiş oldu.

“TÜM REHİNELER ACİL VE KOŞULSUZ SERBEST BIRAKILMALI”

Kararda, BMGK'nın Filistin meselesine ilişkin şimdiye kadar kabul edilen kararları hatırlatılarak, tüm tarafların uluslararası hukuk, uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası insan hakları hukukuna uyma yükümlülüğü bulunduğu belirtildi.

Sivil ve sivil altyapılara yönelik saldırılar ve her türlü terör eyleminin kınandığı kararda, esir almanın uluslararası hukukun ihlali olduğu ifade edildi.

Kararda, Gazze Şeridi'ndeki korkunç insani durum hakkında derin endişe duyulduğunun altı çizilerek, Mısır, Katar ve ABD tarafından yürütülen diplomatik çabalar tasdik edildi.

"Ramazan ayında tüm tarafların saygı duyacağı acil ateşkes sağlanması, bunun kalıcı ve sürdürülebilir ateşkese yol açması ve tüm rehinelerin acil ve koşulsuz serbest bırakılması" talep edilen kararda, rehinelerin insani ve tıbbi yardımlarının karşılanması için erişim sağlanması istendi.

Kararda, taraflara esir tuttukları kişilere yönelik uluslararası hukuk uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısı yapıldı.

Gazze Şeridi'ne insani yardım sevkiyatının acilen artırılması gerektiğinin öneminin altı çizilen kararda, aynı zamanda sivillerin korunması ve gerekli insani yardımların sağlanması için tüm engellerin kaldırılması talep edildi.

Kararda, durumun yakından takip edileceği vurgulandı.

ABD: BAĞLAYICI DEĞİL

ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, kararda eklenmesini talep ettikleri Hamas'ın kınanması gibi bazı ana konuların yer almadığını belirtti ve bu nedenle oylamada "evet" oyu vermediklerini kaydetti.

Greenfield, "Ancak daha önce de söylediğim gibi, bağlayıcı olmayan bu kararın bazı kritik hedeflerini tamamen destekliyoruz." ifadesini kullandı.

"Konseyin, ateşkesin tüm rehinelerin serbest bırakılmasıyla gelmesi gerektiğini açıkça ifade etmesinin önemli olduğuna inanıyoruz." diye konuşan Greenfield, Hamas tarafından ilk rehinenin serbest bırakılmasıyla Gazze'de ateşkesin hemen başlayabileceğini söyledi.

“UYGULANMAMASI KABUL EDİLEMEZ”

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze tasarısının kabul edilmesini değerlendirdi.

Guterres, X’teki paylaşımında, "Güvenlik Konseyi, Gazze ile ilgili uzun zamandır beklenen ve acil ateşkes ile tüm rehinelerin koşulsuz serbest bırakılmasını talep eden tasarıyı az önce onayladı. Bu tasarı mutlaka uygulanmalıdır, başarısız olması affedilemez” dedi.

TÜRKİYE VE AB'DEN AÇIKLAMA

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli konu hakkında şu açıklamayı yaptı:

“BM Güvenlik Konseyi’nin, Ramazan ayı boyunca Gazze’de acil ateşkes ilan edilmesini ve ayrıca Gazze’ye insani erişim sağlanmasını talep eden kararını olumlu bir adım olarak görüyoruz. Temennimiz, İsrail’in bu kararın gereklerini bir an evvel yerine getirmesidir. Gazze’deki insani felaketin sona ermesi ve İsrail-Filistin meselesine kalıcı bir çözüm bulunabilmesi için uluslararası kamuoyunu İsrail’e karşı ortak bir tutum takınmaya çağırıyoruz.”

AB Konseyi Başkanı Charles Michel, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen VE AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell karar tasarısının kabul edilmesini "memnuniyetle karşıladıklarını” belirtti.

HAMAS VE FİLİSTİN MEMNUN

Hamas'tan yapılan yazılı açıklamada, "BMGK'nın bugün yaptığı acil ateşkes çağrısını memnuniyetle karşılıyoruz. Tüm Siyonist güçlerin Gazze Şeridi'nden çekilmesini ve yerinden edilenlerin evlerine geri dönmesini sağlayacak kalıcı bir ateşkese ulaşmanın gerekliliğini vurguluyoruz." ifadesi kullanıldı.

Esir takasının önemine değinilen açıklamada, "Her iki taraftaki esirlerin serbest bırakılmasına izin veren bir esir takası sürecine bir an önce girişmeye hazır olduğumuzu teyit ediyoruz." ifadesine yer verildi.

Açıklamada, İsrail saldırılarında yıkılan binaların enkazında can veren, aylardır enkaz altında kalan Filistinlilerin defnedilebilmesi amacıyla Gazze Şeridi'ne enkaz kaldırmak için ağır makinaların ulaştırılması ihtiyacına değinildi.

Hamas, "Ateşkes çağrısına uyması ve Filistin halkına karşı soykırım savaşını durdurması için BMGK'yi İsrail'e baskı yapma" çağrısında bulundu.

Filistin Dışişleri Bakanlığı da kararı memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi, söz konusu ateşkes kararının daimi ve sürdürülebilir olması gerektiğini kaydetti.

İSRAİLLİ BAKANLAR TEPKİLİ

Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir, tasarının onaylanmasından sonra sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, "Birleşmiş Milletler bir çöplük" ifadesini kullandı.

Aşır sağcı Bakan Smotrich de karara X üzerinden tepki verdi. Smotrich, paylaşımında "5.5 ay. Unutmadık! Zafere ve esirlerin geri dönüşüne kadar durmayacağız" dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz da "İsrail ateşi kesmeyecek. Hamas'ı yok edeceğiz ve son (İsrailli) esir dönene kadar savaşacağız” dedi.

ABD’NİN TASARISI

22 Mart'ta oylamaya sunulan ve Çin ile Rusya'nın veto ettiği ABD karar tasarısı, 20 Şubat'ta müzakerelere açılmıştı. Tasarıda, Gazze'de ateşkesi rehinelerin bırakılmasıyla ilişkilendirip diplomasiyi destekleme çağrısıyla yetinilmişti.

Diplomatik çabalarla sağlanacak olan ateşkesin sürdürülebilir ateşkese çevrilmesinin önemine işaret edilen tasarıda, "Hamas ve diğer terörist ve aşırıcı grupların Filistin halkını temsil etmediği" ve Hamas'ın "bazı üye ülkelerce terör örgütü ilan edildiği"ne dikkat çekilmişti.

GAZZE İÇİN 10. TASARI

Gazze'ye ilişkin 7 Ekim 2023'ten sonra çok sayıda oturum düzenlenen BMGK'da, bugün yapılanla 10 karar tasarısı oylamaya sunuldu.

Bu kararla birlikte 2712 ile 2720 sayılı kararlar da kabul edilmişti.